Keuze van het boek

Het boek ‘’Meisje met negen pruiken’’ was eigenlijk mijn tweede keus voor dit boekverslag. Ik heb eerst het boek ‘’De kleine blonde dood’’ gelezen van Boudewijn Büch maar ik vond het boek niet leuk genoeg om mijn boekverslag over te doen.  Ik wilde graag een waargebeurde bestseller, een boek met een hoog realiteitsgehalte. Toen ik dit vertelde bij dansen was er een meisje die mij ‘’Meisje met negen pruiken’’ aanraadde. Ze vertelde dat het een heel mooi geschreven boek was en ook erg aangrijpend. Ik had al eens eerder gehoord over het boek en besloot hem na deze tip maar te lezen. Hij voldeed immers ook aan mijn eisen.

Toen ik het boek gelezen had, was ik nog steeds erg tevreden met mijn keuze. Sophie vertelt haar verhaal best nuchter en soms zelfs grappig. Het boek is leuk om te lezen en je verveelt je niet. Het geeft het leven van een kankerpatiënte goed weer en vertelt niet alleen over chemo’s, bestralingen en bijwerkingen maar ook over pruiken shoppen, wenkbrauwen stiften en verliefd zijn op dokters.  Sophie schrijft het zoals zij het beleefd heeft en zoals ze het wil verwoorden: soms grappig en soms ontroerend. Voor de manier waarop zij met deze dramatische gebeurtenis om is gegaan, heb ik veel respect. Na dit verhaal wens je al helemaal niemand deze vreselijke ziekte toe.

Het verhaal

In het boek ‘’Meisje met negen pruiken’’ vertelt Sophie over het proces dat ze gedurende 54 weken meemaakt om de kanker in haar lichaam tegen te gaan. Ze vertelt met humor en soms ook met verdriet over haar ervaringen met het ziekenhuis en de dingen die komen kijken bij het ‘kanker hebben’. Als ze haar haren verliest, komt ze erachter dat het allemaal echt is: vanaf nu moet ze haar dagelijkse bezigheden voor een periode loslaten en vertrouwen hebben in de doktoren. Ze begint met het verzamelen van een collectie pruiken die haar allen andere kwaliteiten en gevoelens meegeven. Ze geeft de pruiken namen en deze pruiken slepen haar door het gevecht met haar ziekte. Als die eenmaal weg is, moet ze ervoor zorgen dat het weg blijft. Ze bouwt haar leven langzaam weer op en leert te relativeren. Door het overleven van haar ziekte komt ze erachter wat de waarde van vriendschap is en wat haar gelukkig maakt in het leven.

De titel ‘’Meisje met negen pruiken’’ vind ik erg toepasselijk. Ik zou de titel als ik de schrijver zou zijn ook gekozen hebben. Het geeft de negen pruiken weer die Sophie 54 weken draagt. Je leert niet alleen Sophie kennen maar ook haar negen andere persoonlijkheden die qua innerlijk niks met elkaar te maken behalve dan dat Sophie achter hen schuilt. De pruiken horen bij haar en zijn een deel van haar leven geworden. Stella, Daisy, Sue, Oema, Pam, Blondie, Lydia, Bébé en Platina slepen haar door het gevecht. Ze doet er alles mee en ze geven haar de finishing touch. Ze trekt er de aandacht mee, danst ermee, flirt ermee, doet de chemokuren ermee, slaapt ermee en leeft ermee.

Citaat (pagina 111):

‘’Pruiken, wat een feest. Zes pruiken, zes namen, zes keer zoveel vriendinnen en aanbidders. Zes subpersonages waarachter elk een ander stukje Sophie schuilt. Een onzekere en angstige Sophie: Stella. Een sensuele Sophie: Oema. Een altijd lachende Sophie, een wilde Sophie: Sue. Een introverte Sophie: Blondie. Een Avontuurlijke Sophie: Platina. Een dromende Sophie: Daisy.’’

Het citaat van hierboven komt uit het begin van het verhaal, hier heeft Sophie nog maar zes pruiken, dit breidt zij dus later uit naar negen. Ze vertelt hier al zelf dat achter elke pruik een stukje Sophie schuilt.

Het boek draait om Sophie en haar kanker, om Sophie en het overwinnen van de kanker én om Sophie die door haar onzekere toekomst leert te houden van de kleine dingen in het leven en probeert te leven van dag tot dag. Het thema van dit boek is daarom volgens mij: ‘’Als je toekomst onzeker is, ga je leren genieten van het leven zoals het is.’’  Door Sophie haar kanker is het niet zeker of ze haar 22ste verjaardag wel haalt of dat ze überhaupt het eind van de week wel haalt.  Ze geniet van de dingen die voorheen vanzelfsprekend waren. Ze ‘geniet’ van haar leven als kankerpatiënte. Ze geniet niet van de kanker maar wel van het leven om de kanker heen. Ze gaat zich hechten aan het leven dat ze in het ziekenhuis heeft en zou het zelfs gaan missen als ze weer beter zou zijn. Ze gaat houden van de zusters die haar verzorgen en zelfs van haar soms iets wat irritante kamergenotes. Het ziekenhuis is tijdens de kanker dé plek waar haar leven zich afspeelt en waardoor ze ervan gaat houden.

Een motief dat het thema ondersteunt is: hoop. Het enige wat Sophie kan doen is hopen, hopen dat de kanker niet de baas wordt in haar lichaam. Dus hopen dat ze beter wordt. Ze geniet van haar leven zoals dat nu is en dat komt omdat ze hoop heeft. Ze heeft hoop dat het allemaal weer goed met haar komt en dat ze ooit weer mag gaan houden van haar oude leven. In het verhaal krijgt Sophie van Jaap, een studievriend die ze bij politicologie heeft gevonden, een gedicht waar ze kracht uit kan halen. Hij schrijft een brief bij het gedicht:

Citaat (pagina 79):

‘’(…) Ik weet niet of je dan weer vrolijk wordt, maar dat hoeft ook niet.

Wel leert het je het leven te waarderen;

Hoe het was, hoe het is en wat ermee te doen.

En als je het leest, denk dan aan het oude Griekenland,

Het land waar berusting in het lot en wijsheid hand in hand bleken te gaan,

Denk bovenal aan de oorsprong van je naam,

de sofisten waren immers de eersten die geen genoegen namen met het lot.

Zij probeerde te begrijpen wat ermee te doen.

Doe dit zelf ook en weet dan dat je weer beter moet worden!

Liefs, Jaap’’

Sophie heeft het gedicht niet laten zien op deze pagina maar heeft er wel twee passages uitgehaald: deze vind je op de eerste en laatste pagina van het boek.

‘’ Als je de tocht aanvaardt naar Ithaka, wens dat de weg dan lang mag zijn, vol wederwaardigheden, vol betekenissen.’’

‘’ Ithaka schonk je de mooie reis. Bestond het niet, dan was je nooit vertrokken. Maar méér heeft het je niet te bieden.’’

Ik denk dat Sophie het gedicht bewust in het boek heeft geplaatst en dat zij dit bewust op de eerste en laatste pagina heeft gezet. Door het gedicht is ze echt gaan leren waarderen en is ze zelf gaan begrijpen wat ze met de kanker aanmoest. Ze probeerde dus, net als dat de sofisten deden, geen genoegen te nemen met het lot. Ze bleef doorvechten, ging door met de chemo’s en liet zich niet uit het veld slaan door tegenslagen. Toen ik het eerste stuk las, wist ik niet echt wat Sophie ermee wilde bereiken. Toen ik de brief van Jaap las, begon ik het al meer te snappen en toen ik het boek bijna uithad en het tweede stuk las, snapte ik het helemaal. Sophie heeft dit erin geplaatst omdat het haar hoop heeft gegeven: het gedicht is een soort levensles. Haar weg vol kanker mocht dan wel niet mooi zijn, maar ze moest wel wensen dat hij vol wederwaardigheden (avonturen, belevenissen) zou zitten en dat de reis  betekenissen zou gaan hebben voor haar: dat ze er iets van zou leren. En als ze dan eenmaal de reis vol kanker zou hebben overleefd, moest ze niet gaan twijfelen of het wel allemaal echt was en of dit wel echt het einde van de kanker zou zijn. Haar reis vol kanker was haar geschonken en ook al was hij niet mooi, ze is wel vertrokken, ze heeft het overleefd en ze heeft daarvan geleerd. Ze is er alleen maar sterker van geworden. Dit moet ze bij haar houden, niet vergeten.

Een ander motief dat bij dit thema past, is: blij zijn met de kleine dingen in het leven. Dit komt erg vaak voor in het verhaal. Het thema is: ‘’Als je toekomst onzeker is, ga je leren genieten van het leven zoals het is.’’  En voordat Sophie kan genieten van haar leven als kankerpatiënte moet ze toch echt eerst gaan houden van de kleine dingen die haar blij maken. Dit doet ze dus ook: ze is al blij als ze thuis mag slapen of als ze op een dag minder dan 5 pijnstillers heeft geslikt, als haar slaapshirtstapel is geslonken naar 5 shirts per nacht én als ze gewoon al even zonder haar lange vriend, de infuuspaal, mag. Ze gaat anders tegen het leven aankijken omdat ze door de kanker ook een ander persoon is geworden. Zo verlangt ze niet meer naar grote dingen en een wilde studententijd is niet lang meer haar grootste prioriteit. Beter worden, genieten en leuke dingen doen, is dat echter wel. Het is voor haar namelijk niet zeker wanneer haar leven ophoudt. 

Citaat (pagina 20):

‘’Ik rende naar hem toe terwijl ik riep: ‘Papa, papa, het zit niet in mijn botten. Mijn botten zijn schoon.’ Ik vloog hem in zijn armen en hij zakte door zijn knieën.’’

Dit is een heel klein citaat maar hierin vind ik dat het heel goed duidelijk wordt dat Sophie al blij is met iets. Ze heeft kanker en er staat een chemotherapie van 54 weken op haar te wachten, toch is ze super blij als ze hoort dat de kanker niet in haar botten zit. Dit is voor haar niet gelijk genezing, maar wel een stap naar genezing.

Opbouw van het verhaal

Er zijn veel ‘spannende’ gebeurtenissen in het leven van Sophie. Hierdoor heeft ze er bij het schrijven van het boek denk ik ook niet voor gekozen om elke spanning duidelijk te maken doormiddel van tijd, dus de spanning op te bouwen met vertragingen.  Je merkt de spanning echter wel.

Citaat (pagina 171):

 Hebben de zusters me net nog onthaald met ‘moviestar’ en ‘beroemde schijfster’, stellen ze zichzelf nu de vraag of ik alle pleisters nog wel op de goede plek heb zitten. ‘een helikopter?’ vraagt Moniek nog een keer. De gele vloeistof zit inmiddels in mijn lijf, het zakje bungelt lullig aan mijn infuuspaal. ‘Ja, een helikopter,’ antwoord ik. Ik sluit mijn ogen en leun achterover. De infuusnaald steekt uit mijn cosmetische tiet. Opeens wordt alles donker, alsof mijn lijf nu pas begrijpt wat er aan de hand is. De helikopter in mijn hoofd draait op volle toeren. En daar zijn de vele slechte verhalen van diegenen die het niet gehaald hebben. terug is mijn angst.’’

Hier wordt niet versneld of vertraagd, Sophie geeft niet opeens onnodige details en vertelt gewoon verder. Toch vind ik dat hier wel spanning is, weliswaar geen spanning in de opbouw van de zinnen maar wel ‘innerlijke’ spanning, spanning die je zelf voelt.  Alles gaat goed met Sophie en opeens hoort ze dingen die er niet zijn en wordt alles donker. Ze denkt aan diegenen die het niet hebben gehaald en zelf ga je daar dan ook aan denken, dit maakt het spannend. Je voelt haar angst en spanning en daarom vind ik dit een goed citaat.

Citaat (pagina 215):

‘’Ik ben in mijn boek , dat op meerdere fronten zo mijn leven bepaalt. Als tastbaar geworden Sophie, als afsluiting als verdieping en bovenal, als mijn eigen creatie. Mijn tumors zijn weg, mijn boek is dicht. Dat is mooi, want ik ben mezelf helemaal moe. Hier is het dan, einde verhaal. Maar hoe tastbaarder dat einde wordt met het beëindigen van mijn verhaal, en hoe dichter bij dat einde het einde van dat verhaal lijkt, in de gezichten van de mensen om me heen, des te vaker ik wordt verrast door de angst om hieraan dood te gaan. Steken in mijn zij, ze blijven me pesten. Plotseling zweet, daar is het weer. Kortademig hijgen. Angst. Is het wel echt klaar?

Dinsdag 20 Juni 2006:

‘’Sophie, wat was je precies aan het doen toen alles zwart werd?’’ Ik open voorzichtig me ogen en kijk recht in de bezorgde blik van Dokter L, die geduldig wacht op een antwoord, waar hij hoopt iets mee te kunnen. En tien andere ogen met hem. Vol concentratie, vol spanning.’’

Ook hier heb je spanning. Sophie vertelt hoe goed het gaat. Sophie is blij, ik ben blij. Ik ben blij dat Sophie de kanker heeft overwonnen en dat ze er zoveel van heeft geleerd. Ze heeft een mooi verhaal geschreven en het einde is in zicht. Maar dan voelt ze steken en wordt ze kortademig, ik werd hier bang. Net zo bang als Sophie. Want wat als het nog niet klaar zou zijn? Het boek is wel bijna uit, zou dat dan betekenen dat ze de laatste op pagina’s overlijdt? Ik wilde hier alleen maar snel verder lezen.

De sleutelscene van het verhaal is als Sophie te horen krijgt dat ze genezen is van kanker. Het hele verhaal draait namelijk om Sophie en haar kanker, het hoofdprobleem is de kanker en tijdens het lezen heb je maar een vraag: Overleeft Sophie de 54 weken chemotherapie? Na de sleutelscene die vrijwel aan het eind van het verhaal zit, verandert Sophie’s leven namelijk totaal. Gedurende het hele verhaal is ze een ‘’kankerpatiënte’’, ze brengt de meeste tijd door in het ziekenhuis, verliest haar haren en voelt zich niet als een normale 21-jarige. Wanneer ze van dokter L te horen krijgt dat ze genezen is en haar port a cath eruit mag, verandert alles voor haar. Ze hoeft niet meer elke week naar het ziekenhuis en ze mag afbouwen met de prednison. Ze mag weer sporten en kan haar leven weer langzaam opbouwen.   

Perspectief

In het boek ‘’Meisje met negen pruiken’’ is er sprake van een ik-perspectief. Je leest mee vanuit Sophie’s oogpunt en komt hierdoor alles te weten. Je leest dus over haar vriendinnen, gebeurtenissen en situaties uit haar standpunt.  Dit merk je als je leest maar je kan het eigenlijk ook al zelf bedenken: ‘’Meisje met negen pruiken’’ is Sophie’s dagboek: zij schrijft de dingen op die zij beleeft en het zou raar zijn als dat in een hij/zij óf vertellend perspectief zou zijn geweest. Dan zou het niet meer Sophie’s verhaal zijn.

Citaat (pagina 201):

‘’Er schieten allerlei gedachten in een flits aan me voorbij. Ik zie witte jassen, naalden, dokter L en dan Rob. Een traan. Langs mijn oksel, langs mijn dij, langs mijn wang. Ik denk aan mij en Rob en de intimiteit die wij deelden. Die ik nu niet voel. Ik mis Rob. Ik moet denken aan mijn verhaal. Ik wil het helemaal loslaten, achter me laten en ruimte maken voor andere en nieuwe dingen. Maar ik kan het niet want ik voel me daar veilig. Veilig in mijn verhaal. Zachtjes snikkend val ik in slaap, en zachtjes snikkend word ik wakker.’’

Hier lees je haar gedachten en vervolgens wat ze voelt. Daarom toont dit citaat aan dat het verhaal in een ik-perspectief is.

De voordelen van dit perspectief vind ik dat Sophie’s gedachten en gevoelens als vanzelf een beetje je eigen gedachten en gevoelens worden. Het levert spanning op omdat je alleen weet wat Sophie denkt en niet weet wat de andere mensen denken. Maar dit kan soms ook een nadeel zijn.

Als Sophie een date met een jongen heeft en haar pruik afvalt, beschouwt ze dit als verschrikkelijk. Ze vindt het een totale afknapper en is bang dat hij haar niet meer wil. Bij deze gebeurtenis krijg je alleen maar te weten wat Sophie ervan denkt, hoe ze zich onder de situatie voelt en wat de jongen zegt. Dit vind ik het perfecte voorbeeld voor een ander perspectief. Misschien meent de jongen wel niet wat hij zegt en denkt hij eigenlijk iets anders. Misschien doet hij zich in de situatie anders voor alleen om Sophie gerust te stellen maar vindt hij het eigenlijk de grootste afknapper ooit. Dit komt je nooit te weten omdat het verhaal een ik-perspectief heeft.

Bij de alwetende verteller zou de beschreven situatie hierboven heel anders overkomen bij de lezer dan in het perspectief waarin het nu staat. Je zou dan kunnen meelezen vanuit de oogpunten van beide personen en dit zou de situatie een heel andere draai kunnen geven. Toen ik het stukje las, voelde ik de spanning in hun kamer en ik schaamde mezelf ook. Dit kwam gewoon omdat ik niet wist wat de jongen nu werkelijk van de situatie vond. Als ik het in de alwetende verteller zou hebben gelezen, zou ik dus ook de gedachten van de jongen weten en dan zou alles anders overkomen. Ik zou weten dat de jongen het echt geen probleem vond en hierdoor zou ik mezelf dan ook minder opgelaten voelen óf ik zou juist weten dat de jongen dacht dat ie nooit meer een date zou willen met een kankerpatiënt gezien alle ongemakken die daarbij komen kijken.

Mening:

Ik vind dat Sophie van der Stap inhoudelijk een super mooi boek heeft geschreven. Dit kan komen doordat het zo realistisch is of omdat ze geen zelfmedelijden toont. Misschien omdat het verhaal gewoon een spannende gebeurtenis is of misschien omdat Sophie nog in de bloei van haar leven is. Het zou kunnen komen doordat ze een eigen schrijfstijl heeft of omdat het boek je leert blij te zijn met vandaag en wat je hebt. Er zijn zoveel dingen waar het aan kan liggen maar voor mij is het zeker: dit is een super mooi en goed vertellend boek over iemand met kanker.

De verdrietige stukken zijn verdrietig, de humoristische stukken lachwekkend en bij de stukken waar ze bang is, werd ik dat zelf ook. De manier waarop Sophie met de gebeurtenissen omgaat, trekt me erg aan. Ze gaat niet zielig in een hoekje zitten maar gaat verder met haar leven, zover dat ze dat lichamelijk aankan. Ze geniet van haar dagen die ze nog heeft want haar toekomst is onzeker. Ze geniet van de kleinste dingen en dit brengt ze goed over. Haar boodschap komt aan en zal ik niet vergeten.

Sophie is erin geslaagd om een donkere en sombere periode toch met humor te vertellen.

Ik vond het boek makkelijk te lezen en ik denk dat dit komt door de schrijfstijl. Sophie schrijft als een van de weinige schrijfsters in spreektaal. Toch kwam alles geloofwaardig over maar misschien ligt dit meer aan het feit dat het een autobiografisch boek is.

Ondanks dat ik het een super boek vind, had het toch wel meer kunnen zijn. Ze had meer kunnen vertellen over het flirten met de doktoren en meer over hoe ze haar leven weer op de rails zette nadat ze schoon was verklaard. Ook had het misschien meer over de vragen kunnen gaan rondom de kanker, de dood en haar identiteit. Ze zou het verhaal misschien iets overzichtelijker moeten schrijven. Je merkt dat het een dagboek/weblog constructie heeft en ze had het eindplaatje misschien beter moeten afwerken.

Maar desondanks beschrijft ze de harde realiteit toch heel goed. Het heeft me bewust gemaakt dat iedereen dit kan overkomen en dat het net zo goed mijn verhaal had kunnen zijn, die van mijn beste vriendin of een familielid.