1. Algemene informatie

titel: Als zand door mijn vingers
Auteur: Tineke Beishuizen
Uitgeverij: De arbeiderspers, Amsterdam, 2005
Genre: literaire thriller/ misdaad
Motieven: liefde, dood, verraad, ziekte, jaloezie ,wraak
Titelverklaring:
“Als zand door mijn vingers” kan in verband worden gebracht met drie dingen die gebeuren in het leven van de hoofdfiguur Emma van der Merwe. Het zijn gebeurtenissen waarover ze langzaam maar zeker de grip verliest. In de eerste plaats is dat de verdwijning van haar zusje Floor. Zonder een spoor achter te laten is zij op een dag verdwenen.

In de tweede plaats is het haar relatie met Frank. Al vanaf het begin in de roman lijkt het geen heftige liefdesrelatie, die ze heeft, nadat ze door haar man Bob in de steek gelaten is voor een jonger model. Frank glipt als het ware uit haar vingers: hij blijkt een verhouding te hebben met een werkneemster Marianne op zijn architectenbureau. Aan het einde van de roman gaat ze Frank opzoeken als ze weet dat hij bij Marianne is en geeft hem de bons.


De derde relatie die tussen haar vinger weg glipt is die met haar moeder. Haar moeder kon altijd al beter met haar zusje Floor opschieten. Noodgedwongen gaat ze haar moeder als Floor verdwenen is, een aantal keer opzoeken, maar het blijkt duidelijk dat haar moeder meer op heeft met haar zusje. Op een dag krijgt haar moeder een hartstilstand en overlijdt korte tijd daarna. Drie personages uit haar leven zijn als zand door haar vingers geglipt. Het is de ontluistering van zekerheden die het verhaal een extra dimensie geeft. Veel, zo is de conclusie, berust op drijfzand. De essentie verdwijnt als zand door je vingers.

Tijd: in ieder geval in de 21e eeuw omdat er kan worden gemaild, Emma heeft een mobieltje en er komen auto's in het verhaal voor.
Plaats: onduidelijk (een stad waar de Ijssel langs stroomt , waarschijnlijk ergens in Overijssel.)
Ruimte: het verhaal speelt zich voornamelijk af in Floor’s huis, maar ook in Emma's huis, bij Francien thuis, en soms ook buiten.
Type boek: realistische fictie

2. indeling boek
Het boek begint een beetje in handeling. "Het regende op de dag dat mijn zusje jarig was. De avond tevoren had ik met Frank in de tuin gezeten totdat de tweede fles chablis halfleeg was en we te vaak onze benen moesten krabben omdat de muggen zich steeds opdringeriger gingen gedragen"
Ze noemt wel namen maar het is nog niet duidelijk wie het zijn tot je verder leest.

Het boek eindigt gesloten; de dader is gevonden. Er zijn geen open vragen meer.

3.Personages
hoofdpersoon: Floor is de vermiste persoon. Ze kan goed naar mensen luisteren,houdt zich strikt aan afspraken en laat bijna nooit een traan laten vallen. Haar man Jaap is bij een vliegtuigongeluk omgekomen.
Heeft in het verhaal een verhouding gehad met Jaap,Cas en Chris.

helper: Emma is de zus van Floor. Ze zet alles op alles om Floor te vinden, en vergeet daardoor te zorgen voor haarzelf, eet weinig en is vaak depressief door verdwijning.

Emma heeft een vriend Frank, later in het verhaal komt ze erachter dat hij vreemd gaat met de receptionist van Frank's werk : Marianne.

Tegenstander: Chris is een van de verdachte op het lijstje van Emma, en blijkt later ook de dader te zijn. Hij is getint en heeft blauwe ogen, en werkte als tuinier voor Floor.

Afzijdige: Jaap, in het begin van het verhaal kom je alleen te weten dat hij is overleden en is vreemdgegaan.

Maud: Vriendin van Emma. Je komt niet veel van haar te weten, maar Emma belt haar soms wel op voor raad, en hulp.
Peter: De kapper van Floor.
Peterpan: Poes van Floor.
Erik Verheul: Rechercheur
Bob: ex van Emma
Francien: Buurvrouw van Floor
Cas: een van Floor’s minaren

4. Vertelsituatie
De personale vertelsituatie. Emma verteld het verhaal terwijl ze er zelf ook in speelt. ( let op de onderstreepte woorden)

“Ik had de indruk dat hij eerlijk was over zijn relatie mrt Floor. Hij vertelde hoe ze elkaar hier op de hei hadden ontmoet,eerst met opsteken van hand, als ze elkaar in de verte passeerde. Later met een praatje.”(blz 110)

5.Opbouw
Chronologisch. Er zijn geen terugblikken of tijdssprongen.


6.Tijd
Alles wordt verteld zoals het gebeurd. het verhaal begint in juni en eindigt met herfst. Heel soms zie je wel een kleine samenvatting van tijd:

“De dagen gaan gewoon voorbij, en dat is buitengewoon wonderlijk. Als ik uit het raam kijk zie ik auto’s rijden, mensen op de fiets, wandelaars met opgezette kraag tegen de koude najaarswind.”(blz 127)


7.Samenvatting
In juni op de 40e verjaardag van haar zusje Floor begeeft de hoofdfiguur Emma van der Merwe zich naar het huis van haar zusje om haar te feliciteren. Haar zusje is sinds enige tijd weduwe, omdat haar man Jaap bij een vliegtuigongeluk om het leven is gekomen. Hierbij is ook zijn secretaresse omgekomen die ingecheckt stond als zijn vrouw. Hij was dus een vreemdganger. Vreemd genoeg doet er niemand open. De buurvrouw Francien bemoeit zich ermee, maar omdat deze tien dagen op vakantie is geweest, weet ze ook niet waar Floor is.
Als Emma met behulp van de sleutel die Francien bewaart, de woning binnengaat, merkt ze een geweldige stank op die veroorzaakt wordt door een dode poes. Vol walging ruimt ze de resten van de poes op. Er ligt een stapel kranten en er is nogal wat post in de gang te vinden, dus het lijkt er op dat ze al een paar dagen er vandoor is. Het is niets voor Floor om zomaar spoorloos te verdwijnen. Wanneer ze haar vriend Frank (een architect) erover vertelt, is die niet meteen verontrust. Dat lijkt voorlopig niemand te zijn. Ze gaat aangifte doen bij d e politie, maar de betrokken rechercheur Erik Verheul kan voorlopig weinig voor haar doen. Er zijn namelijk geen strafbare feiten te constateren. Ze wordt min of meer met een kluitje in het riet gestuurd.

Enkele dagen later gaat Emma papieren bekijken in het bureau van haar zus Floor. Ze ziet een agenda waarin wat afspraken met mannen staan. Gek, want ze wist niet dat Floor er een nieuwe relatie op na hield. De eerste naam Peter blijkt echter de naam van een kapper te zijn en Floor blijkt op de laatste afspraak bij hem niet verschenen te zijn. De tweede naam is die van ene Cas. Voorlopig is dat een onbekende, maar er staat wel de naam van een restaurant bij vermeld. Emma gaat de rol van rechercheur spoelen en bezoekt het restaurant. Het blijkt dat op de avond van haar verdwijning Floor ook niet komen opdagen is bij een etentje met Cas. De serveerster had het nog heel vervelend gevonden. Maar wie Cas is blijft op dat moment onduidelijk. Emma belt ook nog meer vriendinnen van Floor, maar niemand weet waar ze is.

Ook bezoekt ze haar moeder in een verpleeghuis, maar het is duidelijk dat haar moeder een betere verhouding met Floor heeft dan met haar zelf. Het is geen al te enthousiast bezoek derhalve. Ook haar vriend Frank is niet al te bezorgd. In een korte flash back beschrijft Emma hoe ze Frank heeft leren kennen, nadat ze in de steek was gelaten door haar eigen Bob, die haar had ingeruild voor een jonger model. Ze gaat voor hem wel naar een receptie, waar ze ook zijn secretaresse Marianne ontmoet, die nogal om hem heen draait. Haar eigen relatie is er niet één waarvan de spetters af vliegen. Haar zoon Thijs heeft wel een goede verhouding met zijn moeder, maar zijn kamer wordt gebruikt voor studeerkamer van Frank. Thijs heeft toch vanwege zijn studie het huis verlaten.

Haar ex-man Bob neemt contact op met haar en tijdens een etentje blijkt dat hij meer bezorgd om haar is dan om Frank. Hij vertelt zelfs dat hij op bezoek is gegaan bij haar moeder, met wie hij altijd goed heeft kunnen opschieten. Emma doorzoekt opnieuw het huis van Emma, ziet haar lingerie, wat ook al een verrassing voor haar is. Ze verwachtte geen strings in de laden van Floors bureau te vinden. Net zo min als ze van de vriendjes van Floor wist. Met buurvrouw Francien gaat ze een keer hardlopen, omdat Floor dat ook wel eens deed. Die vertelt dat Floor wel een hekel aan haar grote honden had.


Later ontdekt Emma een rekening van de tuinman op de deurmat: die heeft een aantal veranderingen in de tuin van Floor aangebracht en wacht op een opdracht om wat definitieve veranderingen aan te brengen. Die had Floor voor haar verdwijning met hem doorgesproken, beweert hij. Hij komt op verzoek van Emma de plannen bespreken en hij vertelt dat hij wel eens een auto voor het huis van Floor heeft zien staan. Ze had een vriendje, is zijn boodschap. Ook buurvrouw Francien vertelt tijdens een van haar bezoeken dat Floor wel twee vriendjes had.

Emma gaat een paar dagen later weer hardlopen. Onderweg ziet ze dat ze gevolgd wordt en het blijkt dat Cas haar achternaloopt in de veronderstelling dat ze Floor is. Ze lijken namelijk heel veel op elkaar. Emma valt en verstuikt haar enkel. Cas schrikt dat het Emma is en vraagt of zij weet waar Floor gebleven is. Emma geeft aan de rechercheur door dat ze weet wie Cas is . Hij ondervraagt Cas en deze reageert woedend op Emma: waarom heeft ze zijn gegevens doorgespeeld? Hij weet toch ook niet waar Floor is.

Intussen bezoekt ze opnieuw haar moeder en weer blijkt dat haar moeder liever Floor had gezien. Voor Frank zijn verjaardag loopt Emma uren te bedenken wat ze voor hem zal kopen en tenslotte koopt ze een paar schoenen voor hem. Weken later komt er nieuws over Floors auto. De politierechercheur Erik Verheul belt haar op om haar te vertellen dat de auto is opgedregd uit een binnenhaven, maar dat de deuren waren gesloten. Floor kan er dus niet in hebben gezeten. Hij wordt eerst onderzocht, maar er zijn geen sporen te vinden en de auto wordt vrij gegeven. Hoewel het haar afgeraden wordt, wil ze de auto zien. Die ziet er verschrikkelijk uit. Hij is total loss.

Ze heeft heel weinig meer gehoord van de vriendinnen van Floor en dat beweegt er haar toe om weer contact op te nemen met haar eigen vriendin Maud. Ze praten met elkaar over de verdwijning van Floor. Cas belt opnieuw: zijn boosheid is wat gezakt en ook de politie heeft hem afgevoerd van de lijst van verdachten. Hij komt nog een keer meekijken in haar huis en maakt een opmerking dat Floor eigenlijk nooit de kookboeken inkeek, maar wel de tuinboeken. Dat doet Emma besluiten in de tuinboeken te kijken en ze ziet dat er een aantal tekeningen in zit om de tuin van Floor op te knappen. Maar de tuin is niet opgeknapt volgens de laatste tekening. Er is namelijk een vijvertje aangelegd door tuinman Chris. De buurvrouw Francien belt op een dag plots op om te vertellen dat haar honden de grond in de tuin van Floor hebben omgewoeld, maar ze heeft het zo goed mogelijk hersteld. Er is weinig van te zien.

Korte tijd later zijn de beide honden van Francien vergiftigd. Emma onderzoekt opnieuw de kwestie en de dader moet via de tuin van Floor zijn gekomen. Wanneer ze weggaat, vertelt Francien nog dat ze een keer getuige is geweest van een ruzie tussen Floor en Chris de tuinman. Als ze thuiskomt en in slaap valt, belt haar zoon Thijs op. Hij is in het ziekenhuis bij Emma’s moeder die een hartstilstand heeft gehad. Enkele dagen later sterft ze. In een van haar laatste ogenblikken ziet ze Emma voor Floor aan. Het is een pijnlijke gewaarwording voor Emma. In een soort roes begraaft ze haar moeder, maar wordt daarna getroffen door een griepaanval. Als ze weer opgeknapt is en haar computer wil bedienen, is deze gecrasht. Ze gebruikt daarom de pc van Frank en leest zijn email. Het blijkt dat hij een verhouding heeft met Marianne. Ze is nu door drie personen in de steek gelaten.

Chris is weer bezig met werkzaamheden in de tuin: hij legt wel steeds de rekening ervan neer. Dan ineens wordt er veel duidelijk voor Emma. In een moment van helderheid begrijpt ze wat er in de tuin gebeurd is. Floor is onder de vijver begraven. Dan moet Chris de dader zijn. Die komt terug in het huis en bedreigt haar. Ze heeft op haar mobiel Cas gewaarschuwd, maar die komt laat. Met een glasscherf probeert ze zich te verdedigen; ze verwondt zichzelf, maar weet ook de glasscherf te plaatsen in het oog van Chris. Die schreeuwt het uit van de pijn en dan komt Cas te hulp. Tenslotte komt ook nog de politie ter plaatse en is de verdwijning min of meer opgelost. Alle drie liggen ze in het ziekenhuis. Verheul ontdekt dat Floor inderdaad in de tuin begraven ligt en daarna wordt ze opnieuw begraven.

In het laatste deel gaat Emma naar het huis van Marianne, omdat ze weet dat Frank bij haar is. Ze vertelt Marianne dat ze Frank mag houden. Die wil dat eigenlijk niet. Ze wil wel een verhouding, maar geen man over de vloer. Emma gaat naar de rivier die langs haar stad stroomt ( De IJssel) en ziet langzaam een boot voorbij varen.

8. Informatie over auteur

Tineke Beishuizen is op 13 oktober 1938 geboren. Ze is ook bekend onder het pseudoniem Anne-Wil.
Journaliste en schrijfster Tineke Beishuizen werd met name bekend door haar column in Libelle. In 1991 debuteerde de schrijfster met Je bent de liefste, een verhalenbundel over het moederschap in de praktijk. Daarna verschenen meerdere verhalenbundels van haar hand, zoals Deze dag, deze man, dit kind (1993), Liefde op een Perzisch kussen (1993) en de duoverhalenbundel De indringster (1995). Tien jaar later verscheen haar thrillerdebuut Als zand door mijn vingers (2005).


9. Uitgewerkte persoonlijke reactie

Dit is de eerste keer dat ik een combinatie van thriller en roman lees.

Aan de voorkant van het boek te zien dacht ik dat het om een achtervolging in de woestijn ging .Ik vond het geen interessant boek maar wel een beetje spannend in het begin en een klein stukje aan het eind. De belangrijkste gebeurtenissen vond ik dat Emma erachter kwam dat “Peter Pan” dood was, en dat Castor (de hond van Francien) in de tuin van Floor was geweest, toen was het voor mij al duidelijk wie de dader was.
Ik vind de personages erg goed beschreven en daardoor kan je het verhaal inbeelden en beter beleven.
“ Thijs komt altijd thuis met tegen anorexia aanleunende wezens. Lange benen, lange blonde haren.”(blz 20)

Ik vind de beslissingen en gedachtes van Emma ook erg begrijpelijk, en zou in die situatie hetzelfde doen.
Vind het erg makkelijk te lezen, maar er komen wel af en toe moeilijke woorden voor zoals aureool e.d. in het begin van het boek begint het heel spannend, Floor is vermist en Emma krijgt allemaal waanideeën en maakt een lijstje met daders. Maar zodra er te weinig bewijs is ,gebeurt er bijna niks spannends meer. Pas als Castor in de tuin van Floor komt, ga je weer nadenken over wie de dader zou kunnen zijn.

10. Verwerkingsopdracht
Spreekwoorden,uitdrukkingen en gezegdes over het boek.

1.Je weet wat je hebt, maar niet wat je krijgt.
Het spreekwoord weerspiegelt het menselijke verlangen naar zekerheid, willen weten waar men aan toe is. (Emma wilde graag weten waar haar zus was)

2.Stille wateren hebben diepe gronden.
Stille mensen hebben vaak diepe gedachten.
(hier komt Emma achter nadat haar zus vermist is. Ze beseft steeds meer dat ze haar zus helemaal niet zo goed kende.)

3. Wat niet weet, dat niet deert.
Soms is het maar beter mensen het slechte nieuws niet te vertellen.

(Emma werd steeds verdrietiger bij elk bewijs dat ze kreeg, waardoor het duidelijk werd dat haar zus waarschijnlijk niet meer leefde.)

4. Zijn kat sturen.
Niet komen opdagen.
(Floor kwam op meerdere afspraken op de dag van haar verdwijning niet opdagen.)

5. Iemand een kopje kleiner maken.
Iemand vermoorden.
(Floor werd vermoord)

6. Krap bij kas zitten.
niet veel geld bezitten , op het randje van rood.
(op een gegeven moment kreeg Emma het heel moeilijk met de betalingen van Floor die gewoon door moesten gaan)