Feitelijke gegevens over het boek
Verschijningsdatum 1e druk: 27 januari 2011
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 381
Uitgeverij: Anthos-Amsterdam

Beschrijving van de cover
Op de verder geheel rode cover staat de afbeelding van een bekend doktersattribuut: de stethoscoop. De gebonden editie ziet er fraai afgewerkt uit.

Genre
De nieuwe roman van Herman Koch is een psychologische roman over normen en waarden (o.a. beroepsethiek) en de verhouding tussen ouders en kinderen.
Je zou het echter ook een moderne zedenroman van het eerste decennium van de 21e eeuw kunnen noemen.


De flaptekst
'Ik ben huisarts.' Zo begint Zomerhuis met zwembad.
Huisarts Marc Schlosser heeft een medische fout begaan waardoor een van zijn patiënten, de beroemde acteur Ralph Meier, is overleden. Hij zal zich moeten verantwoorden voor de Medische Tuchtraad. Over die Tuchtraad maakt hij zich niet echt zorgen: ‘Een schorsing van een paar maanden, daar komt het op neer. We kennen elkaar allemaal, meer zal het niet worden.’

Maar is het wel een medische fout? Marc had immers een rekening te vereffenen met zijn patiënt, die net iets te veel belangstelling toonde voor diens mooie vrouw Caroline. Of heeft het alles te maken met de gebeurtenissen in het zomerhuis waar het echtpaar Meier het gezin Schlosser had uitgenodigd?

In Zomerhuis met zwembad vertelt de hoofdpersoon met niets en niemand ontziende eerlijkheid hoe hij op dit punt in zijn leven is aanbeland. Het is het spannende, maar ook geestige verhaal over het recht op vergelding en het overschrijden van grenzen als de deuren naar een normale rechtsgang zijn dichtgeslagen.

Samenvatting van de inhoud
Marc Schlosser begint het verhaal te vertellen met de mededeling dat hij huisarts is. En hij is ook een bijzondere huisarts, want voor elke patiënt neemt hij minstens 20 minuten de tijd. Het gaat immers niet om de kwaal maar om de aandacht die je de mensen geeft.
( „Patiënten verwarren tijd met aandacht. Ze denken dat ik ze meer aandacht geef dan andere huisartsen. Maar ik geef ze alleen maar meer tijd. Wat ik moet weten heb ik na een minuut gezien “ blz.5 ))
Daardoor heeft hij een bijzondere klantenkring verzameld, nl. die van acteurs, komieken en artiesten. Hij geeft ook een heel cynische beschrijving van de handelingen die hij soms moet verrichten en waartegen hij opziet, zoals het binnenwaarts onderzoeken van mannen (de prostaat) of vrouwen.
Eén van zijn patiënten was Ralph Meier die als gevolg van een medische fout van Marc gestorven is. De ik-verteller voelt zich een soort “poortwachter” voor het ziekenhuis: hij moet de juiste mensen doorverwijzen en andere afpoeieren. Daarna beschrijft hij de ziekte van Meier, die kanker heeft . Hij heeft hem als huisarts meegedeeld dat hij nog gemakkelijk de opnamen voor de tv-serie van keizer Augustus kon doen. Daarna is de kanker uitgezaaid en heeft Ralph besloten euthanasie te plegen/
Zijn vrouw Judith komt Marc opzoeken in de praktijk en ze scheldt hem uit voor “moordenaar”. Marc wordt binnen enkele dagen gedaagd voor het Medisch Tucht College. Zelf is hij daarvoor niet zo benauwd, want “ons kent ons.” Hij denkt wel na over de zelfmoordcocktail die Ralph heeft gedronken: hij had kort daarvoor zijn spijt ten opzichte van Marc uitgesproken, maar de lezer weet op dat moment nog niet wat dat precies inhoudt.

Marc heeft twee dochters: de 13-jarige Julia die zich fysiek aan het ontwikkelen is en de twee jaar jongere Lisa. Hij is altijd erg aardig voor zijn dochters in tegenstelling tot de strengere Caroline, met wie hij getrouwd is.

Daarna begint de vertelling over de periode waarin Marc Ralph Meier anderhalf jaar geleden heeft leren kennen. Hij ziet meteen hoe Ralph zijn mannelijke charmes gebruikt in het eerste contact met Caroline. Hij is een echte versierder. Marc vertelt ook hoe gemakkelijk hij is in het voorschrijven van medicijnen. Ralph is te dik en Marc schrijft wel de nodige medicijnen voor in plaats van hem op zijn leefgewoonten te wijzen.
Niet lang daarna worden ze uitgenodigd voor een feestje bij de acteur. Marc heeft eigenlijk geen zin en hij is jaloers, omdat hij vermoedt dat Ralph achter Caroline aan zit. Maar zijn twee dochters Julia en Lisa willen wel mee naar het feest, omdat er waarschijnlijk BN’ers komen. Tijdens het feestje zoekt Judith Meier toenadering tot Marc. Ook na het feestje hebben ze nog enkele keren contact. Marc doet dus precies hetzelfde als waarvan hij Ralph verdenkt met zijn eigen vrouw. Dochter Julia lijkt gecharmeerd van de oudste zoon van Ralph, Alex en ook Lisa en Thomas (de tweede zoon) kunnen het goed met elkaar vinden
Ralph vertelt dat ze naar Frankrijk op vakantie gaan en dat ze een zomerhuis met zwembad hebben gehuurd. Als de Schlossers in de buurt zijn, moeten ze een dagje langskomen.

Caroline en Marc bereiden de zomervakantie goed voor: ze gaan deze keer op een milieubewuste natuurcamping logeren, maar Marc zorgt er wel voor dat ze dit doen in de buurt van het zomerhuis van de Meiers. Wil hij iets met Judith uithalen? Op de camping is alles heel minimaal van uitvoering. Ook worden de dieren die er verblijven min of meer ondervoed. Marc is erg verontwaardigd als hij dat constateert.

Als ze een keer gaan zwemmen, komen Lisa en Julia bij toeval Alex Meier tegen. De rest is gemakkelijk te raden: ze worden natuurlijk uitgenodigd langs te komen in het zomerhuis en daar zijn behalve Ralph en Judith ook de Amerikaanse regisseur Stanley Forbes met zijn veel jongere vriendinnetje Emmanuelle. Wanneer ze bij de Meiers op bezoek zijn, kunnen de meisjes het weer goed vinden met de jongens. Ze spelen vaak in en rond het zwembad en Ralph vraagt of ze niet bij hen willen intrekken: het zomerhuis is groot genoeg. Dan besluiten ze de tent op het terrein van het zomerhuis te plaatsen: er is plek zat. Maar alles wordt nogal intiem. Ralph houdt zich o.a. bezig met het naar beneden trekken van de bikinibroekjes van Julia en Lisa. Stanley Forbes neemt veel foto’s van de meisjes met ontblote lichaamsdelen.
Marc en Caroline gaan zelf ook op zoek naar een zomerhuis met zwembad, maar dan om er één te kopen.

Caroline wil snel weg van de villa: ze voelt zich niet zo op haar gemak: het is allemaal erg broeierig. Maar de dochters vermaken zich best met hun vriendjes. Wanneer een aantal mensen (Ralph, Caroline, Stanley en Emmanuelle) boodschappen in de naburige stad zijn doen, zijn Marc en Judith even alleen: de kinderen spelen bij het zwembad en hij probeert intiem te worden met Judith. Die is wel gewillig en ze laat zich seksueel betasten, maar opeens denkt Marc dat iemand hen heeft gezien (zijn dochter Julia of Judiths moeder?) Hij is bang voor ontdekking en er komt niets meer van de vrijpartij terecht. Wanneer de anderen terugkomen, heeft Ralph een zwaardvis meegenomen die hij met een bijl aan stukken slaat en dat dier gaat dus op de barbecue. Julia mijdt sinds die middag haar vader. ’s Avonds wordt er flink gedronken en ze steken ook vuurwerk af. Maar omdat het grof en gevaarlijk vuurwerk is, moeten ze van Judith dat maar aan het strand gaan doen. Ze vertrekken met een aantal personen naar het strand. Caroline blijft thuis. Marc zit bij Stanley in de auto en ze rijden opzettelijk de milieubewuste campinghouder aan. Ze zijn lekker dronken geworden. Op het strand gaat Ralph vuurwerk afsteken en hij doet vrij onverantwoord door een pan meters hoog de lucht in te schieten. Dat levert bekvechten op tussen Judith en Ralph, waarna Judith wegloopt. Dan wordt het de nacht die een keerpunt betekent in het leven van Marc.

Stanley, Marc en Ralph komen eerst in een strandtent terecht, waar drie jonge meisjes (twee Noorse tieners en een Letse) zich eerst wel door de oudere haantjes willen laten versieren, maar later wordt het tegenspel van de meiden toch heftig en ze slaan van zich af. Het Letse meisje over wie Marc zich wilde “ontfermen” is een comazuipster die bijna dood zou zijn gegaan ware het niet dat Marc mond-op-mondbeademing toepast. Hij redt zo haar het leven, maar de afgewezen Ralph slaat één van de Noorse “ hoeren” in het gezicht. Ze kunnen ternauwernood aan een vechtpartij ontkomen.

Dan mist Marc ineens zijn dochter Julia die met Alex op het strand was. Ralph vertelt hem dat die naar een andere strandtent zijn gegaan. Marc is radeloos, want hij past meestal erg goed op zijn dochter Julia. Eerst ontmoet hij op het strand Alex, die vertelt dat hij Julia is kwijtgeraakt. Daarna treft hij Julia zelf aan op het strand: waarschijnlijk is ze gewoon verkracht. Dan kan hij als dokter wel zien. Ze gaan terug naar het zomerhuis.
Caroline wil later die avond aangifte bij de politie doen, maar Marc wil Julia die ellende besparen. Dat zullen namelijk vervelende ondervragingen zijn. Bovendien lijkt Julia de hele affaire vergeten te zijn. Wel besluiten ze meteen uit het zomerhuis met zwembad weg te gaan. Onderweg naar Nederland vraagt Marc zich wie de dader kan zijn van de verkrachting. Is het Ralph Meijer?

Julia is niet meer te genieten en is een ander soort meisje (eigenlijk ervaren vrouw) geworden. Ook Marc is een ander mens en een andere huisarts geworden. Het kan hem allemaal niet meer zo veel schelen en hij verwaarloost zijn patiëntenbestand. Hij besteedt ook geen 20 minuten meer aan hen.
De verkrachting laat hem niet los: eerst belt Judith hem om te vertellen dat er iets is met Ralph. Daarna belt Judiths moeder die hem meedeelt dat Ralph in de bewuste nacht bij thuiskomst meteen is gaan douchen en zijn kleren in de wasmachine heeft gedaan. Is hij dan toch schuldig aan de verkrachting? Het lijkt er wel op.

Dan krijgt Marc de kans op wraak. Ralph komt op zijn spreekuur om te laten zien dat hij allemaal bulten op zijn buik heeft. Marc ziet meteen dat het kanker is en dat Ralph zou moeten worden doorverwezen naar een oncoloog. Maar hij gaat doelbewust zelf klooien. Hij neemt een bult weg, maar stuurt het weggenomen weefsel niet door naar het ziekenhuis om te laten onderzoeken. Hij zegt tegen Ralph dat het niets ernstigs is. Omdat hij zelf opzettelijk de bult verkeerd verwijderd heeft, is de kans heel groot dat hij juist daardoor uitzaaiingen heeft veroorzaakt. Judith vertrouwt het allemaal niet maar wanneer duidelijk wordt dat Ralph kanker heeft, krijgt hij een seksuele relatie met Judith. Dat wordt heel summier door de verteller aangegeven.

Het gezin gaat een jaar later een grote reis naar de westkust van Amerika maken en tijdens die reis lijkt Julia een beetje te ontdooien. Ze kijkt anders naar het leven (is in d eogen van Marc vrouw geworden) en dat ziet hij later terug op de foto’s die hij na de reis bekijkt. Er staan ook nog foto’s op van het jaar daarvoor en hij ziet duidelijke verschillen bij Julia. Ook ziet hij terug dat Stanley Forbes erotisch getinte foto’s van zijn beide dochters heeft genomen en dat hij hun heeft wijsgemaakt dat ze een carrière als fotomodel in Amerika tegemoet zouden kunnen zien. Ook de jongste dochter Lisa heeft eraan meegedaan.
Woedend belt hij naar Forbes die verbaasd reageert. Inderdaad zou Julia een toekomst als fotomodel in Amerika kunnen meemaken. Lisa is nog wat te jong voor zo’n loopbaan.

Dan komt het moment van de euthanasie van Ralph Meier weer terug in de roman. Ralph wil nog iets opbiechten op zijn sterfbed….Hij had een jaar geleden aan Alex beloofd dat hij niets zou vertellen. De waarheid is echter dat Julia op de middag voorafgaande aan het vuurwerk afgesproken had met een monteur die de waterleiding was komen maken. Alex moest meegaan als dekmantel naar de strandtent waar ze had afgesproken en hij mocht niets vertellen aan haar vader. Het is deze monteur die Julia heeft verkracht. Julia heeft voorgewend dat ze alles verdrongen heeft, omdat ze bang is van haar vader vanwege de verboden afspraak.
Vrijwel direct daarna neemt Ralph zijn zelfmoordborrel in, maar er komt nog een lelijk staartje aan voor Marc. De euthanasie vindt namelijk plaats in een ziekenhuis en wel hetzelfde ziekenhuis als waarin het weefsel van Ralph zou zijn onderzocht een aantal maande daarvoor. Maar dat onderzoeksresultaat is niet in de medische dossiers terug te vinden en dat wekt wel een vermoeden in de richting van verkeerd medisch handelen Marc. Julia krijgt er lucht van en besluit de zaak aanhangig te maken bij het Medisch Tucht College. Marc is daarvoor niet zo benauwd en denkt dat alles met een sisser zal aflopen. Vlak voordat de zaak begint, wordt hij echter gebeld door één van de raadslieden van het College. Het is zijn oud-docent Aaron Herzl, die hem helemaal doorheeft. Waarom heeft hij de dood van Ralph veroorzaakt? Is daar een speciale reden voor? Hij blijft indringende vragen stellen en zo suggereert Marc dat hij de dood van Ralph heeft veroorzaakt om wraak te nemen voor wat zijn dochter is aangedaan. Daarmee kan Herzl prima leven en hij adviseert Marc de benen te nemen naar het buitenland en de rechtszaak bij het Tucht College niet af te wachten.

Daarna staat Marc Judith Meier die heel boos op hem was nog een keer te woord in de wachtkamer van zijn praktijk. Hij haalt haar lief aan.

In het laatste hoofdstuk (52) bevindt het gezin Schlosser zich aan de westkust van Amerika bij de filmregisseur Stanley Forbes thuis. Stanley stelt hem enkele vragen: ook Forbes had een hekel aan Ralph. Hij had namelijk tijdens de opnamen van “Augustus”ook Emmanuelle seksueel benaderd. Altijd was hij bezig met andere vrouwen. Stanley begrijpt dat Marc iets heeft uitgehaald.
Aan het einde is er nog de slotscène waarin Julia op de duikplank van het zwembad van Forbes staat. Het contact met haar vader is weer normaal. Ze vraagt hem of hij ook bij haar in het zwembad wil komen. Marc kijkt naar zijn dochter: eerst als was ze een meisje, daarna al was ze een vrouw. Dat was de vrouw van de toekomst: die op de duikplank.

Titelverklaring
De titel is gemakkelijk te verklaren. Tijdens de vakantie in Frankrijk hebben Ralph en Judith Meijer een zomerhuis met zwembad gehuurd. Marc en Caroline gaan tijdens die vakantie bij hun nieuwe kennissen op bezoek en dan gebeuren er enkele dingen die het daglicht niet kunnen verdragen. De periode in Frankrijk is een essentieelkeerpunt in het leven van Marc.

Geen motto en geen opdracht

Structuur
De roman begint met de zin: “ Ik ben huisarts.” Daarna beschrijft Marc Schlosser in de eerste hoofdstukken vooral wat hij van dat vak en zijn patiënten vindt. Vaak is het gewoon onnodig om in te gaan op hun klachten en komt alles vanzelf weer in orde.
Meteen al wordt verteld dat Ralph Meijer (een bekende acteur) overleden is als gevolg van een medische fout. Hij heeft een zelfmoordcocktail in genomen, toen bleek dat hij ongeneeslijk ziek was. Een paar dagen na de begrafenis komt Judith Meijer op het spreekuur van Marc om hem te vertellen dat ze tegen hem zal getuigen in het proces bij het Medisch Tucht College. Met dit element gaan de eerste zeven hoofdstukken gemoeid.

Vanaf hoofdstuk 8 gaat Marc Schlosser terug vertellen wat er sinds anderhalf jaar is gebeurd. Dat was het moment dat Ralph voor de eerste keer op zijn spreekuur kwam. Drie weken daarna krijgt hij een uitnodiging voor een feestje en daarna ontmoet hij het stel tijdens de vakantie in het zomerhuis met zwembad. Vervolgens vertelt Marc vrij chronologisch wat er is gebeurd. Een enkele keer moet hij in een hoofdstuk terugdenken aan de colleges van zijn professor Aaron Herzl, die vaak bijzondere sociologische en biologische verklaringen voor medische situaties doceert. Ze zijn vrij cynisch van aard en het lijkt erop dat Marc die opvattingen vaak deelt (bijvoorbeeld die over homoseksualiteit. “ Als anale seks normaal was zou de Schepper wel voor een ander soort opening hebben gezorgd, waardoor er geen pijnbeleving wordt ervaren.” )

Aan het einde van de roman komen we dan als lezer weer terecht bij het sterfbed van Ralph. (Hoofdstuk 48) Zo lijkt het verleden tussen het verhaal-heden te worden ingeklemd.
Het verhaal wordt in zijn geheel verteld in 52 hoofdstukken verteld en het gebeurt dus niet in chronologische volgorde.

Koch heeft ook de verteltechniek ontwikkeld, waarbij hij de personages in een bepaalde situatie eerst wat verder laat verblijven in de tijd en daarna laat hij zijn ik-figuur terugvertellen. Dat gebeurt in een flink aantal hoofdstukken en dat is op die manier een onderdeel van zijn techniek geworden. Het knappe van Koch is dat deze techniek de spanning niet wegneemt, maar juist oproept.

Perspectief
Marc Schlosser is de ik-verteller in deze roman. Hij is een vijftiger die de huisarts is van een aantal BN’ers. In het begin laat hij zich laatdunkend uit over die patiënten van hem. Eén ervan, de acteur Ralph Meier, is aan het begin van het verhaal overleden als gevolg van een medische fout van Marc. Hij moet zich verantwoorden voor die misstap. In de rest van het verhaal vertelt hij hoe een en ander gegaan is. Maar gaandeweg de vertelling kom je er ook achter dat Marc geen rechte schaats rijdt. Hij is een ik-verteller en het perspectief ligt dus bij hem, maar het is een zogenoemde “ onbetrouwbare” verteller. Zeker wanneer je leest dat hij ook een relatie aanknoopt met de vrouw van Ralph en dat hij Ralph eigenlijk vermoord heeft als een soort wraakpoging voor wat er met Julia is gebeurd. Later blijkt zelfs ten onrechte, want er is een andere dader. De sympathie van de lezer voor hem als verteller kan dan omslaan in antipathie.

Marc Schlosser is een achteraf-verteller : hij vertelt daarom ook in de o.v.t.

De tijdlagen van het verhaal
Er wordt geen datum en geen jaartal in het verhaal genoemd. Wel weten we uit de tekstgegevens dat het een zeer actueel verhaal is. Julia heeft bijvoorbeeld een iPod in haar bezit. Tussen het moment van de terechtzitting bij het Medisch Tucht College en de eerste kennismaking met Ralph zit ongeveer anderhalf jaar. Een paar dagen voordat het verhaal begint, was namelijk de begrafenis van Ralph Meier.

Marc vertelt in het begin dat Ralph overleden is door een fout van hem en hij vertelt daarna hoe de hele geschiedenis in zijn werk is gegaan. Marc heeft kennis met hem gemaakt tijdens een spreekuur, daarna heeft hij een uitnodiging voor een toneelvoorstelling van Richard II gekregen en daarna weer een uitnodiging voor een feestje ontvangen. Vervolgens zijn ze op vakantie in Frankrijk langs gegaan bij het stel dat een zomerhuis met zwembad had gehuurd. Daarna gaat er ruim een jaar overheen en gaan Marc en Caroline op vakantie naar Amerika. Intussen is Ralph ziek geworden (hij heeft kanker en Marc heeft dat met opzet verwaarloosd) Ralph neemt een euthanasiecocktail in, maar vertelt op zijn sterfbed wat er een jaar ervoor heeft plaatsgevonden. Het verhaal eindigt aan de westkust van Amerika. Marc heeft zijn dochter terug gevonden.


Het decor van de handeling
Een belangrijk gedeelte van het verhaal speelt zich af tijdens de vakantie in Frankrijk.
De rest van de roman speelt in Nederland, maar ook hier geeft de verteller weinig prijs over de plek waar de huisartsenpraktijk is gevestigd. Als je kijkt naar de plek waar Ralph Meier begraven is (“op een begraafplaats in de bocht van de rivier , blz. 13) dan moet je onwillekeurig terugdenken aan de beelden van de begrafenis van Harry Mulisch op Zorgvlied. Dat zou betekenen dat het Nederlandse decor in Amsterdam is gelegen.

Het gezin maakt in het laatste deel van de roman een vakantiereis naar Amerika en ook allerlaatste hoofdstuk speelt aan de westkust van Amerika.

Uitgewerkte thematiek
Net als in de roman “Het diner” speelt “Zomerhuis met zwembad” zich af op het terrein van de ethiek. In dit specifieke geval gaat het om de bescherming van je kinderen. Hoe ver mag je daarin gaan? Marc Schlosser ziet dat zijn puberdochter Julia begeerd wordt door diverse mannen (de oudere Ralph Meier en de filmregisseur Stanley Forbes) Ralph trekt tijdens hun verblijf in Frankrijk de bikinibroekjes van de billen van de meiden en Forbes neemt constant erotisch getinte foto’s : een gouden toekomst ligt immers in Amerika op de tieners te wachten. Het is de angst van elke vader voor zijn tienerdochter, een motief dat al symbolisch in het sprookje van Roodkapje opgenomen is. Oudere mannen (de wolven) kijken met begerige ogen naar mooie, jonge en vooral vruchtbare vrouwen om hun zaad te lozen. Het is een biologische wet die Marc zich nog herinnert van zijn colleges van Aaron Herzl.
Maar hij zelf kan ook zijn ogen niet afhouden van andere vrouwen, bijvoorbeeld van de echtgenote van zijn patiënt Ralph. Hij krijgt zelfs een seksuele relatie met deze Judith wanneer blijkt dat Ralph aan kanker lijdt. Tijdens de vakantie een jaar ervoor had hij haar ook al begeerd en dat hij zijn tent in de buurt van het zomerhuis met zwembad heeft opgezet, is ook al niet toevallig. Hij is inmiddels zelf ook een vijftiger, want zijn collegeperiode ligt dertig jaar achter zich en op het zwoele strand bij het midzomernachtfeest gaat hij een poging wagen een jonge Letse twintiger te versieren. Haar ruime alcoholgebruik verhindert hem toe te slaan, al moet hij haar later wel op de mond zoenen, maar nu om haar weer tot leven te wekken. (Roodkapje en Assepoester als de twee archetypes van de vrouw in één passage) En zo’n man wordt boos wanneer andere mannen naar zijn dochter verlangen.

Een ander element met betrekking tot ethiek is de bizarre beroepsethiek van Marc. In de eerste hoofdstukken doorbreekt hij het imago van de huisarts op een cynische en daardoor ontluisterende manier. Hij heeft altijd 20 minuten de tijd per patiënt, maar (schone) schijn bedriegt. Wat hun werkelijk mankeert, interesseert hem geen fluit. Hij is de poortwachter voor de specialist en hij moet ervoor zorgen dat ze zijn spreekkamer weer zonder problemen verlaten. Het liefst zonder verwijsbriefje. Daarvoor is hij bereid gemakkelijk de door zijn klanten gewenste medicijnen voor te schrijven, als het nodig is zelfs drugs. Maar hij overschrijdt een grens wanneer hij uit is op revanche voor de overigens niet gepleegde daden van Ralph. Hij is in het ziekteproces van de acteur helemaal niet meer integer en is er de directe oorzaak van dat de kanker in de buikstreek door hem zelf wordt uitgezaaid. Zo kan hij “de perfecte misdaad “ plegen, ware het niet dat dit bedrog uitkomt. Maar het Medisch Tucht College via zijn oud-docent Herzl licht hem van tevoren in waardoor hij zijn hielen naar Forbes kan lichten. Daar komt hij weer in het reine met zijn dochter Julia. Eind goed al goed. Welke lezer gelooft nog in de betrouwbaarheid van zijn huisarts? De ontluistering van de maatschappij anno 2011?

Beoordeling scholieren.com
De nieuwe roman van Herman Koch is een heerlijk boek. Het is een echte pageturner. Herman Koch kan een heel smakelijk verhaal opdissen. Hij laat een onbetrouwbare verteller als Marc Schlosser vertellen over zijn beroepsethiek (en die is niet heel hoog), hij legt dubieuze uitspraken over homofilie in de mond van zijn professor Aaron Herzl en hij laat de lezer dansen op de wankele draad tussen sympathie en antipathie. Natuurlijk vindt een lezer het leuk en moedig wanneer een vader zijn dochter beschermt (Zijn we in onze woedende dromen niet allemaal in staat de verkrachter van onze dochter te vermoorden?), maar Marc Schlosser neemt het zelf ook niet zo nauw met zijn normen en waarden. Wat hij zijn tegenspeler Ralph Meier verwijt (een verhouding met andere vrouwen te hebben ) begint hij zelf ook in de roman te ondernemen. En uit zijn verhaal blijkt dat dit ook niet de eerste keer is dat hij andere vrouwen welgevallig is. In het begin denk je nog “net goed”, maar wanneer Ralph kanker krijgt en eigenlijk onschuldig is aan de verkrachting van Julia slaat de sympathie bij de gemiddelde lezer wel om. Sommige passages zijn anno 2011 niet zo geloofwaardig. Een dokter moet weten dat een DNA-spoor na een verkrachting binnen een paar dagen leidt tot de opsporing van de eventuele dader, maar Marc weigert Julia te laten onderzoeken. Of heeft ook dit element in de vertelling een bedoeling: wil Marc de waarheid eigenlijk wel weten? Intussen zit de lezer zich af te vragen of zijn eigen huisarts zich ook laat opjutten door de wetten van de biologie en of die ook een toneelspel met hem speelt.


Het maakt “Zomerhuis met zwembad” tot een aantrekkelijk leesboek. Niet iedereen (lees hieronder enkele recensenten) vindt het boek “literatuur”.
Ik durf die vraag wel met “ja “ te beantwoorden. Koch is een rasverteller.
De amusementswaarde is hoog: een 8 voor havo- en vwo-kandidaten.
De literaire waarde voor scholieren: 3 punten voor de leeslijst.

Recensies
Na het succes van “Het diner” (450.000 exemplaren) verkocht werd er reikhalzend uitgezien naar de opvolger van Koch. Zelf heeft hij in diverse interviews aangegeven dat hij “Zomerhuis met zwembad” beter vindt (vgl. Interview Volkskrant Magazine op zaterdag 22 januari 2011 Het is op reële verwachtingen gebaseerd. Het zou gek
zijn als het geen succes werd. Ik denk dat het een beter boek is dan Het diner. Al zal er een groepje mensen zijn dat afhaakt, mensen die je liever goed vinden als je nog niet zo best verkoopt. Succes is verdacht. Ik proef dat toontje al een beetje. ‘Het zal wel weer een bestseller worden.’’

Dat houdt tevens in dat alle grote landelijke dagbladen al in de eerste week van verschijnen een recensie afleveren. Het overzicht van de belangrijkste recensies:

Het Parool van woensdag 26 januari 2011
De nieuwe roman van Herman Koch, Zomerhuis met zwembad, die twee jaar verschijnt na zijn grote commerciële doorbraak als romanschrijver met Het diner, is meer van hetzelfde. Er zijn geweldige grappen in het begin, er is een thrillerachtige plot en uiteindelijk sla je het boek dicht met het gevoel dat je je weer behoorlijk lang hebt vermaakt met een tamelijk opgeklopt geheel. Literatuur is het niet, literatuur zal het nooit worden, maar binnen dit genre worden beslist slechtere dingen gemaakt. [….]Wat inhoudelijk mis is met wat deze mensen maken, wordt onbedoeld gedemonstreerd in de rest van Zomerhuis met zwembad. Want de roman verzandt gaandeweg meer en meer in wat inmiddels wel een typisch Nederlands cultuurproduct kan worden genoemd.

Zo wemelt het van de clichématige beschrijvingen. Dat is misschien allemaal ironie, maar intussen zitten we er wel mee. Ontspannen voor je tent zitten op een camping ergens in een zuidelijk land aan zee gaat zo: 'Boven onze hoofden schitterden duizenden sterren tussen de bomen. In de diepte hoorde je zacht het dreunen van de branding.'
Nederlandse literatuur, film en toneelkunst zijn meestal niet slechts clichématig, maar ook vrijwel nooit beeldend, omdat niet goed wordt gekeken en omdat het bijzondere van het leven niet in tekst, beeld of actie wordt omgezet. […]Maar meestentijds staat deze roman, net als al die andere Nederlandse succesboeken en -films van tegenwoordig, stijf van de opgeklopte gebeurtenissen en emoties, van de cursiveringen en het geschreeuw.

De verkrachting van een puberend meisje, een huisarts die een patiënt vermoordt, en een vader die met zijn dochter een duister complot smeedt... Koch wil dat we voortdurend op het puntje van onze stoel zitten. Daar slaagt hij tot op zekere hoogte in. Maar je moet dan wel je ogen dichtknijpen voor het vlakke schrijven dat je er hier en daar gratis bij krijgt. (ARIE STORM)

Het NRC van vrijdag 28 januari 2011 (Arjen Fortuin)
De no-nonsense filippica tegen de grootstedelijke zelfingenomenheid (biologische campinghouders krijgen trouwens ook een veeg uit de pan) is niet het enige sterke element van Het diner dat Koch heeft hergebruikt. Zo is er ook de onbetrouwbaarheid van de verteller en de steeds sterker wordende twijfel aan diens rationaliteit. De ontmythologisering van een alledaags ritueel (nu niet het restaurantbezoek, maar het doktersconsult). De achter een beetje beschaving weggestopte agressie van de man is weer een thema, waarbij lang onduidelijk is wie nou het gevaarlijkst is, de acteur Ralph of de dokter Marc. Bovendien gaat het ook nu weer om de zorgen die mensen hebben om hun tienerkinderen.[….] Koch heeft gezegd dat Zomerhuis met zwembad misschien wel een beter boek is dan Het diner en als je naar puur romantechnische elementen kijkt, zit daar wel wat in. Zo lijdt er in Zomerhuis met zwembad niemand aan een vreemde ziekte van het zenuwgestel, een element dat in Het diner geforceerd de roman werd binnengehaald. En het boek leest als een trein, is grappig en niet oppervlakkig.
Toch sla je het minder voldaan dicht dan Het diner. Zelfs als je niet veel waarde hecht aan de ongeschreven wet dat een kunstenaar zichzelf altijd moet vernieuwen, is dit wel heel erg meer van hetzelfde. Van een goede schrijver als Koch hoop je dat hij je een stap vóór is: dat wanneer je denkt, nu ken ik hem, dit is de schrijver Herman Koch, hij met een nieuwe variant komt. Nu dreigt de voormalige Reviaan Koch met een omweg weer in de armen van zijn oude voorbeeld te belanden, een schrijver die zichzelf herhaalde tot hij zelf het overzicht verloor.

De Volkskrant van zaterdag 29 januari 2011 "De botsing die onvermijdelijk is wanneer een observator de troebele bron van zijn irritatie te dicht nadert, is Herman Kochs geliefde proefopstelling - al sinds Red ons, Maria Montanelli (1985), de roman waarin de jeugdige verteller zint op ontworsteling aan zijn milieu. In zijn voorlaatste roman Het diner (2009) en nu weer, heeft hij het perspectief verlegd naar de ouders die hun kinderen niet in de hand hebben, en die hooguit kunnen spelen dat ze als volwassenen zichzelf wél in de hand hebben.
Onder de humorist schuilt een naturalist. Er is geen ontkomen aan de wetten van klasse, afkomst en 'medische biologie'. Die donkerte legt over het zo luchtig ogende oppervlak een floers van onheilspellendheid.
De doem verleidt en injecteert iedereen, en maakt ook de verteller tot speelbal, om niet te zeggen: patiënt. Daarom is het happy end van vader Marc die naar zijn al bijna grote dochter Julia kijkt, ook niet meer dan een kortstondige sensatie van geluk. Een duurzamer ontsnapping heeft Koch ook in dit boek nog niet gevonden. [Arjen Peters]

Trouw van zaterdag 29 januari 2011(Rob Schouten) "Kochs jongste roman ’Zomerhuis met zwembad’ vertoont thematische overeenkomsten met ’Het diner’: het gaat ook weer over ouderlijke zorg en verantwoordelijkheid. Maar de vorm is minder streng, het verhaal waaiert vele kanten op. Wel is er steeds één hoofdpersoon aan het woord, in wiens beurtelings heldere en troebele gedachtewereld Koch zich met veel inlevingsvermogen heeft verplaatst. [….] Ook ’Zomerhuis met zwembad’ is een moralistische vertelling geworden. Een zedenschets over libertijnse vrijheidsdrang en hang naar maatschappelijke orde, zoals die tegenwoordig zo hard botsen. Tegenover de behoudende, illusieloze Marc staan zijn tegenvoeters, acteurs en creatievelingen die met begerige blikken naar vrouwen en meisjes loeren. Dat Marc zelf ook een oogje heeft op Ralphs vrouw Judith verandert aan zijn afkeer niks. Hij is in wezen een hypocriet die, om het zo maar eens te zeggen, de balk in zijn eigen ogen niet ziet.[…]Zo gaat ’Zomerhuis met zwembad’ ten slotte aan de hand van een mislukte vakantie over de geest van deze tijd en de vernietigende kracht van onze oerinstincten. De geboren verteller Koch heeft er, het wekt geen verwondering, best een sappig verhaal van gemaakt, dat leest als een trein. Meer dan in ’Het diner’ permitteert hij zich losse eindjes, bijvoorbeeld als Marc en zijn medebestuurder voor de lol een arme campinghouder die ze van dierenmishandeling verdenken, van de weg rijden. ’Zomerhuis met zwembad’ mist zodoende wel een beetje de strakke regie, maar dat typeert ook de vrije val waarin de maatschappij lijkt te zijn geraakt. Marc Schlosser weet niet meer waar hij aan toe is, en klampt zich krampachtig vast aan zijn vooroordelen. De moderne reactionair, geen twijfel mogelijk."

Over de schrijver en eerder gepubliceerde werk
Bron: website uitgever

Herman Koch (1953) is bekend als televisiemaker (Jiskefet), columnist (de Volkskrant en Esta) en romanschrijver. Zijn romans werden zonder uitzondering lovend ontvangen.
Na zijn debuutroman Red ons, Maria Montanelli (1989) verschenen onder meer Eten met Emma (2000), Odessa star (2003), Denken aan Bruce Kennedy (2005) en Het diner (2009). Met Het diner won Herman Koch de NS publieksprijs 2009. Inmiddels zijn er al meer dan 450.000 exemplaren van dat boek verkocht.
Zomerhuis met zwembad (2011) is zijn nieuwste roman.