De garnalenpelster door Nilgun Yerli

Beoordeling 7.2
Foto van een scholier
Boekcover De garnalenpelster
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 5e klas havo | 4277 woorden
  • 26 juni 2006
  • 19 keer beoordeeld
Cijfer 7.2
19 keer beoordeeld

Boekcover De garnalenpelster
Shadow

Jarenlang krijgt Nilgün Yerli geen garnalen door haar keel, omdat die haar aan haar moeilijke leven van haar moeder herinneren. Garnalen pellen was voor haar moeder een manier om extra geld te verdienen waarmee ze de boodschappen kon betalen. Zielsveel hield Yerli van haar moeder, een wijze en intelligente vrouw, die altijd overal een antwoord op leek te hebben. …

Jarenlang krijgt Nilgün Yerli geen garnalen door haar keel, omdat die haar aan haar moeilijke leven van haar moeder herinneren. Garnalen pellen was voor haar moeder een manier…

Jarenlang krijgt Nilgün Yerli geen garnalen door haar keel, omdat die haar aan haar moeilijke leven van haar moeder herinneren. Garnalen pellen was voor haar moeder een manier om extra geld te verdienen waarmee ze de boodschappen kon betalen. Zielsveel hield Yerli van haar moeder, een wijze en intelligente vrouw, die altijd overal een antwoord op leek te hebben. Alleen bij haar moeder voelde ze zich veilig toen het gezin op Yerli's tiende vanuit Turkije in Nederland terechtkwam. Een land waar alles anders was: mensen, gewoonten, eten, waarden en normen. Haar moeder gaf haar steeds weer het gevoel dat alles goed zou komen.
Langzaam werd echter duidelijk dat de machtsverhoudingen binnen het gezin volledig scheef lagen. De moeder offerde zich op, terwijl de vader het ervan nam. De vertelster ziet zich voor de moeilijke vraag gesteld of haar moeder, ondanks haar wijsheid en inzicht, niet een fundamentele fout heeft gemaakt. Het kan toch niet goed zijn zo met je te laten sollen? Loyaliteitsgevoelens, liefde en vrijheidsdrang strijden om de voorrang. Hoe de vertelster zich een weg baant door dit woud van tegenstrijdige gevoelens en zich leert handhaven in het niemandsland tussen twee culturen, leert deze ontroerende autobiografie.

De garnalenpelster door Nilgun Yerli
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie
ZAKELIJKE GEGEVENS 1. titelbeschrijving
NILGÜN YERLI: De Garnalenpelster; Amsterdam, 2001, 7e druk (2001), 215 blz. 2. motto (en opdracht) Er is geen motto en/of opdracht. 3. korte inhoud
Het boek is een autobiografie. Het verhaal gaat over het leven van Nilgün Yerli. Ze is geboren in Turkije en heeft twee oudere broers en zussen. Nilgün heeft een heel moeilijke jeugd gehad. Op vijfjarige leeftijd wordt haar broer Nusret opgepakt. Hij wordt ervan beschuldigd dat hij een man in elkaar heeft geslagen. Nusret beweert echter dat hij die man in elkaar heeft geslagen omdat die man een meisje probeerde te verkrachten. Het meisje is volgens Nusret weggerend. Daarna is ze spoorloos verdwenen. De man die in elkaar is geslagen, is een rijke generaal. Hij heeft waarschijnlijk de rechters omgekocht zodat Nusret dertien jaar gevangenisstraf krijgt. De arrestatie wordt een schandaal voor de hele familie. Sinds de dag van de arrestatie is Nilgün’s moeder nooit meer zo vrolijk geweest als dat ze daarvoor altijd was. Als Nilgün tien jaar is, verhuist ze met haar ouders, een broer en een zus naar Nederland, want haar vader krijgt daar een baan. Ze missen Turkije vreselijk. Ze missen de Turkse gewoontes en hun familie. Ze begrijpen niet veel van de Nederlandse gewoontes bijvoorbeeld kerstmis en sinterklaas en de taal vinden ze allemaal heel moeilijk. Vooral Nilgün’s moeder en zus missen Turkije heel erg. Nilgün’s enige zus die is meegegaan naar Nederland keert al gauw terug naar Turkije. De vader van Nilgün heeft er niet zo veel problemen mee om in Nederland te wonen en vindt dat zijn vrouw zich aanstelt. Nilgün leert al snel redelijk goed Nederlands, omdat ze het enige Turkse kindje in de klas is. Ze krijgt daarnaast nog les van haar vader. Dat vindt ze verschrikkelijk, want haar vader is vreselijk streng. Op school wordt Nilgün vaak gepest en ze voelt zich eenzaam want ze heeft bijna geen vrienden. Nilgün heeft het altijd erg goed met haar moeder kunnen vinden. Nilgün heeft veel vragen en haar moeder geeft haar altijd een wijs antwoord. Nilgün voelt zich veilig bij haar moeder. Haar moeder geeft haar het gevoel dat alles goed zal komen. Langzamerhand komt Nilgün erachter dat de machtsverhoudingen binnen het gezin volledig scheef liggen. Haar moeder offert zich vaak op terwijl haar vader het ervan neemt. Nilgün komt erachter dat haar vader, haar moeder meerdere malen heeft bedrogen met andere vrouwen. Ze komt er ook achter dat haar vader zich met geweld aan haar moeder vergrijpt. Op een avond hoort ze dat haar vader, haar moeder verkracht. Toch wil haar moeder niet scheiden. Ze wil niet toegeven dat haar huwelijk is mislukt. Ze accepteert de situatie. Eigenlijk is haar moeder heel zwak. Nilgün heeft nooit begrepen waarom haar moeder niet wilde scheiden. Nilgün’s moeder pelt garnalen zodat ze wat extra geld heeft om boodschappen te doen. Nilgün’s vader heeft veel geld. Hij geeft het echter uit aan zijn minnaressen en aan gokken. Nilgün schaamt zich er verschrikkelijk voor dat haar moeder garnalen pelt. Op vijftienjarige leeftijd gaat Nilgün met haar familie naar Turkije op vakantie en op bezoek bij haar familie. Nilgün slaapt bij haar zus. ‘s Avonds laat wordt er aangebeld. Iedereen slaapt al behalve Nilgün. Ze doet de deur open en ziet haar broer Nusret, die jarenlang in de gevangenis heeft gezeten. Hij vertelt Nilgün over zijn leven in de gevangenis. Als je veel geld had kon je aan alles komen. Zo niet, dan was je een knecht van de afdeling en moest je alles doen wat er werd gezegd. Hij vertelt dat hij veel geld van zijn moeder kreeg opgestuurd. Zo komt Nilgün erachter dat moeder helemaal geen garnalen pelt om boodschappen te doen, maar dat ze het deed voor haar broer. Haar moeder leed namelijk verschrikkelijk onder het feit dat haar zoon vast zat. Nusret is helemaal in de war. Hij is lichamelijk, maar vooral geestelijk gemarteld. Hij heeft ze niet helemaal meer op een rijtje. Iedereen is erg verdrietig. Ze gaan terug naar Nederland. Daar willen ze Nusret laten opnemen in een psychiatrische inrichting. Ze gaan met twee auto’s terug naar Nederland. Nilgün zit bij haar broer Nihat in de auto. Nusret zit bij zijn moeder en vader in de auto. Ze hebben op de grens afgesproken omdat Nilgün’s vader eerst nog een visum voor Nusret moet halen. Nadat Nilgün en Nihat twee dagen op de grens hebben gewacht, komen ze erachter dat Nilgün’s vader en moeder en Nusret een ongeluk met de auto hebben gehad. Nilgün’s vader ligt in coma. Haar moeder is overleden. Nusret is spoorloos verdwenen. Van hem is uiteindelijk niets meer vernomen. Nilgün is heel verdrietig. Na de begrafenis gaat ze terug naar Nederland. Ze komt terecht in een studentenflat in Steenwijkerswold waar ze de havo gaat volgen. Dat is de wens van haar moeder. Nilgün’s vader, die in coma ligt, wordt overgevlogen naar Nederland. Haar broer Nihat moet in dienst. Nilgun is dus helemaal alleen. Vier maanden later komt haar vader uit coma. Hij is veranderd van een macho in een zielige man. Hij is voor een groot deel verlamd geraakt. Hij hertrouwt met een drieënveertig jaar jonger meisje en gaat in Turkije wonen. Dus ook Nilgün’s vader laat Nilgün voorgoed in de steek. Nilgün heeft het in die tijd heel erg moeilijk. Ze krijgt het financieel heel erg moeilijk. Haar vader laat nooit meer iets van zich horen. Het laatste deel van het verhaal gaat over de liefdes van Nilgün en hoe ze uiteindelijk voor zichzelf zorgt.Zij is constant op zoek naar liefde en krijgt dan ook veel vriendjes. Ze komt in die tijd veel bij psychiaters. Langzamerhand leert ze accepteren dat haar moeder er niet meer is. Haar grootste liefde wordt schrijven. Ze gaat columns schrijven voor onder andere Het Parool. Ze gaat ook optreden als cabaretière in de stadsschouwburg. En dan eindigt ze haar verhaal in een klein Vissersdorp (Dalyan) waar ze twee maanden in een klein pensionnetje (Beyaz Gül) leeft en waar ze dit boek heeft geschreven. ANALYSE 4. structuur

Het boek heeft 215 bladzijden. Het verhaal begint op bladzijde 7, omdat er nog een voorwoord voor zit van Thomas Verbogt. Het verhaal eindigt op bladzijde 201. Er volgen daarna nog een dankwoord van haarzelf en recepten van haar moeder. Het boek bestaat uit 93 genummerde hoofdstukken. Sommige hoofdstukken bestaan maar uit enkele regels en andere hoofdstukken 9 bladzijden. Bij elk hoofdstuk verandert de plaats en tijd, zeker bij de kortere hoofdstukjes moet je daarom goed opletten in welke situatie je nu zit. Het leuke hier aan is dat je niet alles gelijk over haar te weten krijgt en er zo een zekere spanning wordt op gebouwd. Eerst wordt verteld hoe mooi haar leven was met haar moeder, het moment dat haar moeder in het ziekenhuis schijnt te liggen, is voor mij het hoogtepunt in de spanning van het boek, omdat ze er dan achterkomt dat haar moeder dood is. Het gaat na de dood van haar moeder alleen maar slechter met Nilgün. Haar broer Nusret verdwijnt spoorloos, haar vader is verlamd en trouwt met een veel jonger meisje en gaat in Turkije wonen en haar broer Nihat gaat in dienst. Nilgün is dus helemaal alleen over. Dan probeert ze van alles, werkt ze dag en nacht door om maar genoeg geld bij elkaar te krijgen om van te leven en wordt ze nog een aantal keer afgewezen voor theatershows. Tot het moment dat ze daar wel mag optreden, columns mag schrijven en uiteindelijk eindigt in het dorpje waar ze dit boek schrijft. Het is uiteindelijk toch nog goed gekomen met Nilgün, dus het boek heeft in die zin een gesloten einde. 5. verhaalfiguren
Nilgün Yerli
Nilgün Yerli is geboren op 11 november 1969 in Turkije. Ze woont daar samen met haar familie op het platteland. Nilgün heeft twee oudere broers en twee oudere zussen. Als Nilgün tien jaar is, vertrekt ze met haar familie naar een dorpje in Friesland. Nilgün gaat daar naar de basisschool en wordt daar veel gepest vanwege haar afkomst. Na de basisschool gaat Nilgun naar de havo. Als Nilgun 13 jaar is, overlijdt haar moeder en vertrekt haar vader met zijn nieuwe vriendin naar Turkije. Nilgün blijft in Nederland om haar opleiding af te maken, omdat haar moeder haar dat altijd vertelde te doen. Nilgun gaat in een studentenflat in Steenwijkerswold wonen. Dit is een flat waarin 64 meisjes wonen. Er is een non die op hen past. Op haar achttiende gaat ze op kamers wonen in Haarlem. Nilgün blijft maar op zoek gaan naar liefde. Ze heeft dan ook vaak vriendjes. Deze jongens zijn meestal ouder dan haar, waarschijnlijk omdat ze opzoek is naar de vaderliefde die ze van haar vader niet kreeg. Nilgun is een erg vastberaden en trouw persoon, dat laat ze bijvoorbeeld zien door helemaal alleen achter te blijven in Nederland en haar opleiding af te maken, omdat haar moeder dat graag zo gewild had. Familie is erg belangrijk voor Nilgün, met name haar moeder. Haar moeder geeft haar heel veel raad en geeft Nilgün antwoorden op al haar vragen. Nilgun is niet erg zeker van zichzelf maar wanneer ze cabaretière en columniste wordt straalt ze van zelfvertrouwen. Naarmate Nilgün ouder wordt, gaat ze ook meer leven zoals ze dat zelf wil. Ze houdt vanaf dan de raad van haar moeder wel in haar achterhoofd maar neemt haar besluiten zelf. Nilgün is een round character, omdat je alles door haar ogen mee maakt en je ziet hoe zij zo veranderd. Gungor Baran-Yerli
Zij is de moeder van Nilgün Yerli. Ze houdt erg van haar kinderen en wil graag dat ze zelfstandig en gelukkig zijn. Ze wil dat Nilgün een goed opleiding krijgt zodat ze later een onafhankelijke vrouw kan zijn, omdat Gungor dit zelf niet is. Wanneer ze in Turkije woont kan ze niet weg bij haar man, omdat ze financieel afhankelijk van hem is. Haar man mishandelt haar en hij neemt alle beslissingen binnen het gezin. Ze gaat vaak tegen zijn besluiten in, maar ze wordt hier later meestal voor gestraft. In Nederland gaat ze niet weg bij haar man terwijl ze dat wel kan doen omdat ze een uitkering kan krijgen in Nederland. Waarschijnlijk doet ze dit niet omdat ze bij haar man wil blijven voor haar kinderen. Gungor pelt in Nederland nachtenlang garnalen om geld te verdienen dat ze opstuurt naar haar zoon die in een gevangenis in Turkije zit. Haar zoon heeft veel geld nodig om niet als slaaf zijn gevangenisstraf uit te zitten. De mensen zonder geld worden in de gevangenis misbruikt en mishandeld. In Nederland mist ze haar vaderland Turkije. Ze voelt zich erg alleen. In Turkije kwamen er elke dag buren en familie op bezoek. In Nederland is dit echter niet het geval en daarom voelt ze zich erg alleen. Gungor overlijdt in Turkije tijdens een auto-ongeluk. Ze wordt in Turkije begraven. Gungor is een flat character. Vader Yerli
Hij is de vader van Nilgün, zijn naam wordt in het hele boek niet genoemd. Hij werkt als leraar in Nederland. Hij geeft les in wiskunde en natuurkunde aan Turken die gebrekkig Nederlands spreken. Hij geeft ze ook Turkse les en brengt ze algemene kennis over Turkije bij. De vader van Nilgün wil graag dat iedereen hem ziet als een rijk iemand die het goed voor elkaar heeft. Als hij bijvoorbeeld met zijn gezin uit eten gaat geeft hij heel veel geld uit. Maar thuis is hij erg zuinig en krijgt de moeder van Nilgun een maandelijks bedrag waar ze eten van moet kopen. Dit bedrag is niet erg groot waardoor Gungor altijd krap zit en elk dubbeltje moet omdraaien. De vader wil ook geen hulp van mensen buiten zijn gezin wanneer er problemen zijn. De buitenwereld moet denken dat hij een geweldige man is die al zijn problemen zelf oplost. Hij vindt niet dat Nilgün veel waard is en zei ooit tegen haar; “Jij zult nooit iets worden”, waardoor Nilgün zich juist wil bewijzen. Vader Yerli gaat vaak vreemd om zich nog machtiger te voelen. Na de dood van zijn vrouw krijgt hij een nieuwe vriendin. Zij is veel jonger dan hij. Hij wil waarschijnlijk een jongere vriendin om te laten zien dat hij nog wel wat waard is. Zelf is hij dan half verlamd door het auto-ongeluk en het is duidelijk dat zijn vrouw vrij veel over hem te zeggen heeft. Hij is niet meer zo overheersend. Hij maakt dan wel die verandering door, toch is hij een flat character omdat je niet veel over zijn leven zelf te weten komt, alleen wat Nilgün erover verteld. Ik geloof niet dat er gebruik is gemaakt van zogenaamde speaking names. 6. Tijd
Het aparte aan dit verhaal vind ik dat je pas helemaal aan het einde van het boek erachter komt, wat het heden is. Dit wordt ook wel in het allereerste hoofdstukje genoemd, maar toch weet je midden in het verhaal al niet meer wat het zogenaamde ‘heden’ is. Het hele verhaal bestaat uit dingen die ze verteld die ze heeft meegemaakt, wat haar aan iets deed denken wat ze vroeger heeft mee gemaakt. Het ‘heden’ is waar ze dit boek schrijft, in Dalyman in 2001. Een voorbeeld van een flash-back is (blz. 11) “Ik was op weg naar het Italiaanse consultaat, want ik wilde op vakantie naar Milaan... Nee dit incident mocht mijn gevoel van spanning en ontspanning voor deze vakantie niet bederven” (blz. 12). Dit is een voorbeeld van de vele flashbacks. Het verhaal loopt mede door al die flashbacks helemaal niet chronologisch. Er zitten niet alleen flashbacks, maar ook flashes-forward in het verhaal. “Twaalf jaar later trad ik op in Stadsschouwburg Haarlem” (blz. 158). Over de tussenliggende twaalf jaar wordt niets verteld. 7. Ruimte
a. Concrete ruimte: In het begin van het verhaal al vertelt Nilgün meteen dat ze in Turkije in een klein vissersdorpje zit. Vanuit daar kijkt ze terug op haar leven dat zich af heeft gespeeld in Turkije, maar toch grotendeels in Nederland. In Nederland omschrijft ze haar huis en verder gaat ze naar school. Daarna woont ze op zichzelf in Haarlem onder andere. b. Symbolische ruimte: (blz. 7) “De rivier is half dichtgegroeid met riet en achter het riet liggen de heuvels met de graven. ‘s Avonds worden ze verlicht.” De graven die daar liggen zijn symbolisch voor Nilgün verleden wat ze voor haar gevoel begraven heeft. Ze heeft besloten het weer tot leven te brengen, zodat ze het kan zien. Daar doen deze graven haar aan denken. 9. Titeluitleg
De vader van Nilgün beheerde het geld en gaf Nilgün’s moeder elke maand geld om boodsschappen van te doen. De rest van het geld gaf hij zelf uit aan zijn minaressen onder andere. Om wat meer geld te hebben pelde de moeder van Nilgün thuis garnalen. Nilgün keek erg op tegen haar moeder maar uiteindelijk ziet ze ook wel in dat haar moeder ook dingen heeft gezegd
10. motto-uitleg
Er is geen motto. 11. motieven
a. - liefde - eenzaamheid - verdriet - dood - haat

b. Muisje. “Ik keek naar de rails, ijzer en grote houten balken, veel grove stenen. Het zag er somber uit. Opeens zag ik iets bewegen, het was een klein muisje, een levend wezen tussen al die dode balken. Dat gaf weer hoop.” (blz. 8) Dat muisje is een motief, omdat ze op dat moment in de trein zit en ze moet de trein uit omdat ze geen visum heeft om door Frankrijk te reizen. Uiteindelijk lukt het haar toch het allemaal voor elkaar te krijgen en alsnog op vakantie te kunnen daar, omdat ze de hoop niet opgaf. (Dit wordt pas veel later in het verhaal duidelijk, na heel wat flashbacks gaat het verhaal namelijk pas weer verder in de trein waar ze dit ziet). Houten pop. “Echt speelgoed had ik niet, alleen een houten pop uit een tak van de kersenboom. die opa in zijn tuin had gemaakt. De pop vond ik erg lelijk, en ik had er nooit mee gespeeld. Ondanks dat mijn oma er een rokje voor had genaaid en stro op het hoofd had geplakt bleef het een lelijk poppetje. Maar ik wilde hem wel meenemen vanwege de herinnering aan de kersenboom, mijn grootste vriend” (blz. 16) Nilgün vond de pop erg lelijk en ze vond het zielig voor de boom dat haar opa daar een stuk uit had gehakt. Toch haalt de pop bij haar mooie herinneringen naar boven, omdat ze vroeger altijd in de boom klom en zij kon het hoogste komen van alle kleinkinderen. Garnalen. “Het voorgerecht kwam: een garnalencocktail.” (blz. 74) Nilgün is uiteten met een man en hij besteld iets, tot haar onaangenaamste verrassing is het een garnalencocktail. Nilgün’s moeder pelde vroeger garnalen om extra inkomen te hebben en om Nilgün’s broer in de gevangenis een beter leven te geven, door hem geld op te kunnen sturen. Jarenlang vond Nilgün dit vreselijk, omdat het huis naar garnalen stonk. Nilgün zag hoe haar moeder nachten lang doorpelde en vond dit vreselijk en lust vanaf dat moment geen garnalen meer. De garnalen staan symbolisch voor hoe haar moeder heeft geleden onder Nilgün’s vader. 12. Thema
De levensopvatting van de belangrijkste persoon in je leven hoeft niet jouw eigen levensopvatting te zijn. 13. Auteur
De schrijfster van dit boek is Nilgün Yerli en omdat dit boek autobiografisch geschreven is ben ik dus door het verhaal aan mijn informatie over haar leven gekomen. Maar informatie over haar is dus gelijk aan de korte inhoud. Nilgün Yerli werd in 1969 geboren in Turkije. Op haar tiende verhuisde ze met haar ouders naar Nederland. Ze groeide op in het Friese plaatsje Steenwijkerwold. Haar ouders keerden terug naar Turkije toen Nilgün vijftien jaar was. Nilgün verhuisde naar Haarlem, waar ze de HEAO ging volgen en veel verschillende bijbaantjes had. Met een vriendin begon ze het duo Turkish Delight en in 2000 stond Yerli met haar soloprogramma 'Wat zeg ik?' in het theater en in 2001 met de show 'Vreemde vreemdgangers'. In 2004 stierf Nilgün’s vader en een klein jaar later is ze getrouwd. Sinds november 2003 toert Nilgün door het land met haar nieuwe voorstelling “Held op blote voeten”. Verder reist Nilgün Yerli naar New York, waar zij acteerles neemt voor de verfilming van “De garnalenpelster”. Hoe druk en hectisch haar leven ook is, Nilgün vindt altijd tijd voor schrijven. Er is geen onderwerp waar ze niet over schrijft. 14. recensie
Schrijver : Yerli, Nilgün
Titel : Garnalenpelster, De
Jaar van uitgave : 2001
Bron : NRC Handelsblad
Publicatiedatum : 20-04-2001
Recensent : Margot Dijkgraaf
Recensietitel : Grote gevoelens van verdriet : Autobiografische teksten van Nilgün Yerli
Wat bracht columniste en cabaretière Nilgün Yerli ertoe De gamalenpelster te schrijven, haar 'autobiografie'? Aan het begin van haar boek vertelt Yerli dat ze zich twee maanden heeft teruggetrokken in Dalyan, een vissersdorpje in Turkije. Ze kijkt naar graven 'uit de byzantijnse tijd' en schrijft: 'Ze vertellen mij iets. Ik zit hier om mijn verleden op te schrijven. Het verleden dat ik in mij begraven heb, ga ik weer tot leven brengen. 'Dat doet ze in een kleine honderd tekstfragmenten, die, heen en weer springend tussen heden en verleden, variëren van beschrijving tot dialoog, van gedicht tot recept. Die wonderlijke aaneenschakeling van stukjes tekst vormen samen het onevenwichtige verhaal van een nog lang niet uitgekristalliseerd leven. Het zijn vooral pijnlijke jeugdherinneringen die Yerli ophaalt, 'littekens van de scherven van vroeger'. De vrouw die nu zo worstelt met haar relaties, vier psychiaters heeft versleten en verschrikkelijk trots is op haar soloshow, is voortgekomen uit een Turks meisje dat ooit tegen haar zin verhuisde. Op tienjarige leeftijd vulde zij een koffertje met de foto van haar lievelingsnichtje en een houten pop, gesneden uit haar favoriete kersenboom, en vertrok daarna met haar ouders, zus en broer naar Friesland. Natuurlijk zijn de problemen legio. Het Nederlandse leesplankje zorgt voor de nodige verwarring (niet alle honden heten Kees, niet alle meisjes Jet) en de rituelen rond Sinterklaas zijn onbegrijpelijk (waarom anoniem een cadeautje geven aan een jongetje dat haar uitscheldt voor Turkie, Turkie?). Natuurlijk wordt Yerli op school, als enige Turkse, gepest. En voor een dochter van een wrede, egoïstische vader, die niets ziet in de aanschaf van een kerstboom, is het kerstfeest ook al geen bron van vreugde. Ook andere populaire tussen twee-culturen onderwerpen passeren de revue, zoals Babylonische spraakverwarringen (het hoekje omgaan betekent in het Turks snel rijk worden) en culturele verschillen bij begrafenissen (waarom al die complimenten voor iemand die er niets meer aan heeft?). Yerli's moeder is bij dat alles haar 'veilige thuishaven': 'een echte knuffel van je moeder, de beschermvleugels van je moeder, het allerzoetste wat je kan hebben.' De moeder geeft antwoord op alle vragen en raadsels waarmee haar dochter worstelt: Waarom mag ze geen varkensvlees eten? Waarom bestaat er haat? Waarom is het goed complimenten te geven? Onvermoeibaar is deze moeder die 's avonds, na gedane arbeid, nog eens kilo's garnalen pelt om haar zoon, die onschuldig in een Turkse gevangenis zit, van geld te voorzien. Eindeloos geduldig is deze onderdanige vrouw die 's nachts hardhandig wordt gedwongen haar echtelijke plichten te ondergaan. En toch, als zij glimlachte 'leek dat een zon die scheen op een grauwe dag'. De dochter is verliefd op haar moeder. Haar moeder is een heilige; haar moeder is alles, weet alles, kan alles - en dat is te veel. Het is meer dan het boek kan dragen. De dood van de moeder door een auto-ongeluk, hoe tragisch ook, wordt er pathetisch door. Pagina's lang Grote Gevoelens van Verdriet en Wanhoop geven de lezer geen kans meer om zelf nog enige emotie te ervaren. Ze doen verlangen naar een wat minder uitgesproken tragedie, een wat ingetogener subtiliteit - naar wat minder hagiografie en wat meer autobiografie. 15. eigen mening
Ik vind de manier waarop Nilgün Yerli dingen omschrijft in dit boek echt prachtig. Zoals haar moeder in het boek zegt: “Weet je, geluk is de kunst om een mooi boeket te maken met de bloemen die je hebt, en die kunst beoefen ik elke dag”, dat vind ik persoonlijk echt een mooie manier om geluk uit te drukken. Daarom heb ik dit boek dan ook twee keer gelezen. Het verhaal wat Nilgün vertelt is autobiografisch en daarom is het allemaal heel realistisch wat er omschreven word en dat spreekt mij wel aan, omdat ik me zo goed kon inleven. En dat kon ook goed door de manier hoe Nilgün haar gevoelens omschrijft. Ik leef zelf maar in één cultuur en maar in één land, maar ik kijk mede door dit boek misschien anders tegen mensen met een andere afkomst aan dan andere mensen in mijn omgeving dat doen, omdat je hier gewoon ziet wat voor problemen er optreden als je bevooroordeeld en niet begrepen wordt. Je leest hier hoe dat Nilgün doet voelen en dat maakt je zelf zo meeleven dat je begrijpt hoe moeilijk het moet zijn nieuw te zijn in een land. “Haar moeder is een heilige; haar moeder is alles, weet alles, kan alles - en dat is te veel. Het is meer dan het boek kan dragen. De dood van de moeder door een auto-ongeluk, hoe tragisch ook, wordt er pathetisch door. Pagina's lang Grote Gevoelens van Verdriet en Wanhoop geven de lezer geen kans meer om zelf nog enige emotie te ervaren. Ze doen verlangen naar een wat minder uitgesproken tragedie, een wat ingetogener subtiliteit - naar wat minder hagiografie en wat meer autobiografie”, zegt de recensente. En daar heeft ze wel gelijk in vind ik. Nilgün vertelt veel over wat haar moeder zei en voor haar betekent, maar wanneer haar moeder doodgaat vertelt Nilgün heel gedetailleerd hoe ze zich voelt waardoor ikzelf al niet meer de kans krijg in te schatten hoe dat haar zal moeten doen voelen. Bovendien gaan Nilgün na het punt waar haar moeder doodgaat in het boek, razendsnel verder met de daarop volgende jaren. Haar jaren in Turkije en haar jaren in Nederland met haar ouders worden zo gedetailleerd geschreven en dan opeens vliegt ze zo door een aantal jaren heen. Dat vind ik wel jammer. Ik kan me voorstellen dat het boek anders heel dik wordt of dat het verder niks te maken heeft met wat ze wil vertellen in dit boek, maar toch is het storend dat ze opeens in een vogelvlucht verder gaat, zonder details of het omschrijven van gevoelens. Daar houdt haar mooie manier van dingen omschrijven opeens ook op en staan er gewoon zinnen als. “En ik heb ze zien zitten, de nette heren en vrouwen. Vorig jaar poetste ik hun grote huizen en nu zitten ze bij mij op de eerste rij” (blz. 198). De poëzie is weg uit haar woorden en ze vertelt vooral nog feiten. Dat had ze mooier kunnen doen, maar gelukkig maken de mooie woorden uit het eerste deel van het boek al veel goed. Ik heb verder geen boeken van Nilgün Yerli gelezen, maar toen ik opzoek ging naar informatie over haar zag ik dat ze nog twee boeken had geschreven en daar ben ik toch wel benieuwd naar. 16. literatuurlijst

De recensie komt van literom (daar staat vermeld dat deze recensie afkomstig is uit het NRC Handelsblad). De korte inhoud heb ik opgezocht op www.scholieren.net en vervolgens bewerkt en ingekort.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "De garnalenpelster door Nilgun Yerli"