Het engelenhuis door Dirk Bracke

1. Het onderwerp Ik vond het onderwerp van dit boek heel interessant. Hoewel escortebureaus en gesloten instellingen niet tot m’n dagelijkse gespreksonderwerpen behoren, is het boeiend om een ‘blik’ op die kant van de maatschappij te krijgen. Ook doordat het heel normaal begint, met het meisje Bo dat een geldtekort heeft, krijg je als lezer een soort herkenning van de situatie, en leef je mee met alles wat er gebeurt. Ook al zet Bo een stap die je nooit zelf zou nemen, komt het toch heel aannemelijk en logisch over. Doordat het zo overtuigend geschreven is, zet het je als lezer toch aan het denken. Over hoe onze maatschappij in elkaar zit, over hoe mensen omgaan met hun problemen, hoe ze andere mensen na-apen, zonder goed na te denken of het écht is wat ze zelf willen. 2. De inhoud In dit boek word je meegesleurd met het verhaal, van de eerste pagina tot de laatste. Het boek heeft een geloofwaardig karakter, mede door het voorwoord van de directeur van een bestaande instelling. Daar haalde de auteur zijn inspiratie en vond informatie over hoe het eraan toegaat in zo’n instelling. Ook de verhalen zijn niet uit de lucht gegrepen, maar gebaseerd op mensen die dit soort dingen écht meemaakten. Waarschijnlijk kan de auteur het daardoor zo realistisch beschrijven. Het hele verhaal roept een sfeer van wanhoop op. Telkens weer lees en voel je mee met de situaties waarin de personages zich bevinden, en telkens weer merk je dat ze hun ondergang zelf creëren en er met open ogen inlopen. Je trekt je hun lot aan, maar ziet dat ze tegen wil en dank toch weer vervallen in hun oude gewoontes, ook al beseffen ze vaak dat het niet goed is wat ze doen. Het gaat natuurlijk over praktijken die mensen meestal zo min mogelijk aan het licht laten komen. Het escortemilieu wordt afgeschilderd als een verlokking voor jonge meisjes, die gauw wat geld willen verdienen. De instelling is een wreed gesticht, waar je vernederd en gekleineerd wordt. Vooral dat laatste lijkt soms een beetje overdreven, maar wat weten wij daar natuurlijk vanaf. Het einde is niet bevredigend, omdat Bo toch weer twijfelt of ze niet nog es zou bellen naar Pierre, een van haar meest gulle ex-klanten. Je weet als lezer dus niet of ze weer voor de verleiding bezwijkt, of standhoudt.
3. De opbouw Het is een ineengeweven web van verhalen, die beurtelings over Bo en over enkele minder belangrijke medepersonages gaan. Het lijkt op het eerste zicht verwarrend, die verschillende hoofdstukken, waarin telkens andere mensen aan bod komen, maar in feite is het zo vernuftig geschreven dat je helemaal niet ‘uit’ het hoofdverhaal (namelijk dat over Bo ) geraakt. Het blijft zo dicht in de buurt van dàt verhaal, dat het heel vlot en aangenaam is om te lezen. Er is ook een constante afwisseling van het heden en het verleden. Er wordt beschreven hoe de aanloop was naar het stukje in het heden, waar de drie meisjes, Bo, Steffie en Yasmien samen in de instelling zitten. Door een terugblik op de gebeurtenissen die leidden tot de veroordeling van de rechter, krijg je een beeld van hoe de meisjes waren vóór ze in de criminele milieus terechtkwamen. Het blijft evenwel heel makkelijk om te lezen, en boeit van begin tot eind. 4. De titel Het is slechts in het voorwoord dat je een ‘hint’ krijgt over de titel, namelijk dat deze ironisch bedoeld is. Verder staat er in het verhaal niks dat verwijst naar de titel. 5. De personages De personages waren zo echt beschreven, dat ze als het ware voor je tot leven kwamen. De herkenbaarheid zorgt voor een gevoel van medeleven met wat hen overkomt, en een soort gevoel van ‘Jij zou de volgende kunnen zijn!’. Alles wat hen uiteindelijk leidt tot criminele praktijken, begint heel onschuldig, ze hebben dagdagelijkse problemen die ook wij meemaken. Dus is het niet moeilijk je voor te stellen dat jij ook zo zou kunnen reageren als zij deden. Je voelt je betrokken bij elk personage, of ze nu één van de bijfiguren of de hoofdfiguur was. Als de auteur hen minder complex en met zoveel facetten had beschreven, zou je gauw een antipathie krijgen tegenover deze ‘marginalen’, maar door de echtheid van het boek, krijg je eerder medelijden dan een veroordeling. Sommige acties van de personages waren wel lichtjes overdreven, zoals de woede-aanvallen van Yasmien, of het gedrag van de undercover agent, die infiltreerde in het escortemilieu. Maar dit is een persoonlijk gevoel van ‘dàt klopt niet!’ en is niet echt gebaseerd op iets dat ik kan aantonen met het boek. Geen enkel personage is echt voorspelbaar, dat is wel leuk. Je komt steeds weer voor verrassingen te staan. Zoals bijvoorbeeld als Bo zodra ze weer buitenkomt wegloopt van haar ouders en haar winstgevende bijverdienste verderzet. Je hàd verwacht dat ze naar huis zou gaan en nog lang en gelukkig verder zou leven. Niet dus. 6. Het taalgebruik Dit boek is duidelijk geschreven door iemand die ervaring heeft met het schrijven van jeugdboeken. De taal is noch te moeilijk, noch te simpel. Alles werd uitgebreid en duidelijk beschreven, bijvoorbeeld het interieur van de cel waarin Bo moest wachten toen ze werd gedumpt in de instelling. Je ziet de bekraste, half vermolmde oude bank zo voor je. Het doet nooit overdreven aan, alsof de schrijver het als zijn plicht zag om je toch een beetje een idee te geven van wat er gebeurt, maar eerder als de natuurlijke gang van zaken, zoals de schrijver het waarschijnlijk zelf voor ogen had toen hij schreef. De beschrijving van het uiterlijk van de personages kon wel beter. Na het lezen van het boek kan ik me nog altijd geen voorstelling maken van de meeste mensen. Woorden als ‘knap’ en ‘adembenemend’ bijvoorbeeld, zijn niet toereikend. 7. Eigen commentaar Ik heb het boek erg graag gelezen, omdat het een onderwerp is dat me heel erg boeit, en het vlot beschreven is. Je wordt overrompeld door de gevoelens van de verschillende personages en dat zorgt bij jezelf voor verschillende emoties tijdens het lezen. Daar hou ik wel van. De beweegredenen van de personages waren zo eenvoudig , zo simplistisch en ‘logisch’ dat je telkens het gevoel krijgt dat ze het juiste aan het doen zijn, terwijl je wel weet dat het bijvoorbeeld niet zo slim is de hoer te spelen, gewoon omdat je een beetje minder geld hebt dan je klasgenootjes. Ik vind het boek heel realistisch, omdat het een afspiegeling is van échte gebeurtenissen, die niet zo zeldzaam zijn als je zou denken. Het boek zorgt voor een nieuwe kijk op mensen die je normaal gezien links zou laten liggen vanwege ‘niet van ons niveau’. Die objectiviteit ten opzichte van de personages vond ik erg leuk.