Proeve van kleine gedigten voor kinderen door Hieronymus van Alphen

5.5

Boekcover Proeve van kleine gedigten voor kinderen

Boekverslag door een scholier
6e klas vwo | 319 woorden
16 september 2015
5 keer beoordeeld

5.5

5 keer beoordeeld

'Zie daar eenige kleine gedigten, ten behoeve van kinderen opgesteld. De maker weet zeer wel, dat hij, als digter, daar door zeer weinig roem behalen kan, maar dat was ook zijn oog…

'Zie daar eenige kleine gedigten, ten behoeve van kinderen opgesteld. De maker weet zeer wel, dat hij, als digter, daar door zeer weinig roem behalen kan, maar dat was ook zijn oogmerk niet. Hij bedoelde slegts eenige nuttige waarheden zo in rijm voortedragen, dat dezelven de kinderlijke vatbaarheid niet te boven gingen; en hij heeft ze zo klein gemaakt, op dat zij des te gemakkelijker, door enkel leezen, zouden kunnen in het geheugen geprent worden, zonder dat het nodig was, datze van buiten geleerd werden; iets waar de maker zeer tegen is, en dat daarenboven, enkel door herhaald lezen, geschieden kan.'

Met bovenstaande woorden introduceerde Hieronymus van Alphen (1746-1803) de eerste van drie gedichtenbundels met 'Kleine gedigten voor kinderen' die hij publiceerde tussen 1778 en 1782. De gedichtjes waren meteen een enorm succes. Voor het eerst werden er in het Nederlands teksten geschreven speciaal voor kinderen vanuit hun eigen belevingswereld. De stijl van de gedichten is vlot en toegankelijk.

Proeve van kleine gedigten voor kinderen door Hieronymus van Alphen

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE

Waar zou jij over willen praten?

Wist je dat praten over waar je mee zit helpt? Met De Kindertelefoon kun je over ALLES praten.

Kindergedichten – Hiëronymus van Alphen
Hiëronymus leefde in de tijd van de verlichting. Hierin was de nieuwe kijk op de mens en de maatschappij erg belangrijk. Er werd gesproken van een ‘maakbare’ mens in een maakbare samenleving. Dat is goed terug te zien in zijn gedichten omdat kinderen leefregels leerden en werden opgevoed. Het individu werd steeds belangrijk en dus werd onderwijs ook belangrijker. Dit komt dus weer terug in de gedichten omdat kinderen iets geleerd wordt waar ze later nog veel aan zullen hebben. Manieren hebben ook met opvoeding en onderwijs te maken.

In totaal heeft Van Alphen slechts 66 gedichten voor kinderen geschreven. Hij schreef hoofdzakelijk vrome poëzie voor volwassenen en kunsttheoretische en religieuze beschouwingen. Van Alphen schreef voor zijn kinderen drie dichtbundels (’Ziedaar, lieve wigtjes! Een bundel gedigtjes’) en gaf ze aanvankelijk anoniem uit. Deze bundels werden een groot succes, zijn tientallen malen herdrukt en zijn vertaald in het Frans, Duits, Engels, Fries en Maleis.
Uit de gedichten van Van Alphen spreekt een voor die tijd moderne visie op het kind. Hij beschouwde het kind als een onbeschreven blad, dat deugden als gehoorzaamheid, eerbied voor de ouders en voor God en bescheidenheid aangeleerd kon worden. Hij vond ook dat kinderen spelenderwijs moesten kunnen leren. ’Mijn speelen is leeren, mijn leeren is speelen, En waarom zou mij dan het leeren verveelen?’ dichtte hij. Ouders zijn vergevingsgezind, zo hield hij de kinderen voor, als je maar eerlijk en oprecht bent: ‘Kom Keesje lief! hou op met krijten, Zei moeder toen: 'k Wil u dien misslag niet verwijten, Hij kreeg een zoen.’
Zijn kindergedichten waren simpel van opzet door hun eenvoudige en strakke rijmschema’s, waardoor ze gemakkelijk uit het hoofd geleerd konden worden. Bovendien was het vaak het kind zelf dat aangaf welke deugden het nastreefde, en welke ondeugden het verafschuwde.