Kus van je zus door Jowi Schmitz

Zakelijke gegevens Eerste druk: augustus 2007
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 186
Uitgever: Cossee, Amsterdam Gegevens voorkant Op de overwegend blauwe voorkant staat een met een verrekijker uitgeruste, terug starende vrouw afgebeeld. Het moet ongetwijfeld Vera zijn, die op symbolische wijze terugblikt naar het verleden met haar zus Marrit. Genre “Kus van je zus “is een tragikomische roman over twee zussen. Zoals zo vaak heeft de oudste zus het de jongste zus niet gemakkelijk gemaakt. Nu die zus erg ziek is, denkt Vera terug aan de capriolen van haar zus. Mening: Kus van je zus komt soms van de lippen van Judas Joni Schmitz schrijft toch wel een klassieke maar niet minder indringende roman over twee zussen die elkaar het leven zuur maken. Hoewel, de oudste maakt het de jongste minder gemakkelijk dan andersom. In de handeling is wel het klassieke patroon te herkennen van twee zussen die jaloers op elkaar zijn. De oudste pest de jongste en deze moet het maar doen met de afgedankte vriendjes van haar mooiere zus. Toch krijgt die later ook lang niet alleen maar de goede dingen in het leven te verwerken en een auto-immuunziekte maakt een voortijdig eind aan haar bestaan Dan gaat Vera de jongste zus op zoek naar het geheim dat haar zus mee in haar graf heeft genomen en dat Vera letterlijk en figuurlijk uit het verleden (en een kistje) moet opgraven. De inhoud van het kistje werpt een ander licht op de relatie. Ik vind dat Schmitz toch op een vrij indringende wijze het probleem van de “schaduwzuster” heeft beschreven. Er zijn de afgelopen jaren wel meer boeken over twee zussen verschenen: “Zus”van Ciska Mulder, “Schaduwzuster”van Simone van der Vlugt. Hoewel de laatste tot een ander genre behoort, blijven beide boeken toch wel in de schaduw van Schmitz. Margriet de Moor met “De verdronkene”en Tessa de Loo met “De Tweeling” behandelen hetzelfde thema naast enkele andere uiteraard. Maar die zijn weer van een ander kaliber. Niettemin heeft Schmitz met deze tweede roman een klein plekje veroverd in de moderne Nederlandse literatuur. Ik vond het boekje beter dan het vrijwel tegelijkertijd verschenen boekje van Cindy Hoetmer “ Schop me!” waarin ook al twee elkaar rivaliserende vrouwen (zij het nichten dan wel een soort pleegzusjes) worden beschreven. Lees daarvoor mijn verslag op scholieren.com Kus van je zus (lekkere titel) oogst twee punten.
De flaptekst Waarom vertel ik dit? Misschien omdat ik mijn zus zo weer wat leven kan geven. Een klein strookje leven dat haar bestaan met terugwerkende kracht van glans voorziet. Geen vrouw verdient het keer op keer verlaten te worden en dan te sterven. Dus vertel ik dit verhaal steeds opnieuw. Net zo lang tot het een verhaal van liefde is – liefde onder de oppervlakte.’ Marrit en Vera zijn zussen, tegen wil en dank. Rivaliteit is hun hele leven een rode draad geweest, evenals hun fantasieën en geheimen. Alles wordt gedeeld of overgenomen. Zo waren de mannen van Vera eerst de mannen van de mooie Marrit. Marrit krijgt graag aandacht en in het aangezicht van haar naderende einde weet ze nog één keer alles om haar heen in beweging te zetten. Ze zadelt haar zus op met een geheim, een opdracht. Maar Vera houdt niet van geheimen, ze heeft haar leven het liefst schoon en overzichtelijk. Ze heeft genoeg houvast aan haar eigen fantasie, aan haar trouwe hond en de man tegenover haar huis, de man in het bad. Vaste gewoontes houden haar op haar plaats en het verdriet en het gemis op een afstand. Maar als ook haar vriend Herman verdwijnt en Vera’s kleine flat zich vult met stofvlokken, is het vuil tenslotte niet meer onder het tapijt te vegen. Ze zal de wereld tegemoet moeten treden. De leegte blijkt groter dan de afgunst en dus voldoet ze toch aan de laatste wens van Marrit. Kus van je zus gaat over de rek in familiebanden, over de strijd tussen twee zussen met ieder een eigen versie van het verleden, dat hun heden nog steeds bepaalt. Een grappige en schrijnende roman over de wil en de noodzaak je van je familie te bevrijden. Motto en opdracht Er is geen motto. De opdracht is aan : de Goulash Movement. Structuur en verhaalopbouw De roman is opgebouwd uit 32 genummerde maar titelloze hoofdstukken. Het verhaal begint op 5 februari (2007?) wanneer Marrit in het ziekenhuis wordt opgenomen. De vertelde tijd is ruim een maand. Op 5 maart wordt Vera 30 jaar. In de tussenliggende hoofdstukken wordt de tijd die tot aan haar verjaardag verstrijkt, beschreven. In die hoofdstukken komen telkens flashbacks voor uit de jeugd van Vera en Marrit. Na de dood van Marrit gaat Vera terug naar het vakantiepark van haar jeugd. In het huisje ontdekt ze het “geheim van haar zus.” De vertelde tijd is ongeveer een ruime maand. De verteltijd is 186 bladzijden. Er is een opening in handeling en je zou kunnen spreken van een gesloten einde wat de thematiek betreft. Je kunt ook spreken vaneen open einde als je je afvraagt wat er met de overgebleven zus zal gebeuren. Perspectief Er is sprake van een ik-perspectief. De vertelster is de jonge zus Vera: ze is bijna dertig jaar wanneer de handeling begint. Vanuit haar gezichtspunt zien we de reacties op zus Marrit die op de lezer geen sympathieke indruk maakt. In het heden volhardt Marrit in de pesterijen die ze in haar jeugd al voltrok op Vera. Vera hoort af en toe stemmen in haar hoofd. Vera vertelt voornamelijk in de o.t.t. als een onwetende vertelster: dat is wel nodig voor de spanning in de roman. Titelverklaring Vera ondertekent de mailtjes die ze aan haar zus stuurt met de afscheidsgroet “Kus van je zus.” Maar aan het einde van de roman duikt de titel nog een keer op. (zie hieronder bij het leesverslag)
Tijd en decor De roman begint op 5 februari (een maand voordat Vera dertig jaar wordt. In het jaar van de roman valt zestien februari op een vrijdag (blz. 35 ) Dat kan betekenen dat de roman zich afspeelt in het jaar 2007. Daarmee zou het verhaal dus heel actueel zijn. Er is ook sprake van euro’s; dus het verhaal moet na 2002 spelen. Dan is de enige mogelijkheid 2007, wanneer de data die de schrijfster gebruikt juist zijn. Vera woont in Amsterdam. Marrit is van Amsterdam naar Purmerend verhuisd. In dat stadje wordt het gesprek tussen Vera en Marrit gehouden. Het decor is echter niet belangrijk voor de handeling. Een ander symbolisch decor is het vakantiehuisje van de jeugd van de beide zussen Samenvatting van de inhoud In het eerste hoofdstuk wordt Vera bij haar zieke zus Marrit geroepen. Ze is plotseling opgenomen in het ziekenhuis en ze lijkt te lijden aan een auto-immuunziekte. Vera’s
vriend Herman is op zakenreis naar België en ze heeft geen vervoer. Haar buurman
biedt aan haar te brengen. Ook de moeder van Vera en Marrit is in het ziekenhuis. Vera is over één maand jarig en ze krijgt van Marrit iets te horen wat ze niet meer weet. Een soort geheim. Daarna gaat ze met de buurman weer naar huis. Vera heeft een baantje als programmaredacteur bij de tv: ze moet gekke mensen opsporen (voor een programma als De Witte Raaf.)[ Schmitz was zelf enige tijd werkzaam als redacteur bij het programma “Man bijt hond.”] Wanneer ze thuis is, hecht ze zich aan haar kat. Ook heeft ze steeds de gewoonte om door een spleet in het gordijn naar haar overbuurman te gluren die altijd in bad ligt. Ze moet steeds een punaise daarvoor losmaken. Het is een terugkerend motief in deze roman. Ze raakt erdoor gefascineerd. Ze is ook heel benieuwd naar wat haar zus Marrit haar binnen die ene maand wil vertellen: het moest iets zijn wat ze al weet, maar blijkbaar vergeten is. Intussen zet ze elke dag een streepje dat Herman wegblijft een streepje op de muur. Het is wel vreemd dat hij geen contact met thuis opneemt (via telefoon of sms) Hij is nu wel enkele weken van huis. In het huis van Vera begint de wc verstopt te raken: het begint in huis verschrikkelijk te stinken. Intussen zijn er aan de lezer al enkele herinneringen verteld over de streken die Marrit aan Vera heeft geleverd. Marrit is extravert, mooi en heeft talloze vriendjes gehad. Sommigen van hen zijn later weer vriendjes van Vera geworden, die met een soort “second hand mannen” is opgescheept. Ook heeft Marrit haar jongere zusje in het verleden vaak gepest. Zo heeft ze haar urenlang verstopt in de kruipruimte van het huis en ze heeft Vera ook een schuldgevoel aangepraat over haar alcoholistische vader. Het wegstoppen van haar lievelingsknuffel Olifant is natuurlijk ook een teken van een vervelende karaktertrek. Vera heeft een gesprek met Marrit in Purmerend, maar erg prettig verloopt het lunchgesprek in het café niet. Tijdens het gesprek probeert Marrit indruk te maken op de barman, hetgeen haar nog lijkt te lukken. Dat doet Vera herinneren aan de tijd dat Marrit altijd haar vriendjes probeerde te versieren en ook dat die later dan weer bij Vera belandden. Zo is een jaar geleden Berend bij Marrit weggelopen: een vriendje dat ze al lange tijd had. Nadat hij weg was gegaan, had Marrit de hond Agaath in huis genomen. Een soort substitutie liefde, zoals Vera heeft voor haar kat Echie. Agaath is bij het gesprek in het café aanwezig. Wanneer Vera thuis komt na die vervelende ervaring, is het bovendien nog zo dat de wc nu echt overgelopen is. Ze gaat naar buurman Simeon, die haar wel probeert te helpen en een bevriende loodgieter belt die direct komt, maar hij kan het euvel niet oplossen. De woningbouwvereniging moet de situatie verhelpen. Dat lukt een dag later wel, maar de nieuwe pot waarop Vera had gehoopt, krijgt ze echter niet. De buurman komt een aantal keren bij haar op bezoek met een fles wijn. Het blijkt dat hij in een soortgelijke situatie verzeild is geraakt als Vera. Herman is namelijk nog steeds niet terug en hij heeft niets van zich laten horen. Bij de buurman is zijn vriendin Rieta verdwenen. Die is ook niet meer teruggekomen, omdat ze genoeg van hem heeft. Hij doet een openlijke toespeling op seks met Vera maar voorlopig lijkt Vera daar nog niet van gediend. Ze blijft stiekem naar haar overbuurman kijken die zich elke dag in bad lijkt te vermaken. Het is half februari en Vera heeft nog maar een kleine twee weken om erachter te komen wat Marrit in het begin van het verhaal bedoelde. Intussen heeft Marrit al weer gemaild dat ze een relatie heeft met de knappe dokter Raf die Vera ook in het ziekenhuis ontmoette. Ze weet niet of het waar is wat Marrit zegt. Daarna bellen ze nog naar elkaar; in dat gesprek constateert Marrit dat Herman nog niet thuis is. Ze confronteert en pest Vera daar weer mee. Op die manier blijft Marrit toch de touwtjes in handen houden. Zoals zo vaak. Simeon komt steeds vaker en na een tijdje heeft Vera ook seks met hem: het lijkt een beetje op seks om de eenzaamheid te verdrijven. Tegelijkertijd lijkt Simeon ook veel belangstelling te hebben voor de mooiere Marrit. Maar er gaan plotseling dingen gebeuren. Vera wordt door haar moeder naar het ziekenhuis geroepen, maar als ze daar aankomt, is Marrit al overleden. Vera ontmoet Raf en ze doet alsof ze weet dat die een relatie onderhield met Marrit, maar de dokter geeft aan dat hij van niets weet. Dat heeft Marrit dus uit haar duim gezogen. Een paar dagen voor Vera’s verjaardag wordt Marrit begraven. Berend is er ook bij. Daarna gaat Vera weer verder met Simeon. Enkele dagen na haar verjaardag komt er een bankafschrift met daarop een afschrijving van haar creditcard. Herman lijkt een bad met whirlpool te hebben gekocht voor haar. Ze belt op naar het bedrijf dat de kosten heeft afgeschreven. De aflevering van het bad is op een ander adres. Vera fantaseert dat hij een huis voor haar gekocht heeft. Nu lijkt ze toch weer beter af dan haar zus, want ze zal nu gaan trouwen en dat is haar zus Marrit nooit gelukt. Maar Marrits geheim lijkt ze nu mee in haar graf te hebben genomen. Dan besluit Vera naar het vakantiehuisje terug te gaan waar ze vroeger hun vakantie doorbrachten en waar ze ook vaak werd gepest door Marrit. Maar als ze er arriveert, blijkt dat het park gerenoveerd wordt. De herinneringen komen ook nu weer boven. Zo weet ze dat ze vaak met haar zusje en haar vader naar een café ging. Haar vader dronk wel wat te veel en dat was waarschijnlijk de reden tot de latere echtscheiding. Het lijkt erop dat Marrit meer op had met haar moeder en dat Vera’s vader die haar Dodo noemde, wat meer aandacht besteedde aan Vera. Ze beschermde zelf haar vader die alcoholistische neigingen had ook meer dan Marrit tegen zijn vrouw. Marrit ergert zich aan die houding en neemt wraak Het huwelijk dreigt kapot te gaan. Dan wordt de episode van Vogelman terugverteld. Dat is een kleine vogel die gewond is en die ze in het bos hebben gevonden. Marrit zegt dat het huwelijk van hun ouders behouden blijft, wanneer de vogel het overleeft. Ze geeft opdracht om de vogel ’s nachts te bewaken. Vera moet dat doen. Maar de volgende morgen is Vogelman dood en Marrit geeft Vera de schuld ervan. Omdat een dag later haar vader het huisje verlaat, voelt ze zich ook schuldig aan de scheiding van haar ouders. Vera gaat het huisje van vroeger binnen en ze krijgt van de beheerder voor 100 € de sleutel. Wanneer ze binnen is, sloopt ze het zeil weg . Daaronder zit in de houten vloer een kruipruimte waar ze ook al door Marrit een tijdje vastgehouden was. Wanneer ze door het houten luik naar beneden gaat, ziet ze een kistje waarin de overblijfselen van haar knuffeldier Olifant liggen. Dat knuffeldier was ze kwijt geraakt en nu blijkt dat Marrit dit heeft gedaan. Wanneer ze het ksitje verder doorzoekt, ligt er ook een kaartje in. Daarop staat dat Marrit haar knuffeldier heeft weggemaakt, omdat Vera niet goed heeft gezorgd voor haar Vogelman en haar vader. Maar ze heeft hem wel veilig opgeborgen. Ze eindigt met “Kus van je zus.” Vera gaat weg van het vakantiepark en begeeft zich naar het adres waarheen de whirlpool wordt afgeleverd. Ze heeft een badeendje bij zich: ze verwacht dat dit het huis wordt waar ze met herman zal gaan wonen.. Maar het lijkt niet de figuur van Herman die open zal doen en ze vlucht weg. Het is een meisje maar als ze ’s avonds nog een keer langs het huis gaat, heeft een grote sterke man (waarschijnlijk Herman) zijn handen om het middel van het meisje geslagen. Ze belt Simeon op die denkt dat ze Riet is. Dan doet ze nog een symbolische handeling. Ze schrijft de namen van Marrit, haar vader, Vogelman en Olifant op een papieren vliegtuigje en gooit ze in de lucht. Op het allerlaatste moment heeft ze de naam Marrit veranderd in “superzus.” Van de knellende familiebanden die haar een schuldgevoel hebben bezorgd, lijkt ze zich te hebben bevrijd. Daarna belt ze nog een keer in de telefooncel naar de voicemail van Marrit op, omdat ze haar stem nog een keer wil horen. Ze vraagt zich af wie Marrit nou moet redden en wie Vera nu zal redden. Als ze de telefooncel verlaat, ziet ze nog een getekende olifant. De schrijfster zelf over het boek In het Financieel Dagblad van 8 september 2007 schrijft Schmitz over haar boek het volgende:
Kus van je zus is een heel ander boek dan mijn debuut Leopold, maar in beide romans draait het om personages die wankel in het leven staan. We hebben allemaal wel een consensus over hoe de wereld zou moeten zijn en hoe wij daarin moeten handelen. Mijn personages zijn onzeker over die consensus, ze zoeken op eigen houtje naar de juiste weg, in een poging iets minder hulpeloos te zijn. Kus van je zus is bijna een klucht, in die zin dat niemand wederzijds van elkaar houdt. Een klucht onder de oppervlakte. Vera en Marrit, de twee zussen, proberen wel van elkaar te houden. Ze denken veel aan elkaar en willen elkaar beschermen tegen de rauwe werkelijkheid. Maar hun strategie is wat zwak. Zo verzint Marrit verhalen over een dokter met wie ze een relatie heeft, terwijl ze eigenlijk eenzaam aan haar immuniteitsziekte ten onder gaat. En Vera, vanuit wie het boek geschreven is, stuurt steeds vrolijke mailtjes naar haar zus om het broze contact tussen hen te herstellen, terwijl ze zich constant aan haar ergert. Vanbinnen blijft ze jaloers omdat Marrit altijd de mooiste is. Marrit is als grote zus ook echt gemeen, ja, dat geef ik toe. Maar achter die bitsheid zit behoefte aan liefde, dat weet ik zeker. Liefde is niet altijd alleen maar aardig tegen elkaar zijn, het kan ook in andere dingen schuilen. Marrit pakte Vera haar lievelingsknuffel af en begroef die, maar wel in Marrits lievelingskistje en ook met een begeleidend kaartje, om uit te leggen waarom Vera straf verdiende. Het is een zorgvuldige rotdaad. Zo delen ze de pijn. Vera is voor Marrit altijd haar kinderlijke zusje gebleven. Ze hoopt op volwassener gedrag, maar dat blijft uit. Daar wordt je misschien ook wel venijnig van. Halverwege het schrijven dacht ik: o jee, als Vera maar niet gaat flippen en dingen kapot gaat maken. Maar ze flipt niet. Ze blijft in al haar botsingen met de wereld in ieder geval voor zichzelf helder. Dat is een vorm van dapperheid. We ontmoeten Vera als het ware verstopt onder een tafel. Want mensen rennen niet weg als je hard 'boe' naar ze roept. Ze zoeken beschutting. In mijn roman verdwijnt de tafel, Vera kan niet meer duiken. De muren van haar bestaan vallen weg; haar vriend komt maar niet thuis, haar zus wordt maar niet beter; ze moet het uiteindelijk wel op een lopen zetten. Het is de vraag of Vera streeft naar geluk. De meeste mensen streven daar volgens mij helemaal niet naar. Ik heb vrienden met al tien jaar dezelfde baan, ze weten precies wat er allemaal mis mee is en waarom ze ander werk zouden moeten zoeken. Toch stoppen ze er niet mee. Volgens mij zoeken mensen eerder veiligheid en affectie. En dat kan in kleine dingen zitten. Een kat kan al genoeg zijn, zelfs al weet je dat die alleen aandacht voor je heeft omdat je hem brokjes geeft. Eigenlijk wel een prettige gedachte, dat brokjes genoeg kunnen zijn. Thematiek en symboliek In dit boek gaat het natuurlijk om het thema dat Schmitz in het hierboven vermelde interview aangeeft: de relatie tussen twee zussen. Het is een omgekeerd Kaïn en Abel motief: de Bijbelse broers die jaloers waren: het gevolg daarvan is bekend. In de literatuur komt de situatie vaak voor bij twee zussen die elkaars rivalen zijn en die elkaar daardoor dwars zitten. Vaak is de ene zus net iets mooier of intelligenter of extraverter dan de andere zus. Dat is in dit geval de mooier Marrit. Die heeft bovendien de nare gewoonte haar zusje met haar mindere capaciteiten te confronteren en dat doet ze niet altijd op een leuke manier: ze vertelt de waarheid niet, haalt haar lievelingsknuffel weg, bezorgt haar zus een schuldgevoel over de scheiding van haar ouders, speelt haar later de door haar afgedankte vriendjes toe. Kortom, ze speelt het spel van de machtiger zus met verve. Zelfs als ze ongeneselijk ziek is, blijft ze de waarheid verdraaien (de verzonnen relatie met dokter Raf,) ze blijft achter de mannen aanzitten die Vera wel leuk vindt ( de barman in Purmerend, Simeon) ze blijft door de telefoon hatelijke opmerkingen maken. Maar in elk mens schuilen goed een slechte dingen tegelijk. En wanneer Vera eindelijk het geheim dat haar zus aan het begin van de roman heeft opgeroepen in het vakantiehuisje heeft teruggevonden, lijkt er een vorm van acceptatie te zijn ontstaan. Ze verandert de naam van Marrit in de aanduiding “superzus” en werpt de vliegtuigjes de lucht in. De haat-liefdeverhouding blijkt verwerkt te zijn. Ze krijgt nog even een bittere pil te verwerken: Herman heeft op haar kosten een whirlpool laten bezorgen op een adres dat ze gaat bezoeken. In dat huis woont een meisje en het lijkt erop alsof Herman daar zijn intrede heeft gedaan. Opnieuw is Vera aan de kant geschoven: het lijkt haar niet zo veel te deren. Ook buurman Simeon lijkt nog steeds naar zijn oude liefde te haken in plaats van iets nieuws te beginnen met Vera. Wanneer ze aan het einde nog één keer haar zus belt om op de voicemail haar stem te horen, lijkt Vera de bizarre zussenrelatie wel verwerkt te hebben. Een afbeelding van haar knuffeldiertje Olifant lacht haar immers bij het verlaten van de telefooncel toe. “Kus van je zus” is een boek over twee zussen die moeite met elkaars nabijheid maar die elkaar toch eigenlijk ook niet kunnen missen. Het verhaal gaat verder over jaloezie, leugen en bedrog, schuldgevoelens, wraak. Kortom alle gevoelens die familieleden ten opzichte van elkaar kennen. Van judaskus tot tedere omhelzing. Recensies In het NRC van 31 augustus 2007 vergelijkt Elsbeth Etty de roman van Schmitz met het vrijwel tegelijkertijd verschenen boek “Schop me! “van Cindy Hoetmer. De laatste roman komt er wat beter af in het oordeel van de recensente.. Over “Kus van je zus” schrijft ze: Die zoektocht levert barre ellende op. Marrits ten einde lopende leven blijkt gebouwd op leugens, terwijl ook Vera alleen verder kan als ze de banale werkelijkheid (vernederend baantje, verlaten door doodsaaie vriend, misbruikt door op zijn beurt verlaten buurman) inruilt voor een fantasiewereld. Ze lijkt definitief op te gaan in gekte, zoals de manlijke hoofdpersoon van haar debuutroman Leopold dat ook deed en juist in het beschrijven van die gekte excelleert Jowi Schmitz. Daarmee tilt ze haar roman uit boven plat realisme. Ondanks alle, soms wat dik opgelegde, tragiek valt er bovendien ook veel te lachen . Op www.recensieweb.nl schrijft Eveline Vink op 9 augustus al: Twee zussen met een haatliefdeverhouding en beiden een heel ander beeld van hun jeugd is geen uniek onderwerp. Enige overlap met verhalen die al eens verteld zijn is vaak onvermijdelijk, maar geen probleem wanneer de unieke onderdelen van het verhaal overheersen. Kus van je zus bevat te weinig eigenheid om de bekende elementen te overstemmen. Het is onderhoudend, maar niet nieuw. Wat Schmitz wel heeft voortgezet in haar tweede roman is haar fabelachtige spel met taal. Ze formuleert gewone zaken uit Vera’s mond net even anders en geeft de lezer daarom sterk het gevoel dat het originele gevoelens en gedachten van haar personage zijn. Het maakt Vera levend, en bovendien sympathiek. De taal die Marrit uitslaat bevat wel geregeld cliché’s, waardoor direct de overtuiging dat Marrit onecht en oppervlakkig is postvat. [….] In details is Schmitz ook origineel, bijvoorbeeld in Vera’s gewoonte te loeren naar haar overbuurman die elke dag de hele avond in een bad ligt dat midden in zijn woonkamer staat, maar de hoofdlijn blijft afgezaagd. Kus van je zus is minder memorabel dan Leopold, maar doet de verwachting die het debuut schiep niet teniet. De belofte is nog niet ingelost, maar blijft zeker overeind. Kom maar door met de volgende, ik zou er vandaag nog aan willen beginnen. Veel negatiever is Daniëlle Serdijn in
De Volkskrant van 7 september 2007.Ze vindt de roman maar niets: Journaliste Jowi Schmitz (1972) vertelt zo’n verhaal. In haar tweede roman, Kus van je zus, gaat het over de zusters Marrit en Vera. De eerste is mooi en gemeen, de laatste is ook mooi – alleen weet ze dat nog niet – en verlegen. Inderdaad: een sprookjesachtig platte verhouding. De twee werken elkaar danig op de zenuwen. Marrit schept almaar op over haar successen, Vera doet vooral zielig omdat ze ervan overtuigd is dat gemene Marrit de lieveling van hun ouders is. Al met al een typisch geval van blijven-steken-in-de-verhoudingen-van-weleer.[….] Dat het je geen bal doet, komt doordat het er duimendik bovenop ligt. Taaltechnisch gezien ontbreekt het bovendien aan vakmanschap: ‘Hij zwaait onhandig met zijn net verwijderde hand.’ Een bloederig tafereel? Nee hoor, prutswerk, want die hand zit er nog gewoon aan. Of deze: ‘(…) we (doken) met de voltallige minibar in het hotelbad.’ Je probeert je er een voorstelling van te maken. Achter in het boek lezen we Schmitz’ opgeklopte biografie. Ze volgde in New York een Arts Journalism Program. Maar wat heeft ze daar geleerd? Over de schrijfster Jowi Schmitz is schrijfster en (cultuur)journalist. Ze studeerde Culturele Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Als journalist schreef ze jarenlang theaterrecensies voor NRC Handelsblad, sinds augustus 2007 schrijft ze voor de Volkskrant. Ook schreef en schrijft ze voor TM/Theatermaker, de VPRO gids en was ze enige tijd redacteur bij Man bijt Hond van de NCRV. Ze was mededirecteur van het succesvolle MoreTXT, tekstbureau voor kunst en cultuur. In 2004 ontving ze een prestigieuze beurs van het Fonds voor de Podiumkunsten, waarmee ze werd toegelaten als fellow aan Columbia University in New York. Ze nam er zes maanden deel aan het Arts Journalism Program, bovendien schreef ze er in metro’s en Starbucksen haar debuutroman Leopold, die in 2005 bij uitgeverij Cossee verscheen. Ook publiceerde ze korte verhalen in Tirade, Beyond en diverse andere bladen. Op dit moment ligt haar tweede boek Kus van je zus in de winkels en eind van deze maand gaat haar eerste toneelstuk in première. Bibliografie 2005 Leopold (roman) 2007 Kus van je zus (roman)