De roman heeft een opzet in delen die een relatie hebben met het opdienen van een vijfgangendiner in een duur restaurant. Deze delen zijn weer opgedeeld in hoofdstukken, die genummerd zijn (hoofdstuk 1-46)  De delen waarin de roman is verdeeld zijn:

- ‘Aperitief’ (hoofdstuk 1-7)

- ‘Voorgerecht’ (hoofdstuk 8-15)

- ‘Hoofdgerecht’ (hoofdstuk 16-35)

- ‘Nagerecht’ (hoofdstuk 36-39)

- ‘Digestief’ (hoofdstuk 40- 45)

- ‘Fooi’ (hoofdstuk 46)

Het verhaal begint bij het begin en heeft een gesloten einde. De schrijver begint het boek namelijk aan het begin van de avond (nog voor het diner) en het eindigt met een hoofdstuk waarin verteld wordt hoe het verhaal afloopt.

Het boek heeft een niet-chronologische vertelvolgorde. De vertelvolgorde van het verhaal is niet chronologisch omdat er tussen de verhaallijn van het diner zelf ook flashbacks, waaronder over het incident met zijn zoon, zijn verleden als geschiedenisleraar, de ziekte van zijn vrouw en een gezamenlijke vakantie in Frankrijk, in zitten.

Het boek heeft meerdere verhaallijnen, namelijk:

- Het incident met Michel, Rick en Beau in het pin hokje
- Het toekomstig presidentschap van Serge Lohman

- De geestelijke problemen van Paul en zijn baan
- De ziekte van Claire, waardoor ze een tijd in het ziekenhuis ligt, en de confrontatie tussen Serge, Babette en Paul wanneer Paul en Babette Michel bij hem weg willen halen omdat ze vinden dat Paul niet in staat is voor hem te zorgen nu Claire in het ziekenhuis ligt.

- De relatie tussen Serge en Paul

- De incidenten die Paul veroorzaakt door zijn agressiviteit.

- Het diner in het restaurant zelf en hoe het is om daar te eten
 

Personages

Paul Lohman
Hij heeft een mysterieus en heel apart karakter. Hij heeft overal een rare maar duidelijke mening over en hij is een man die soms wat agressief uit de hoek kan komen. Hij heeft een vrouw, Claire, en een zoon, Michel. Hij was vroeger geschiedenis leraar maar is al sinds 9 jaar op non-actief gezet. Hij is snel agressief en heeft een erfelijke ziekte waarvan de naam niet genoemd wordt. Hij is een round character. Over zijn uiterlijk en leeftijd wordt niks verteld.

Claire Lohman
Claire heeft een lief karakter en ze is erg lang. Ze is de vrouw van Paul en de moeder van Michel. Ze heeft een round character en toont degelijk karakterontwikkelingen. Ze heeft een lief karakter maar later in het boek blijkt dat ze ook wel heel goed weet wat ze wil en duidelijk, misschien wel een beetje agressief, voor haar mening kan opkomen. Ze is een round character. Over haar leeftijd en beroep wordt niks verteld. 

Serge Lohman
Hij is een aparte man met bepaalde trekjes. Zo houdt hij van lekker eten en van wijn maar misschien is dat meer voor zijn imago. Hij is politicus en tevens kandidaat voor minister-president. Hij heeft een vrouw, Babette, en drie kinderen, twee zoons en één dochter. Zijn zoons heten Rick en Beau. De naam van de dochter wordt niet genoemd. Hij is een round character. Over zijn uiterlijk en leeftijd wordt niks verteld.

Michel Lohman
Michel is over het algemeen een dood gewone jongen met een lief, simpel karakter. Hij is 15 jaar oud en houdt van sporten en rookt en drinkt niet. Hij draagt altijd een ‘Nike’ muts tot bijna over zijn ogen. Hij gaat nog naar school en heeft dus geen baan. Hij is de zoon van Paul en Claire en is bevriend met Rick Lohman en Beau Lohman, zijn neven. Hij heeft veel van zijn vader geërfd, waaronder zijn agressiviteit en een erfelijke ziekte. Zijn karakter ontwikkeld zich van een lief karakter naar een toch wel agressief karakter. Hij is een round character.

Babette Lohman
Het is een vrouw die voor 100% achter haar man staat en met alles meegaat in wat ie doet. Ze heeft een vrij simpel en zwak karakter. Ze is de vrouw van Serge en de moeder van Beau, Rick en haar dochter. Ze is een round character. Over haar uiterlijk, leeftijd en beroep wordt niks verteld.

Beau Lohman
Hij is een geniepige, achterdochtige jongen die chanteren niet uit de weg gaat. Hij is geadopteerd en komt van oorsprong uit Burkina Faso. Hij heeft dus een getinte huidskleur en een negroïde uiterlijk. Hij gaat ook nog naar school en heeft geen baan. Hij is de zoon van Serge en Babette, de broer van Rick en hij heeft verder ook nog een zus. Hij is een flat character.

Rick Lohman
Rick is een kwajongen maar verder komt er in het boek weinig naar voren over zijn karakter en dergelijke. Hij gaat nog naar school en heeft geen baan. Hij is de zoon van Serge en Babette en heeft een broer, Beau, en een zus. Hij heeft met Michel een aantal dingen uitgehaald die nu een probleem vormen voor hen en hun toekomst. Hij is een flat character. Over zijn uiterlijk en leeftijd wordt niks verteld.

Perspectief en verteller

Het verhaal is geschreven in een ik-perspectief, wat betekent dat er een ik-verteller is, in dit geval Paul Lohman. Deze verteller is grotendeels optredend (belevend), in hoofdstuk 46 is er een achteraf vertellende ik.  Het effect hiervan is dat ze lezer zich inleeft in de gevoelens en situaties van Paul Lohman.

Ruimte

Het verhaal speelt zich grotendeels af in een chique restaurant, s’avonds. Aan het begin van het boek speelt het verhaal zich ook even thuis en in een café af.

Het is een vrij rustige avond, geen slechte weersomstandigheden, maar toch ontstaat er een conflict tussen Serge en de rest over het incident van hun zoons. De ruimte wordt beschreven als druk en luidruchtig omdat het restaurant vol zit. Een chique restaurant als ruimte is relevant aangezien er tijdens het verhaal een diner plaatsvindt en dit diner uiteraard in een restaurant plaats moet vinden. Ik denk dat de ruimte en ook beschrijving van de ruimte als effect hebben dat de lezer zich nóg beter kan inleven met de ik-verteller en de manier hoe het restaurant wordt beschreven geeft het een ironische ondertoon.

Het is een vrij rustige avond, geen slechte weersomstandigheden, maar toch ontstaat er een conflict tussen Serge en de rest over het incident van hun zoons. De ruimte wordt beschreven als druk en luidruchtig omdat het restaurant vol zit. Een chique restaurant als ruimte is relevant aangezien er tijdens het verhaal een diner plaatsvindt en dit diner uiteraard in een restaurant plaats moet vinden. Ik denk dat de ruimte en ook beschrijving van de ruimte als effect hebben dat de lezer zich nóg beter kan inleven met de ik-verteller en de manier hoe het restaurant wordt beschreven geeft het een ironische ondertoon.

Tijd

De historische tijd is niet volledig essentieel voor het verhaal. Het verhaal kan zich net zo goed enkele jaren of enkele tientallen jaren eerder of later afspelen. Er wordt echter wel over enkele hedendaagse verschijnselen gesproken zoals films en over rekeningen in euro’s. Hierdoor wordt de historische tijd iets essentiëler.

De vertelde tijd van het verhaal is enkele uren. De verteltijd van het boek is 300 bladzijden.

Het verhaal wordt niet chronologisch verteld. In het verhaal zijn er enkele flashbacks naar het verleden van Paul Lohman. Dit heeft als effect dat de lezer een beter inzicht krijgt in de gevoelens en gedachten van Paul Lohman en zo worden enkele dingen verduidelijkt en snapt de lezer waarom Paul Lohman zich zo voelt of zo reageert.

Titelverklaring

Het gehele verhaal speelt zich af tijdens een diner waarbij twee broers met hun echtgenoten een afspraak moeten maken over een situatie waarbij hun kinderen zijn betrokken. Daarom is de titel ‘Het Diner’. Het diner keert steeds na elk hoofdstuk terug en heeft zo een belangrijke lijn in het verhaal. Het hele verhaal is gebaseerd op het diner, het begint en sluit er mee. Ondanks de abstracte begrippen die ook meerdere malen terug keren bij verschillende personages, is het diner een concreet begrip waarmee (bijna) elke personage wat mee te maken heeft.

Stijl/taalgebruik

Herman Koch schrijft in vlot, modern Nederlands zonder veel moeilijke woorden en gebruikt vooral neologismen. Hij maakt veel lange zinnen met een moeilijke opbouw. Hij gebruikt enkele dialogen maar hoofdzakelijk de gedachten en beschrijvingen van gebeurtenissen van het hoofdpersonage Paul Lohman worden beschreven. Hij gebruikt een vrij grof taalgebruik en ook enkele scheldwoorden. Hij gebruikt veel beeldspraak en verder ook heel erg veel humor. Dit doet hij meestal door middel van overdrijving.

Motieven

1. Het diner (leidmotief). Zoals de titel al vermeld, het hoofdelement in dit verhaal is het diner. Het is een dynamisch motief. Dit element keer steeds terug en heeft daardoor een belangrijke functie in het verhaal.

2. De pink. Wat terug keert in betrekking op het diner is de pink van de gerant waar Paul zich erg aan ergert. De gerant presenteert het eten telkens met zijn pink. Dit is een statisch motief.
Citaat: “ De garant was bij Serges bord aangekomen en wees met zijn pink. Ik wist niet of ik de hand, en de pink, straks boven mijn eigen bord zou kunnen verdragen, maar voor de algehele sfeer aan tafel zou het beter zijn wanneer ik me inhield.” Blz. 43.

3. Tweestrijd. Doordat de vier ouders niet weten wat ze moeten doen zijn ze constant in tweestrijd. Dit is een dynamisch motief.
4. Agressiviteit. In het verhaal keert meerdere malen de agressiviteit van Paul terug. Dit heeft alles te maken met het beschermen van zijn zoon, Michel. Dit is een dynamisch motief.

5. Geheimen. Dit is een dynamisch motief. Doordat Paul en Claire hun kind willen beschermen hebben ze een aantal geheimen voor elkaar. Dat motief is “een geheim hebben voor elkaar”.

Schrijversmotief

Het schrijversmotief in dit verhaal is het duidelijk maken dat ouders als hun kinderen een bepaalde leeftijd hebben bereikt ze vaak geen of weinig grip hebben op wat hun kinderen doen of denken, hoe graag ze dat ook willen.
 

Thema

Het thema van ‘Het Diner’ is dilemma, waarheid en verantwoordelijkheid.

De vier ouders hebben een dilemma omdat hun zoons iets vreselijks hebben gedaan en ze niet weten wat ze precies moeten doen.  Waarheid speelt een grote rol omdat de ouders in tweestrijd zitten of zij de waarheid over het incident van hun zoons moeten vertellen of niet.

Verder verzwijgen meerdere personen in het boek dingen voor iemand anders, vooral Paul en Claire. Zo heeft Claire achter Paul’s rug om gevraagd aan Babette of ze tijdens haar ziekte Michel wilden weghalen bij Paul. Ook hebben ze hun kennis over het zwerver-incident voor elkaar verzwegen en op de avond van het diner komt Paul er ook nog achter dat Claire voor de geboorte van Michel een vruchtwateronderzoek heeft laten doen en ze al op de hoogte was dat ze een zoon kregen.

                                    Reflectie / eindoordeel / evaluatie
Ik vond dit boek een spannend, goed en interessant boek. Verder vond ik dat het boek grappig is door dat er heel veel humor in zit. Herman Koch vond het niet erg om scheldwoorden te gebruiken en dit liet hij dan ook zien in dit boek. Door dat het boek van uit Paul Lohman’s ogen beschreven is, leef je je goed in in zijn situaties en vraag je jezelf af wat jij zou doen in deze situaties.

Het boek was voor mij heel makkelijk te lezen door dat er geen moeilijke woorden in zaten. Verder vind ik dat het boek bestaat uit leuke personages, voornamelijk de hoofdpersoon Paul Lohman, hij heeft een heel simpel maar leuk en grappig karakter. Wat mij wel tegenviel was dat het 125 bladzijdes duurde voordat het incident tussen Michel, Rick en de zwerver aan bod kwam. Pas na bladzijde 125 vond ik het boek spannend en heb ik dus ook met meer plezier gelezen. Dit betekent niet dat ik de eerste 125 pagina’s saai vond maar het duurde een stuk langer voor dat ik deze had gelezen.  De spanning werd vooral opgewekt door de onvoorspelbaarheid, je vraagt je af of het niet beter was om anders te handelen in bepaalde situaties. Herman Koch legde het accent op liefde voor je gezien, en zorgde voor een goede combinatie tussen herkenbare problemen in een gezin en situaties die weinig van ons zullen herkennen. Dit boek is zeker een aanrader voor iedereen die van spannende boeken houdt!