Vogelvrije vrienden door Gijs Wanders

Auteur: Gijs Wanders
Titel: Vogelvrije vrienden. Uitgeverij: Lemniscaat b.v. Rotterdam
Druk: tweede druk, 1987 genre: historische roman, in een korte inleiding word gezegd dat dit echt gebeurd is. Titelverklaring: Vogelvrij betekent buiten bescherming van de wet. Dat betekent dat je zomaar kan worden neer geschoten zonder dat iemand daar iets van zegt. Carlos maakt in het boek kennis met allemaal mensen die vogelvrij zijn. Zelf is hij niet echt vogelvrij, maar niemand zou erom geven als hij om het leven word gebracht. Dit gebeurt veel in Midden- en Zuid-Amerika. Thema: onderdrukking van een regime. De hoofdpersonen en bijna de hele bevolking zijn bang en arm, het leger en de politie jagen de mensen op mishandelen de indianen en stelen dingen van hun.
Ruimte: Ergens in Zuid-Amerika, dat word verteld in een korte inleiding. Verder is het er vaak heet en droog weer. Het klooster, waar Carlos (de hoofdpersoon) overnacht in he verhaal, is licht van binnen. De “woonkamer” waar de gesprekken in gehouden en waar de nonnen, priesters en Carlos zich vaak bevinden bestaat uit twee delen. Het ziet er mooi uit. Het uitzicht is adembenemend, een van de wanden is helemaal van glas, waar de silhouetten scherp afsteken tegen een oranje, wolkenloze hemel. Verder was voorin de zithoek, die uit een kleine ronde tafelbestond met wat stoelen er omheen. Driect om de hoek was een grote kast met weinig erin. Gezellig was anders. In het andere deel van de kamer stond een lange gedekete eikenhouten tafel met een kant tegen het raam. Tijd: zo’n 25 jaar geleden, dat word ook verteld. Er wordt redelijk vaak gebruik gemaakt van een flash back, in het verhaal word zo nu en dan een stukje van Carlos zijn verleden verteld. Personages: Carlos Asturias: een gewone 13-jarige jongen, zijn ouders zijn vermoord door soldaten. Zijn oom heeft hem achtergelaten bij z’n tante, die hem nu verzorgd. Zijn oom heeft ie nooit meer gezien. Carlos is een Indiaanse jongen, dus hij is een beetje gekleurd en heeft zwart haar. Verder heeft hij een zacht karakter, is bang voor het regime, en denkt vaak over zijn verleden na. Brenda Marquez: De verzorgster van Carlos, in de flash-backs van Carlos worden vaak verhalen verteld die hij van zijn tante heeft gehoord en beleefd. Het is een matige vrouw, (dus een beetje stevig), en een echte lekkerbek. Ze is niet dik van het gewoon eten, maar van het snoepen. Volgens Carlos kan tante Brenda heel erg lekker snoepen. Ze is een heel aardige vrouw en heeft Carlos heel veel levenslessen bij gebracht. Zuster Francisca: de nicht van tante Brenda. Zuster Francisca zou Carlos verzorgen in het klooster. Ze is een non met een groote ketting van een jezuskruis om haar nek. Ze helpt en voedt de armen, samen met de andere leden van het klooster. Frits: een buitenlandse wereld reiziger. Een lange man, en heel aardig. Carlos zit met hem in de trein op zijn reis naar het klooster. Omdat Carlos “Frits” niet kan uitspreken mag hij ‘m Ferdinando noemen. Carlos kan Ferdinando wel verstaan, maar volgens Carlos praat hij een beetje al seen kleuter, die de taal nFerdinando verteld Carlos allemaal belevenissen die voor Carlos heel gewoon zijn, maar voor Ferdinando heel raar. Jóse: een vogelvrije soldaat die uit het leger gevlucht is en nu tegen het regime vecht. Eigen mening: Ik vond he teen leuk boek, het was goed te lezen en was ook te begrijpen. De gebeurtenissen kwamen heel echt over. Ik weet dat dit soort dingen zijn gebeurt(en misschien nu ook nog wel gebeuren). Ik ben wel blij dat het niet bij mij in de buurt gebeurt. Ik zou niet in die omstandigheden kunnen leven, al die armoede, onderdrukking, afpersing, geen riolering, T.V enz. Wel leefde ik met Carlos mee, ik vind het echt sneu voor hem. Al die armoede en onderdrukking om hem heen, zijn ouders vermoord enz. Ik had echt de pest aan nde soldaten en de politie, al hun machts spelletjes. Soms zou je ze gewoon verrot willen schelden, maar dan bedenk je je: als ik dat echt deed werd ik gevagen genomen en ergens op een legerbasis mishandeld enz. Voor kinderen maken ze geen uitzondering. Ook zouden ze de rest van je familie opzoeken en hun ook straffen. Het heeft me dus wel aan het denken gezet. Als het boek verfilmd zou worden en ik mocht een rol kiezen, zou ik de rol van Carlos willen spleen. Dan krijg je echt een beeld van zijn leven. De redden waarvoor het boek geschreven is denk ik gewoon geld. De schrijver heeft drie jaar lang als verslaggever gewerkt bij de Leeuwarder Courant. Toen had hij genoeg geld om door midden en zuid-Amerika te reizen. Dit deed hij samen met zijn vrouw. Eenmaal weer thuis was heeft hij dit boek geschreven. Samenvatting: Carlos is op weg naar zijn geboorte dorp. De reis verloopt niet zonder problemen. De overvolle bus waarmee hij een deel van de reis in zit word aangehouden door een soldaat. Iedereen moet z’n papieren laten zien, ook een paar amerikaanse toeristen. Maar een van de Amerikanen heft z’n papieren in een koffer zitten, en die ligt op het dak. De soldaat en de buschauffeur spelen onder één hoedje, en de buschauffeur wil de koffer niet gaan zoeken. De tourist moet mee met de soldaat. Een paar kilometer verder stopt de bus even voor een plaspauze, even later komt de soldaat ook weer aangereden met een jeep. Naast hem zit de tourist. Opeens wil de buschauffeur nu wel helpen en haalt de koffer met de papieren van het dak. De tourist word veel geld afhandig gemaakt voor de zogenaamde “benzine kosten” en de soldaat en de chauffeur delen de buit. In de bus zit ook een oude man, die heel veel spannende avonturen beleefd heeft. Carlos vermaakt zich prima in de bus met de verhalen van de oude man. Na de busreis stapt Carlos over op een trein. Op het station ontmoet hij Ferdinando, in de treinvermaakt Carlos zich ook weer prima met de verhalen en gesprekken met Ferdinando. Helaas moeten ze vaak uitstappen omdat de locomotief veel te veel wagons achter zich heeft en de heuvels niet kan opkomen. Als ze zijn uitgestapt is de trein veel lichter en komt hij de heuvels wel op. Na de treinreis scheiden de wegen van Carlos en Ferdinando. Carlos gaat weer met een bus verder naar zijn geboortedorp. Als hij daar aankomt bevalt het hem meteen al niet. Het is er stil en verlaten. Hij loopt verder, zelfs het marktplein, dat normaal op dit uur vergeven van mensen moet zijn is nu verlaten. Er staan alleen een man tegen de grote boom geleunt. Het lijkt geen soldaat, hij heeft burgerkleding aan, maar hij heeft wel een pistool bij zich. Carlos vertrouwd het niet en loopt snel door. Als hij aanklopt bij het klooster doet er niemand open. Hij loopt naar de zij-ingang en bonst daar een paar keer op de deur, terwijl hij rpet dat hij Carlos is. Opeens gaat de deur open en wordt hij snel naar binnen geleidt. Binnen in de woonkamer word Carlos verteld dat dit een buitengewoon slecht moment is om langs te komen. Er hebben altijd indianen als slaven gewerkt voor de groot grond bezitters, maar er is staking uitgebroken onder de indianen. En omdat het klooster de indianen wel eens voedt en helpt met dingen, krijgen alle bewoners van het klooster de schuld van de stakingen. Ook word hem verteld dat alle indianen uit de wijde omtrek waren opgeroepen om naar het marktpein te komen. Ze zouden daar allemaal een stukje land krijgen, dat was niet zo maar ze slikten het als zoeten koek. Eenmaal toen ze daar allemaal waren, sprongen er om het plein heen allemaal ramen open en er begonnen soldaat vanuit te schieten op de mensen massa. Er vielen vele doden, en sinsdien hebben vele mensen het drop verlaten. De klooster bewoners kunnen niet weg, het klooster word in de gaten gehouden door de soldaten en criminelen die voor de soldaten werken. Zoals de man ophet plein die tegen de boom leunde. De bewoners hebben al een plan bedacht om te ontkomen, ze moeten het alleen nog uitvoeren. Maar als ze op een avond rustig in het klooster zitte, word Carlos op de grond gesmeten door een geweldige explosie, het grote raam ligt aan diggelen. Er floepen overall om het klooster schijnwerpers aan en de kerk en het klooster worden zwaar beschoten. Vanaf het dak worden granaten op de binnenplaats achter het klooster gegooid. Door alle ramen word met mitraieurs naar binnen geschoten. Voor Carlos lijkt het schieten uren te duren. Samen met de priesters en nonnen liggen ze op de grond, dekking zoekend voor het vallend glas en de rondvliegende kogels. De volgende dag blijkt hoe erg de schade is. Niks is meer heel. De binnenplaats is een grote puinhoop, en de drie jeeps (waarmee ze eerst wooden ontstnappen) zijn zwaar beschadigd. Maar ze hebben geluk, een jeep is nog heel en de andere zwaar beschadigd. Als Carlos voor het grote kapotte raam staat, komen er opens drie mannen aangerend. Ze zeggen dat alle soldaten, politie en ander kwaad naar een kazerne buiten het dorp zijn. Als ze willen ontsnappen, moeten ze NU gaan. Dat laat Carlos zich geen twee keer zeggen. Hij vertelt het aan de anderen en die zijn het er allemaal over eens: dit is hun kans. Ze pakken hun laatste spullen en rijden weg met de jeeps. Maar onderweg begeeft één van de jeeps het. Gelukkig komt er niet lang daarna een vrachtwagen langs gereden, hij stopt en de twee bestuurders willen best iedereen meenemen in de laadbak. Maar de priesters en nonnen gaan liever met hun eigen jeep, behalve Carlos en Zuster Francisca. Samen rijden ze mee in de cabine van de bestuurders. De bestuurders zijn zo aardig om ze in de stad af te zetten bij tante marquez. De chauffeurs gaan verder, en Carlos en Zuster Francisca bedanken ze voor de lift. Maar bij tante marquez is een vreemde man thuis. Jóse genaamd. Zijn vader bleek de oude man uit de bus te zijn in het begin van zijn reis. Hij was vroeger soldaat en komt vertellen wat er met Carlos zijn ouders is gebeurd. Hij was eens met een andere soldaat een huiszoeking gedaan bij zijn ouders thuis. Toen er niks werd gevonden, begeon de andere soldaat Carlos ‘s moeder lasting te vallen. Zijn vader vloog hem naar de keel, Jóse schoot een paar keer in de lucht om de twee vechtende uit elkaar te drijven. Maar er kwamen allemaal soldaten als vliegen op de stroop op het geschiet af schoten zonder pardon Carlos zijn ouders dood. Jóse heeft er erge spijt van. Carlos is erg verdrietig, maar toch wel blij dat hij nu het verhaal weet. Jóse is uit het leger weggevlugt, hij is nu vogelvrij. Even later word jóse opgehaald door een paar verzetstrijders, en jóse vertrekt met hun naar een onbekende bestemming. Carlos wou hem nog iets na roepen, maar het was al te laat.