De leesclub door Renate Dorrestein

1.
Feitelijke gegevens over het boek
Verschijningsdatum 1e druk: februari 2010
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 159
Uitgeverij: Contact te Amsterdam

Beschrijving van de cover
Op de voorkant staat de afbeelding van een leeg scheepsdek met een reddingboei.

Aanleiding tot het schrijven van het boek
In de antwoorden op de kritische vragen geeft Renate Dorrestein aan dat ze in de Boekenweek 2009 een lezing had gegeven waarna ze in de file terecht was gekomen. Ze had net de roman van P.F. Thomése “ J.Kessels The Novel” gelezen en ze vroeg zich af hoe een boek over vrouwenvriendschap er dan zou kunnen uitzien.
Vrouwen van middelbare leeftijd bepalen natuurlijk voor een groot deel het lezerspubliek van Nederland. Zonder de grijze golf zou er geen roman bestaansrecht hebben. (“The moment women stop reading, the novel will be dead.”) Toen wist ze ineens dat ze een boek over leesclubs moest gaan schrijven. Het fenomeen kende ze door de vele lezingen die ze in het land geeft over haar boeken. Het boek is daarmee meteen een eerbetoon aan het verschijnsel leesclubs en een eerbetoon aan de literatuur. Het is een boek voor de “middelbare mutsen.” Ze had zo’n boek zonder al te veel pretenties al dertig jaar eerder willen schrijven. Ze kreeg bovendien de gelegenheid om een soort reisgids van Schotland te maken: ze heeft lang met een Schotse man een relatie gehad, dus ze had informatie genoeg.


Genreaanduiding van het boek
Hoewel op de cover staat dat het een roman is, kun je ook spreken van een bijzondere uitgave. Er is sprake van een verhoor van zeven leesvriendinnen door een onderzoeksrechter. Daarna komt een reisboek in voetnoten. Vervolgens worden 15 kritische vragen aan Renate Dorrestein gesteld en het boek eindigt met een aantal opdrachten voor leesclubs (het leesdossier)

De flaptekst
Zeven montere vriendinnen – Tillie, Jo, Willemien, Annabel, Martha, Leonie en Barbara – vormen een hechte leesclub, hoewel Barbara er sinds haar faux pas een beetje uit ligt. Met zijn allen gaan ze een literaire cruise maken in de Schotse wateren ('in de geest van Moby Dick') onder leiding van hun allerfavorietste auteur, Gideon de Wit. 'Onze knieën werden slap bij het vooruitzicht het ruime sop te kiezen in het gezelschap van de auteur van een van de meest spraakmakende oeuvres van deze eeuw én de vorige.'

Donderwolken in IJmuiden werpen hun schaduw al ver vooruit, daar helpen geen krat The Famous Grouse en een tweepittertje aan. Eenmaal op de boot met 'hun' schrijver loopt alles totaal in het honderd. 'Ergens wel zonde dat Gideon de Wit het niet heeft overleefd.'

Motto
Het motto is van de Amerikaanse schrijver Mark Twain: Persons attempting to find a motive in this narrative will be prosecuted; persons attempting to find a moral in it will be banished; persons attempting to find a plot in it will be shot.

Die tekst is veelzeggend. Lezers die in dit verhaal een motief, een moraal of een plot denken te vinden, zullen vervolgd, verbannen, neergeschoten worden. Met andere woorden, het komt heel goed uit wat Renate Dorrestein in de antwoorden op de 15 kritische vragen stelt. “Ik heb het verhaal helemaal voor de lol geschreven. Er zit geen verdere bedoeling achter. Ik heb het verhaal voor de lol geschreven.”

Samenvatting van de inhoud
De samenvatting gaat alleen over het verhaalgedeelte van de roman. (niet over de voetnoten die een soort reisgids vormen met informatie over Schotland)

In het eerste hoofdstuk krijgen we te maken met een vertellende vrouw in de wij-vorm die waarschijnlijk dus een van de zeven personages van de roman is. Maar het valt niet uit te maken wie er aan het woord is, omdat over alle vrouwen iets wordt verteld in de zij-vorm.
Er is ook geen sprake van een echte dialoog. De aan het woord zijnde vrouw gaat impliciet in op opmerkingen van de onderzoeksrechter. De zeven vrouwen zijn lid van een leesclubje dat zich ten doel heeft gesteld in “de geest van Moby Dick” een opdracht te vervullen. Daarom gaan ze een literaire cruise maken in Schotland onder leiding van de befaamde schrijver Gideon de Wit, die ze omarmd hebben als hun favoriete schrijver. De reis wordt o.a. gesponsord door het whiskymerk The Famous Grouse.

De zeven vriendinnen hebben er het meeste moeite mee dat Barbara meegaat. Er wordt duidelijk verteld dat lezeressen anno 2010 vrouwen van middelbare leeftijd zijn en dat die de kurken zijn waarop de uitgeverswereld drijft. Ze zijn zelf allemaal om en rond de 50 jaar en krijgen te maken met rimpels, overgang, urineverlies ed. het wordt allemaal heel komisch beschreven.
Barbara heeft iets uitgehaald waardoor ze een beetje buiten het clubje is geplaatst. Ze heeft overigens wel een pistool bij zich en aan het begin van deze roman wordt al verteld dat ze de schrijver Gideon de Wit om het leven hebben gebracht. Dat schept verwachtingen.

De vrouwen vertrekken vanuit IJmuiden naar Newcastle, waar ze weer moeten overstappen in een busje dat hen naar een nieuwe kleine Schotse havenplaats zal brengen van waaruit ze de literaire cruise zullen ondernemen. Gideon heeft een sms’je naar Martha gestuurd dat hij hen niet in Newcastle kan komen ophalen en dat ze maar moeten meerijden met de stugge Schotse chauffeur Eigg. Dat gebeurt en na een moeizame tocht bereiken ze de kleine havenplaats van waaruit ze zullen vertrekken onder leiding van Gideon. Daar gaan ze aan boord van een boot die de gezegende naam Maizena draagt. Verder is er geen personeel aan boord: de beloofde kok is er niet en ook verdere bemanningsleden zijn er niet. Dan verschijnt ook voor de eerste keer Gideon de Wit. Hij komt uit de machinekamer en heeft iets gerepareerd: dat voorspelt weinig goeds.
De man heeft zich teruggetrokken uit Nederland en zich bekeerd tot de islam. Hij maakt een overweldigende indruk bij de vrouwen. Die hebben op zijn literaire cruise ingetekend en kunnen de komende dagen op enkele lezingen van hem vertrouwen. Hij bekent overigens wel dat hij geen andere bemanningsleden aan boord heeft gehad. Die hebben gezegd dat de boot niet zeewaardig is. Een van de eerste lezingen die Gideon geeft gaat over het boek van Melville zelf. “Moby Dick.” Dat werd door de eerste recensenten neergesabeld en daarover maakt hij zich kwaad. Gideon is namelijk een heel kritische persoon, die zelf ook wel eens een rechtszaak heeft aangespannen tegen een slordige recensent. Die had zijn boek nauwelijks gelezen. Hij meent Barbara te herkennen, waardoor het voor de lezer steeds interessanter wordt wat die dan heeft uitgehaald.
Het is nog steeds slecht weer en het schip maakt water. Vervolgens stort Gideon de Wit in de kolkende zee en de vrouwen weten niet wat ze moeten doen. Dan stortten ze zich ook in zee en ze laten zich aanspoelen op een onbewoond eilandje voor de Schotse kust. Daar vinden ze gelukkig ook nog wat flessen The Famous Grouse terug die ze aan boord hadden gehad en wat campingspullen zodat er gekookt kan worden ( Leonie maakt van zeewier, algen en kwallen een maaltijd klaar)
Dan vinden ze ook het aangespoelde lichaam van Gideon terug: hij is zwaar gewond: een open botbreuk in het been en een zware hoofdwond. Willemien is het meest bijdehand op het gebied van de lichamelijke verzorging en ze ziet dat er gangreen (koudvuur) in de wond ontstaat. Het zal afgezet moeten worden. Grappig beschreven is de scene waarin dat gebeurt. Ze doen er anderhalf uur over om het been te verwijderen en ze laten het dan in zee verdwijnen.
Intussen wordt ook duidelijk wat Barbara heeft uitgehaald. Ze heeft het tien miljoenste exemplaar van een literaire thriller “Blauwe Bonen” gekocht en dat was eigenlijk per ongeluk. Ze krijgt daarvoor een gouden klapperpistool en is enkele weken lang te gast in de media. Ze houdt niet eens van thrillers en had het boek ook niet gelezen, maar ze had haar 15 “minutes of fame” (of liever: “shame”) dankbaar benut. Dat hadden de leesclub-vriendinnen haar kwalijk genomen. Ze spreken bij dergelijke boeken niet meer over een boek maar over een “oek.’ Barbara had hun code doorbroken.

Maar het leed is nog niet geleden. De bliksem treft de geïmproviseerde hut die ze voor Gideon hebben gemaakt. Ook mede door de flessen whisky van The Famous Grouse brandt de hele tent af en daarbij gaat ook Gideon in vlammen op. Hij overleeft het eerst nog wel, maar niet lang daarna moeten ze hem zwartgeblakerd een zeemansgraf geven. Dan zitten ze alleen op het eilandje. Maar ineens is de redding nabij: de chauffeur Eigg heeft blijkbaar zelf ook een rondvaartboot waarmee hij Amerikaanse toeristen rondtoert. Hij wil hen wel meenemen, maar hij maakt wel zijn excursie af. Zo worden ze gered en kunnen ze hun verhaal doen aan de vrouwelijke onderzoeksrechter. Die krijgt af en toe nog een veeg uit de pan van de vertelsters: ze heeft te weinig tijd voor haar gezin en ze komt niet aan seks toe.

Titelverklaring
De zeven vrouwen van middelbare leeftijd vormen een literair leesclubje. De titel behoeft dus geen verdere uitleg.


Structuur
Het boek heeft een bijzondere structuur.
- In de eerste tien hoofdstukken is er sprake van een beantwoording van vragen die door de onderzoeksrechter zijn gesteld over wat de zeven vrouwen met de schrijver Gideon de Wit hebben gedaan.
- Daarna volgt een reisverslag uit het dagboek van Leonie (een van de zeven vrouwen) . Zij geeft in een verslag met 45 voetnoten die in de eerste hoofdstukken zijn aangebracht informatie over Schotland, de gewoonten op zee, vogelaars, de dranken en het eten.
- Het derde deel betreft een fake-interview met Renate Dorrestein die op 15 vragen antwoord geeft die o.a. over de aanleiding voor het schrijven van het verhaal en een verantwoording van de uitgave gaan.
- Het boek eindigt met een aantal opdrachten voor leesclubs

Perspectief
Er is sprake van een bijzonder perspectief. Een van de vrouwen voert telkens in de wij-vorm het woord voor de onderzoeksrechter. Maar welke van de zeven vrouwen dat is, kan niet worden vastgesteld. Ze worden namelijk door de ik-verteller minstens een keer genoemd in de derde persoon. Dat is wel een grappig perspectief voor een schrijfster die in haar antwoorden op de kritische vragen aangeeft dat ze zich niet aan de literaire conventies houdt.

De tijdlagen van het verhaal
De boottocht beslaat enkele dagen. Na vijf dagen zitten ze vast op een onbewoond eiland voor de Schotse kust. Er worden door de vertelster geen data en jaartallen genoemd, maar je kunt duidelijk zien dat er sprake is van een actueel verhaal. Zo wordt er o.a. verwezen naar de Partij van de Dieren die in de Tweede Kamer in 2007 haar intrede deed. Ook ander verwijzingen naar o.a. mobiel, internet ed. wijzen op een actueel verhaal.


Het decor van de handeling
In feite is deel 1 een verslag van het verhoor door een onderzoeksrechter. Waarschijnlijk vindt dat plaats in Nederland. Op een van de laatste pagina’s namelijk zegt de vertelster dat de vrouwen die avond de schrijfster van “Buitenstaanders “en “Is er hoop” zullen ontvangen. Dat is Renate Dorrestein zelf. Daarmee wordt de indruk gewekt dat dit in Nederland zal spelen.
De rest zelf gaat van IJmuiden naar Newcastle (de ferry) en vandaar uit over het Schotse land met een busje naar een havenplaats, waar ze aan boord van een weinig zeewaardige boot gaan. Ze lijden schipbreuk en komen op een onbewoond eilandje voor de kust terecht. Daar speelt de apotheose zich af.

Uitgewerkte thematiek
Aangezien de doelstelling van de roman was gewoon lol beleven aan het schrijven, hoef je aan de thematiek niet zo veel aandacht te schenken.
Dorrestein wilde een grappig boek schrijven over vrouwenvriendschap en kwam door haar ervaring uit op leesclubs, die een maatschappelijke functie vertonen.
Natuurlijk neemt ze ook het verschijnsel van de leesclub en de door die clubs georganiseerde lezingen op de korrel.
Bovendien kan ze lekker kritiek spuien op sommige thema’s van schrijvers (in wie kunnen we Gideon de Wit herkennen: iets van Mulisch, Grunberg, Leon de Winter of toch een vleugje Van der Heijden?)

Ook het genre van de literaire thriller krijgt met de anekdote rondom “Blauwe Bonen “ een mooie sneer. Het verhaal heeft ook nog eens het kenmerk van een queeste: de reis die wordt gemaakt, de avonturen die worden beleefd en de terugkeer naar huis. Kortom, een heel scala aan oerliteraire motieven ( Dichtung und Wahrheit niet te vergeten) passeert de revue.

Beoordeling scholieren.com
Je kunt duidelijk zien dat Renate Dorrestein lol heeft gehad in het schrijven van deze bijzondere roman. Ze steekt de draak met veel literaire gewoonten/rituelen van schrijvers, en neemt soms duidelijk het werk van andere schrijvers of genres op de korrel. (vgl. het 10 miljoenste exemplaar van Blauwe Bonen, waarmee de literaire thriller wordt gekarakteriseerd)

Dit boek leest erg gemakkelijk weg en het kan natuurlijk ook wel eens voorkomen dat een schrijver gewoon een boek voor de lol schrijft. (Misschien moet je dit boek ook gewoon een “oek” noemen, zoals in het verhaal zelf)
Maar het is toch duidelijk te leuk voor een “niemendalletje.” Ik heb me best vermaakt met het
verhaal en de humor die Renate Dorrestein hanteert.
Het zou een passend Boekenweekgeschenk 2010 hebben kunnen zijn en daarbij vergeleken komt het m.i. duidelijk beter uit de bus dan “Duel”van Joost Zwagerman. Maar Dorrestein stond al eerder garant voor een Boekenweekgeschenk en twee keer valt de keus niet op je.
De amusementswaarde voor mavo- , havo- en vwo-scholieren is dus ruim voldoende.
Omdat het eigenlijke verhaal zo weinig pagina’s telt (ongeveer 100) is de waarde op de literatuurlijst voor middelbare scholieren: 1 punt. Maar dat mag de pret eigenlijk niet drukken.

Relevante recensies
In “ Trouw van 20 februari 2010 zegt Rob Schouten: “ En nu komt Dorrestein zelf met een roman ’De leesclub’, dat het verschijnsel op ironische wijze in het zonnetje zet. Het is een slapstickachtige vertelling. Zeven vrouwen, de leden van die leesclub, gaan hun favoriete schrijver, Gideon de Wit, in zijn Schotse omgeving bezoeken om met hem, in een soort matige imitatie van Moby Dick, een literaire tocht te maken. Door allerlei fatale omstandigheden zorgen ze er echter ook voor dat de man verongelukt, oftewel: lezeressen doden de schrijver! Het verhaal wordt als uit één mond door de zeven vrouwen aan de onderzoeksrechter verteld , […..]Dorrestein zelf komt natuurlijk ook niet voort uit die verliteratuurde, autonome school. Je zou haar in meerdere opzichten zelfs een moralistisch auteur kunnen noemen, die haar bijtende humor inzet om een boodschap kwijt te kunnen. Het grappigste en meest karakteristieke aan ’De leesclub’ is wat mij betreft dan ook dat er in bijgevoegde noten een hele reisgids voor Schotland annex tips voor vogelaars, benevens een kookboek in schuilgaat. Als om te demonstreren hoe maatschappelijk nuttig fictie ook kan zijn. ’De leesclub’ zelf is een kolderiek verhaal, met een onwaarschijnlijk plot en ook nogal onwaarschijnlijke hoofdpersonen. Geestig natuurlijk, dat is Dorrestein wel toevertrouwd, maar een echte apologie of rehabilitatie van de leesclub kun je het toch moeilijk noemen. Daarvoor is het te zeer ’over the top’ met karikaturale lezeressen en een karikaturale schrijver.
De vraag is of het boek zelf wel voldoet aan de normen die de meeste leesclubs aanleggen voor wat ze lezen. Lichte kost en chicklit worden daar in het algemeen niet gewaardeerd net zomin als literaire thrillers. In ’De leesclub worden dat soort boeken ‘oeken’ genoemd en leesclublid Barbara die met zo’n ‘oek’ op tv is geweest wordt bijkans geëxcommuniceerd. Maar helemaal zeker dat ’De leesclub’ niet zelf ook een soort oek is, ben ik toch niet.

Edith Koenders in
De Volkskrant van vrijdag 26 februari 2010 is vrij positief en waardeert het boek met drie sterren. De leesclub is een ode aan de lezende (middelbare) vrouw, of beter gezegd aan de honderdduizend lezeressen van Dorrestein zelf, die haar fans trakteert op een all-in-one-pakket; een slapstickachtige roadmovie, een dertig pagina’s tellende reisgids over Schotland, een leesdossier met discussieonderwerpen, en ‘vijftien vrijpostige vragen aan Renate Dorrestein’, waarmee ze eventuele critici de wind uit de zeilen neemt. Om dit alles compleet te maken staat er op haar website een prijsvraag.
Met deze constructie lijkt Dorrestein de spot te drijven met alles en iedereen: het literaire bedrijf, inclusief collega-schrijvers en uitgevers, de ‘parasitaire onbenullen’ van de boekenbijlagen, maar ook met haar eigen trouwe lezersschare. Want de zeven heldinnen die ‘in de geest van Moby Dick’ een cruise door de Schotse wateren gaan maken met hun geliefde auteur Gideon de Wit zijn stuk voor stuk karikaturen in wie menigeen vooral een ander zal herkennen.
Als uit één mond spreken de vrouwen tijdens een rechtszitting: ‘We hebben geen enkele reden om te ontkennen dat we Gideon de Wit om het leven hebben gebracht. Maar om het nu direct moord te noemen’ Waarop een smeuïg verslag volgt van de fatale reis, waarbij je weinig zin hebt om tussendoor te stoppen om de noten achterin te lezen. Of Dorresteins lezeressen dat ook zo ervaren, zal blijken als ze straks in het land oog in oog zal staan met de échte leesclubs.

Recensie op de site van de Radio Wereld Omroep (28 februari 2010) : De literatuur moet het ook voortdurend ontgelden en ook de schrijvers ontziet Dorrestein niet: Gideon de Wit is samengesteld uit talloze hebbelijk- en onhebbelijkheden van bekende schrijvers. De uitgeverij gooit er zelfs een prijsvraag tegenaan: wie de meeste bestaande auteurs in Gideon de Wit kan aanwijzen, kan een bootreis met Dorrestein winnen. Daarnaast wemelt het van de verwijzingen naar auteurs, een feest van herkenning voor meer ervaren lezers.[….]
Het plezier dat Dorrestein ongetwijfeld bij het schrijven gehad heeft, spat van de bladzijden af. Het was haar bedoeling een vrouwelijke pendant te maken van het 'mannen'boek 'J.F. Kessels, the novel', van Frans Thomése, zo vertelt ze in een interview achter in het boek. Of ze daarin helemaal geslaagd is, valt te betwijfelen, al zal dit boek zéker meer vrouwen aanspreken dan mannen.
Daarbij wordt de lezer voortdurend op het verkeerde been gezet. Als er op bladzij twaalf staan 'Een geslaagde roman heeft meer te bieden dan het verhaal alleen' dient het aan Mark Twain ontleende motto voor in het boek niet vergeten te worden 'Persons attempting to find a motive in this narrative will be prosecuted; persons attempting to find a moral in it will be banished; persons attempting tot find a plot in it will be shot.' Geen motief, moraal of plot dus in 'De leesclub', àls we de schrijfster geloven. Wel een paar uur leesplezier met volop relativering en (zelf)spot.


Over de schrijfster en eerder gepubliceerde werk
Bron: website schrijfster
Renate Dorrestein werd op 25 januari 1954 in Amsterdam geboren. Ze groeide op in een rooms-katholiek gezin. Haar vader was advocaat, haar moeder voor haar huwelijk onderwijzeres. Al op de lagere school begon ze met schrijven.
In 1972 behaalde Renate haar gymnasiumdiploma aan het Keizer Karel College in Amstelveen, waarna ze besloot niet te gaan studeren, maar te gaan werken. Ze werd verslaggeefster bij het weekblad Panorama en reisde daarvoor de hele wereld af. In 1977 verliet ze dit tijdschrift en werkte in de daaropvolgende jaren voor verschillende andere bladen, waaronder Opzij, Viva en De Tijd. In deze periode was de Tweede Feministische Golf in Nederland op z’n hoogtepunt. Met haar columns en artikelen beoogde Dorrestein de wereld wakker te schudden en te provoceren. Ook hielp zij in 1986 de Anna Bijns Stichting op te richten, die elke twee jaar een speciale prijs uitlooft voor ‘de vrouwelijke stem in de letteren’.
De zelfmoord van haar zusje in 1979 heeft op haar persoonlijkheid en haar schrijverschap een enorme invloed gehad, net als later de ziekte ME, die haar ruim tien jaar lang het leven moeilijk maakte.


Haar werk
Hoewel ze zich aanvankelijk vooral op journalistiek gebied liet gelden, wilde Renate Dorrestein het liefst romans schrijven. Nadat ze jaren tevergeefs had geprobeerd haar boeken gepubliceerd te krijgen, ontdekte een uitgeverij in 1983 eindelijk haar talent en verscheen haar debuutroman Buitenstaanders. Deze roman werd een succes en haar naam als schrijfster was gevestigd.
Dorrestein deinst er niet voor terug om in haar romans over maatschappelijke kwesties te schrijven en dit maakt haar werk vrij uniek. Mede daardoor vinden haar romans een steeds groter publiek en staan ze steeds langer op de bestsellerslijsten.
Ook in het buitenland is Dorrestein populair. De roman Een hart van steen kwam in het nieuws door de grote internationale belangstelling. De vertaalrechten van dit boek werden verkocht aan meer dan tien verschillende landen. Ook andere titels werden en worden veelvuldig aan het buitenland verkocht.
In 2000 gaf ze met Het geheim van de schrijver fans en beginnende schrijvers een kijkje in de keuken van het schrijverschap. Ze baseerde dat boek ondermeer op haar ervaringen als schrijfdocente. Van 1986 – 1987 was zij als writer-in-residence verbonden aan de University of Michigan in Ann Arbor (VS), en sedertdien geeft ze nog altijd regelmatig masterclasses op universiteiten in Europa en de Verenigde Staten.

Stijlkenmerken en thematiek
Al in de jaren tachtig wees Hella S. Haasse er op dat Dorresteins romans veel kenmerken vertonen van het genre dat 'gothic novel' (gotieke roman) of ook wel 'female gothic' (vrouwelijke gotiek) wordt genoemd. Dit genre is in de achttiende eeuw in Engeland ontstaan, toen veel vrouwen ontevreden waren over hun rol in de maatschappij, maar daar nog niet openlijk over konden schrijven. Dorrestein is de eerste Nederlandse auteur die in deze traditie te plaatsen is en die er een moderne draai aan heeft gegeven. Ook bij haar komen typisch gotische thema’s en kenmerken voor, zoals verdrongen herinneringen, familiegeheimen, geestverschijningen en bloedstollende gewelddadigheden (of de dreiging daarvan). Haar verhalen spelen zich vaak op geïsoleerde plaatsen af die veiligheid lijken te bieden, maar ook voor een verstikkende atmosfeer zorgen. Waan en werkelijkheid lopen soms naadloos in elkaar over.

Daarnaast laat Dorrestein als geen ander zien dat ‘het kwaad’ zich meestal dicht bij huis bevindt, ook in ogenschijnlijk doodgewone en vertrouwde omstandigheden. De machtsverhoudingen binnen het gezin en de wijze waarop kinderen zijn overgeleverd aan hun ouders, behoren tot haar favoriete thema’s. Er zijn weinig auteurs die zich zo goed in kinderen kunnen verplaatsen als zij en die er zo levensecht over schrijven.
Tot slot is (misplaatst) schuldgevoel een vaak voorkomend thema in Dorresteins werk. Haar personages achten zich schuldig aan bepaalde fatale gebeurtenissen, waardoor ze niet zelden volkomen op drift raken. ‘Het is eten of gegeten worden,’ zeggen de zusters Ange en Irthe in de roman Het Hemelse Gerecht, en die waarheid is zelden ver te zoeken in al Dorresteins boeken.

Al zijn haar onderwerpen meestal aangrijpend, Renate Dorrestein schrijft er opvallend lichtvoetig over. Een van haar meest uitgesproken stijlkenmerken is haar humor. Ze gaat absurditeiten niet uit de weg en bedient zich van ironie. De daarbij behorende elementen als overdrijvingen, tegenstrijdigheden en paradoxen zijn volop aanwijsbaar in de meeste van haar werken. Opvallend in veel van haar boeken is ook het suggereren van gebeurtenissen. Deze worden niet expliciet genoemd, maar er worden voldoende aanwijzingen gegeven om de lezer zijn of haar eigen conclusies te laten trekken. Dat maakt Dorresteins werk bijzonder spannend.

Bekroningen
Het werk van Dorrestein wordt nationaal en internationaal bejubeld. Zo werd Een sterke man genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en Zonder genade voor de AKO Prijs. Verborgen Gebreken, Een hart van steen en Het Duister dat ons scheidt werden genomineerd voor de Trouw/NS publieksprijs. Ontaarde moeders en Een hart van steen werden genomineerd voor The International IMPAC Dublin Literary Award. Omdat haar werk zo eigenzinnig en onweerstaanbaar is, werd haar hele oeuvre in 1993 bekroond met de Annie Romein Prijs. In 1997 kreeg ze de jonge Gouden Uil voor Verborgen gebreken. En eveneens in 1997 werd zij door de CPNB gevraagd het Boekenweekgeschenk te schrijven, Want dit is mijn lichaam.