Titelbeschrijving G.A. Bredero, Klucht van de koe, bewerking en vertaling door H. Adema, Leeuwarden 1990 (tweede druk) Motivatie boekkeuze Toen ik ging zoeken naar een boek uit de verplichte tijdsperiode was er niet veel keus meer, er stonden weinig geschikte boeken. Uit de boeken die ik nog kon kiezen heb ik deze gekozen, omdat er in het informatieboek van Laagland een stukje over stond en omdat Bredero een schrijver is die me wel enigszins bekend voorkwam. Samenvatting De ‘Klucht van de koe’ speelt zich af rond en in Amsterdam. De hoofdpersoon is Gijsje, een dief, hij is op weg naar Amsterdam en blijft overnachten bij een boer die ook herbergier is. De twee praten die avond uitvoerig met elkaar en de boer stelt voor dat de dief de volgende dag met hem meereist, want hij is ook van plan om naar Amsterdam te gaan. De dief vindt dit een goed plan en gaat naar bed. Maar voordat hij gaat slapen steelt hij eerst de dikke koe van de boer en bindt deze een eindje van de boerderij vandaan aan een hooiberg vast, de boer heeft hier niks van gemerkt. Wanneer de twee de volgende dag op pad zijn, haalt Gijsje de koe op. De boer herkent zijn eigen koe, maar de dief weet hem wijs te maken dat het een andere koe is die hij als aanbetaling voor een oude schuld heeft gekregen. Na een tijdje krijgt hij de boer zelfs zover dat deze ermee akkoord gaat om de koe op de markt te verkopen voor hem. Ze spreken af dat ze elkaar later op de dag weer zullen ontmoeten in een herberg in Amsterdam. In deze herberg zijn ook de waardin Giertje en een optrekker, dat is een feestbeest. De dief vermaakt zich goed met dit tweetal terwijl hij op de boer wacht. Wanneer de boer aankomt met de opbrengst van de verkoop van de koe biedt de dief aan om het gezelschap op eten te trakteren. Om dit te gaan halen, leent hij schotels van de waardin en de jas van de optrekker. Nadat de dief enige tijd weg is, komt het zoontje van de boer aan en zegt tegen zijn vader dat hun koe is gestolen. Dan dringt het tot de drie door dat ze zijn belazerd. De dief zal niet meer terugkomen en heeft van hen allemaal iets gestolen.
Persoonlijk reactie Dit boek is wel een leuk boek om zo een keer te lezen. Het is een zeer gemakkelijk boek, er zitten geen gecompliceerde personages in of handelingen waarvan je niet weet wat je ermee aanmoet. Het is zeer rechttoe rechtaan. Als lezer zijn er geen geheimen voor je, er is dan ook geen verrassend plot. Het verhaal is saai, er gebeurt bijzonder weinig en wat er gebeurt is niet echt verrassend. Het gaat er meer om dat je aan het denken wordt gezet, dat is niet gelukt. Doordat alles zo simpel wordt voorgesteld, krijg je niet het idee dat het ook echt zo zou kunnen gebeuren en daardoor word je ook niet aan het denken gezet. Het was wel interessant om een keer een boek te lezen uit deze tijd, het was niet erg om dit boek te lezen. Het was wel vermakelijk en leerzaam, maar één keer is wel genoeg. Het was niet zo leuk dat ik zeg: ‘Mijn nieuwe hobby is boeken uit de renaissance lezen en daar ga ik elke minuut van mijn vrije tijd aan besteden.’ Het was wel leuk om dit te lezen, maar meer om eens een boek uit de renaissance te hebben gelezen dan dat het zo’n leuk boek was. Verdiepingsopdracht Dit verhaal is volksliteratuur, het is geschreven in spreektaal en is dus bedoeld voor de lagere en midden klassen. De stedelijke gedragscode is goed te herkennen. De dief kan bij de drie personages stelen, omdat ze zich laten leiden door hun primaire levensdriften. Alle personages in het boek zijn onbeschofte typetjes, het enige wat voor hen telt is dat ze er zelf direct op vooruitgaan. Dit verhaal en de rederijkers zijn uit dezelfde tijd, dit weet je doordat de dief in het verhaal vertelt over zijn inval in de rederijkerskamer. Hoewel dit geen gedicht is, was Bredero toch lid van de rederijkers. De rederijkers gaven vaker hun mening en probeerden anderen er dan van te overtuigen, maar ik denk niet dat dit hier het geval is. Dit verhaal is vooral bedoeld om te vermaken, maar er zit weldegelijk een les in, namelijk dat je als mens niet te hebberig moet zijn en verder moet kijken dan je neus lang is. Dit verhaal van Bredero is zeer gemakkelijk in te delen in een bepaald genre, het is een klucht. Daar hoef je het verhaal eigenlijk nog niet eens voor te lezen, want in de titel zit het al verstopt. Maar ook als je niet naar de titel kijkt is het nog overduidelijk. Het is namelijk een kort verhaal met veel grappig bedoelde situaties en de personages, die afkomstig zijn uit de lagere sociale klassen, laten zich leiden door hun primaire levensdriften. Dit zijn allemaal kenmerken die bij een klucht horen. Zoals ik al eerder heb gezegd denk ik dat dit verhaal vooral bedoeld is om de mensen te vermaken. Het is bedoeld om de mensen even af te leiden van hen dagelijks leven als ze naar dit toneelstuk gingen kijken. Het is bedoeld voor de mensen uit de lagere sociale klassen uit de samenleving, de grappen die erin zitten zijn dan ook niet te moeilijk. Maar het was ook de bedoeling dat de mensen na het zien van het stuk doorhadden dat ze zich niet te snel moeten laten misleiden en iets verder moeten kijken dan hun neus lang is. Evaluatie Mijn mening is, nu ik klaar ben met de verdiepingsopdracht, niet veranderd. Ik vind het nog steeds een gemakkelijk verhaal waar weinig spannends in gebeurt. Ook ben ik nog steeds van mening dat het goed was om een keer een boek uit de renaissance te lezen. Er is nog twee dingen die ik niet begrijp. De eerste is de belangrijkste, namelijk dat de boer, de optrekker en de waardin zich zo gemakkelijk laten bedonderen. Vooral dat van de boer komt nogal onwaarschijnlijk over op mij. Ik kan me niet voorstellen dat hij zijn beste koe niet herkent. Maar ik denk niet dat dit komt doordat ik uit een andere tijd kom, ik verwacht dat de mensen uit de tijd van Bredero dit ook niet al te waarschijnlijk achtten. Bredero heeft deze personages zo extreem kortzichtig gemaakt om extra duidelijk te maken dat mensen goed op moeten letten. Het andere dat ik niet begrijp komt hoop ik ook niet doordat ik uit een andere tijd kom, dat is namelijk de humor in dit stuk. De grappen die hierin voorkomen zijn meer van het niveau van een voorstelling voor kinderen tot tien jaar, maar dit hangt veel samen met het niveau van de personages, wat ik al eerder in deze alinea heb beschreven. Ik kan me niet voorstellen dat mensen hierom in een deuk lagen, maar misschien komt dat wel doordat ik in een andere tijd leef en het is natuurlijk ook zo dat ieder zijn eigen humor heeft. Over het maken van dit leesverslag ben ik tevreden. Het uitvoeren van de beschrijvingsopdracht en de evaluatie ging soepel, daar ontstonden ging problemen. Over de verdiepingsopdracht ben ik toch minder tevreden. Ik heb wel het idee dat alle vragen zijn beantwoord en dat er niks meer bijkan, maar hij is wel kort, met dat gedeelte was ik snel klaar en daarom heb ik het idee - tegen beter weten in - dat als ik daar meer tijd aan zou besteden, hij beter zou worden. Als je naar het gehele leesverslag ben ik tevreden, ik bezat de benodigde kennis. Er is maar één ding dat ik anders ga doen de volgende keer, dat is tevreden zijn met een leesverslag als ik het idee heb dat er alles instaat en niet nog gaan kijken waar ik nog wat kleine dingetjes bij kan zetten. Maar voor nou vind ik het wel leuk geweest, het was goed dat ik dit boek heb gelezen maar mijn nieuwe hobby zal het niet worden.