A Zakelijke gegevens

Titel: Blauwe Plekken
Auteur: Anke de Vries
Uitgever: Lemniscaat
Jaar van verschijnen: 1992
Bijzonderheden: Bekroond door de Nederlandse kinderjury 1993

B Korte uitleg waarom het boek gekozen is

Ik heb het boek Blauwe Plekken gekozen voor mijn boekverslag, omdat ik het een heel mooi boek vind. Het onderwerp spreekt me ook aan. Ik had het boek al een keer gelezen, maar ook deze keer voelde ik weer heel erg me met de hoofdpersoon Judith.

D Korte samenvatting van de inhoud

Judith wordt thuis erg mishandeld, zowel geestelijk als lichamelijk. Op een dag als ze haar huiswerk aan het maken is met de radio aan, komt haar moeder binnen. Judith merkt aan de manier van lopen dat haar moeder weer in een slechte bui is. Ze snauwt Judith gelijk af, want ze wil niet dat de radio aan staat.

Even later gaat Judith haar broertje Dennis in bad doen. Dennis gooit een van zijn nieuwe schoentjes in het water en Judith wordt helemaal afgeranseld als haar moeder dat ziet.
Judith denkt er vaak over na wat ze fout doet, maar ze weet echt niet wat.

De volgende dag op school heeft ze een lekke band. Een jongen uit haar klas, Michiel, biedt haar aan haar band te plakken en zij gaat mee naar zijn huis. Hij woont bij zijn oom en tante, omdat hij het niet zo goed met zijn vader kan vinden. Judith blijft daar mee-eten. Dat vindt ze erg leuk. Vanaf die dag eet Judith elke dag tussen de middag bij Michiel.

Als er na een paar dagen geld uit de portemonnee van haar moeder is verdwenen, beschuldigt haar moeder Judith hiervan en Judith wordt weer erg mishandeld. Dit keer zijn de verwondingen zo erg dat Judith een paar dagen niet naar school kan. Judith’s moeder meldt haar ziek. Die dagen is haar moeder erg aardig voor haar.
Als Michiel hoort dat Judith ziek is, gaat hij haar thuis opzoeken.
Dan ziet hij haar verwondingen. Hij vraagt hoe dat komt en Judith verzint een smoes over drie jongens die haar in elkaar hebben geslagen. Dit zegt ze ook tegen de meester als hij haar blauwe plekken ontdekt.

Als Michiel Judith weer opzoekt nadat hij op vakantie is geweest naar Amerika, hoort hij tot zijn verbazing van de buren dat Judith verhuisd is. Zonder een adres achter te laten. Ook vertellen de buren dat ze Judith vaak hebben horen gillen. Ze denken dat Judith werd geslagen door haar moeder. Michiel schrikt hier heel erg van.
Hij stapt naar zijn leraar toe en samen vinden ze haar nieuwe adres in Leiden. Michiel wil haar gelijk opzoeken. Ze spreken ergens op een terrasje af. Daar gekomen vertelt Michiel dat hij weet wat ze meemaakt en dat ze er iets aan moet doen. Als ze wil mag ze altijd bij hem en zijn oom en tante komen wonen. Hij geeft haar een cadeautje als ze weggaan.

Als Judith thuiskomt staat haar moeder haar al op te wachten. Ze maakt het cadeautje van Michiel kapot en mishandelt Judith weer heel erg. Nu is de maat voor Judith echt vol.

De volgende ochtend als haar moeder naar haar werk is, pakt Judith wat kleren en geld en koopt op het station een kaartje naar Den Haag (waar Michiel woont)…


E Bespreking van de volgende verhaalaspecten

¯ Spanning en open plekken
¯ Personages
¯ Tijd
¯ Thema en motieven
¯ Vertelsituatie

¯ Spanning en open plekken

Er is niet veel spanning en ook niet veel open plekken. Een van de open plekken is dat je niet weet waarom Judith geslagen wordt door haar moeder. Later in het boek wordt pas duidelijk dat dat komt doordat Judith heel erg lijkt op Dickie. Dat is het dode broertje van haar moeder. Hij is door het ijs gezakt waar Judith’s moeder bij was. En de moeder van Judith’s moeder heeft het haar nooit vergeven. Dit heeft Judith’s moeder nooit kunnen verwerken en dat reageert ze op Judith af.

¯ Personages

De belangrijkste personen zijn:

Judith
Michiel
Judith’s moeder

Judith is een stil, verlegen meisje van 12 jaar oud. Ze probeert zo veel mogelijk voor haar moeder te doen, maar niks is goed. Ze is gauw zenuwachtig. Je merkt dat ze snel zenuwachtig en een beetje bang is bij bijvoorbeeld:
“Het was weer zover. Judith hoorde het aan de manier waarop de voordeur werd dichtgeslagen; aan de stappen op de trap.
Haar adem stokte en haar blik vloog de kamer rond. Was alles in orde? Niets dat opviel? Dat was het belangrijkste. Niets mocht opvallen; zijzelf het allerminst.”

Michiel is niet zo verlegen als Judith. Hij durft wel voor zichzelf op te komen. Hij is ongeveer 12 jaar, zit bij Judith in de klas, want hij is een keer blijven zitten doordat hij woordblind is. Hij is een vriend van Judith. Hij woonde eerst bij zijn vader in Amerika, maar tussen zijn vader en hem ging het niet langer. Nu woont hij bij zijn oom Bob, zijn tante Elly en zijn neefjes David en Frank.

Judith’s moeder is vaak heel gestresst door haar werk. Ze is gauw boos en heel onberekenbaar. Ze heeft bijna geen oog voor Judith, alleen voor Judith’s broertje Dennis. Behalve als er iets fout gaat, want dan scheld en slaat ze Judith verrot. Ze heeft geen prettige jeugd gehad, want toen haar broertje Dickie verdronk kreeg zij de schuld ervan. Thuis werd ze toen door haar moeder genegeerd. Judith lijkt op Dickie en daarom wordt ze telkens afgeranseld.

¯ Tijd

Het verhaal is in een niet-chronologische volgorde verteld. Je hebt niet zo vaak terugblikken. Maar wel bijvoorbeeld over Dickie en over hoe het met Michiel bij zijn vader in Amerika ging.

Het verhaal begint ab ovo. Het begint met de inleidende gebeurtenis dat Judith’s moeder binnenkomt en dat Judith gelijk weer bang wordt. Niet veel later wordt ze mishandeld. Je weet dan ook gelijk hoe het er bij Judith thuis aan toe gaat en dat ze vaak wordt mishandeld.
Het verhaal speelt zich af in deze tijd. Het zou zich nu af kunnen spelen of tien jaar geleden, maar langer niet.
De vertelde tijd is ongeveer een half jaar. “Michiel was na de zomervakantie op school gekomen. Hij was ouder dan de rest, groter ook.” Toen het verhaal afgelopen was, was het schooljaar nog niet afgelopen. De verteltijd is 179 bladzijden.

¯ Thema en motieven

Het thema van het boek Blauwe plekken is kindermishandeling. Judith wordt vaak door haar moeder geslagen. Soms met haar eigen handen, maar soms ook met een stofzuigerbuis.
De motieven zijn dat haar moeder vroeger ook geestelijk mishandeld werd, want haar moeder keek haar na de dood van Dickie niet meer aan en negeerde haar gewoon. Judith lijkt heel erg op Dickie en wordt daarom afgeranseld.

¯ Vertelsituatie

Blauwe plekken is geen autobiografie. Het zou wel echt gebeurd kunnen zijn. De vertelsituatie is de personale vertelsituatie. Je ziet alle gebeurtenissen door de ogen van Judith. Het lijkt een beetje op de ikvertelsituatie, maar in het verhaal is de ikvorm vervangen door de zijvorm. Een voorbeeld om aan te tonen dat het de personale vertelsituatie is, is:
“Ze fietste hard naar school, ze was bang te laat te komen. Bij elke beweging voelde ze pijn in haar hals en schouder. Ze kreeg het warm. De dikke coltrui prikte hinderlijk.”

F Grondig beschrijven van je leeservaringen

A Onderwerp

¯ Ben je door dit boek anders over het onderwerp gaan denken?

Ja, heel erg. Normaal gesproken dacht ik nooit over kindermishandeling na, want ik maak het zelf niet mee en ik heb nog nooit gehoord dat er iemand die ik ken mishandelt wordt. Ik dacht dat als kinderen mishandeld worden dat je het snel zou merken aan hun gedrag ofzo, maar hieruit blijkt dat het helemaal niet opvalt. Daar schrok ik best van. Want als je het niet weet kan je er ook niks aan doen. Ik vind dat de mensen die mishandeld worden dat echt tegen iemand moeten zeggen, want er moet dan echt iets aan gedaan worden.

B Gebeurtenissen

¯ Beschrijf een gebeurtenis die de meeste indruk op je gemaakt heeft en waarom
Judith en Michiel spreken af in Leiden om elkaar weer te ontmoeten. Michiel heeft een cadeautje bij zich voor Judith. Dat vindt ze heel leuk. Dan vertelt Michiel aan Judith dat hij weet dat haar moeder haar slaat. Hij vindt dat ze er iets aan moet doen. Judith vraagt aan Michiel aan wie hij het allemaal verteld heeft. Aan de meester en tante Elly. Judith schrikt. “Mamma zal denken dat ik gekletst heb,” kwam er angstig uit. “Dan slaat ze me dood.” “Ze slaat je waarschijnlijk ook dood als je het niet vertelt,” zei Michiel hard.
Judith keek hem even stil aan. “Ja, dat is waar,” gaf ze toe.
Deze gebeurtenis maakte een grote indruk op me omdat ik me hier heel goed kan inleven. Ik voel me dan helemaal verdrietig voor Judith en ik voel dan de woede tegen Judith’s moeder dat ze zo gemeen kan zijn zo’n lief meisje.

C Personages

¯ Hebben de personages eigenschappen die je bewondert, gewoon vindt of verafschuwt?
Ja, van alle hoofdpersonen vind ik dat wel. Van Judith bewonder ik hoe ze nu nog steeds aardig tegen haar moeder kan doen en nog steeds haar best doet voor haar. Dat zou ik niet kunnen. Alleen vind ik wel van Judith dat ze wat meer voor haarzelf mag opkomen.
Van Michiel vind ik het goed dat hij zoveel lef heeft. Als iemand wat tegen hem zegt, weet hij altijd wel iets terug te zeggen. Dat is heel verschillend met Judith, want die durft dat niet. Ook vind ik het goed van hem dat hij ook al was Judith een buitenbeentje voor haar opkwam en haar vriend werd.
Van Judith’s moeder verafschuw ik dat ze snel boos wordt op Judith en dat ze alles op Judith afreageert. Dat vind ik echt heel laf, want als je een slechte dag hebt hoef je dat nog niet gelijk op iemand af te reageren en je hoeft diegene dan helemaal nog niet te mishandelen.


D Opbouw

¯ Wat vind je van het eind? Blijft er te veel onduidelijk?
Ik vind het aan de ene kant wel een mooi eind, maar aan de andere kant toch ook niet. Ik vind het wel mooi dat zij toch voor hem heeft gekozen en niet weer bij haar moeder blijft. Maar aan de andere kant vind ik het wel een vaag einde, want ik denk wel dat ze naar Michiel gaat, maar dat weet ik niet zeker. Er staat alleen dat ze een kaartje koopt naar Den Haag. Dat vind ik wel jammer, want ik hou niet zo van een open einde, maar voor de rest is het boek goed, dus het maakt niet uit.

E Taalgebruik

¯ Vind je het verhaal lastig om te lezen? Hoe komt dat?
Nee, dat vind ik niet. Het is een vrij groot lettertype en er zijn geen moeilijke woorden, lange zinnen enz. Ik denk dat Anke de Vries het boek zo ‘makkelijk’ geschreven omdat ze het ook voor iets jongere kinderen heeft geschreven. Ze heeft ook heel afwisselend geschreven. Niet de hele tijd gesprekken of de hele tijd beschrijving, maar veel afwisseling tussen gesprekken en beschrijving en gedachten.

G Verwerkingsopdracht

Brief aan mijn correspondentievriendin

Hoi Marieke.

Hoe gaat het met jou? Met mij goed. Ik heb pasgeleden zo’n mooi boek gelezen! Het gaat over een meisje Judith dat door haar moeder geestelijk en lichamelijk wordt mishandeld. Ze durft het tegen niemand te vertellen, dus het blijft maar doorgaan.
Ze raakt bevriend met Michiel, een jongen uit haar klas. Zelfs hem durft ze niet te vertellen over haar moeder. Na een poosje komt hij erachter dat ze mishandeld wordt. Dit is wanner Judith is verhuisd zonder dat hij het weet. De buren lichten hem erover in en hij gaat op zoek naar haar nieuwe adres. Als hij haar vindt haalt hij haar over om weg te lopen en bij hem te wonen. De dag erna vertrekt ze naar zijn woonplaats. Het is een open einde, maar je mag wel aannemen dat ze naar Michiel gaat.
Het is echt een heel mooi boek. Je kan je heel goed in de situaties inleven en zo voel je zelf wat Judith meemaakt. Soms is het boek best zielig als Judith weer in elkaar wordt geslagen. Het boek zet me ook aan het denken, want normaal gesproken denk ik niet over kindermishandeling na, maar in dit boek zie je dat het overal kan gebeuren. Ook al zie je het van de buitenkant niet, want niemand had verwacht dat zij mishandeld werd. Daarom was het ook zo werkelijk.

Nou, als je ooit de tijd hebt om dit boek te lezen, moet je het echt doen! Het is een echte aanrader!
Doei! Groetjes.

Eigen mening

Ik vond het echt een heel leuk boek. Ik had het al een keer gelezen, maar deze keer vond ik het boek nog leuker. Meestal houd ik alleen van enge boeken of detectives, maar dit boek is echt een uitzondering. Door dit boek ben ik erachter gekomen dat ik zulk soort boeken ook heel leuk vind.
Wat ik ook zo goed aan dit boek vind is dat je je er echt heel goed kan inleven. Als Judith wordt geslagen, voel je met haar mee. Als Judith haar moeder weer op een bepaalde manier hoort binnenkomen en ze wordt zenuwachtig, denk ik ook: “Please, laat haar moeder nu haar niet mishandelen.”
Ik heb ook een ander boek van Anke de Vries gelezen, Kladwerk, die vond ik ook leuk, maar deze vind ik echt veel leuker!