Titel: der Vorleser Schrijver: Bernhard Schlink Uitgeverij: Wolters-Noordhoff BV Groningen Jaar: 1999 Eerste druk: 1995 Uitgeverij: Diogenes Verlag AG Zürich Aantal bladzijden: 160 Ruimte: Plaats: Het verhaal speelt zich af in Duitsland. In ieder geval speelt het proces zich af in Nürnberg. Het eerste deel van het boek speelt zich af in de plaats waar Michael Berg in zijn jeugd woont. Ik heb de plaats niet kunnen afleiden uit het verhaal, maar ik denk dat het een middelgrote stad was. Er waren wel voorzieningen, maar er waren ook hele rustige kleine steegjes met bloemen. Het tweede deel van het boek speelt zich af in Nürnberg. Daar wordt het proces tegen Hanna gehouden. Het laatste deel van het boek speelt zich niet echt op een bepaalde plaats af. Michael vertelt eerst wat hij heeft gedaan naar het proces en hoe hij zijn leven heeft geleid. Het laatste deel van het boek speelt zich vooral af in de gevangenis, waar hij Hanna opzoekt en praat met haar bewaakster. Hij woont dan wel weer in een stad, waar hij voor haar een huis en werk heeft geregeld. Tijd: Het boek speelt zich af in drie verschillende tijden. Het eerste deel van het boek speelt zich af als Michael vijftien jaar is en Hanna zesendertig jaar. Daarna speelt het boek zich af in 1963, want dan is het proces. En ik denk dat het laatste deel van het boek zich ongeveer in 1982 heeft afgespeeld. Hanna heeft dan achttien jaar gevangen gezeten en dan komt ze vrij. En aangezien het boek in 1995 is uitgegeven en de schrijver het laatste hoofdstuk zegt dat hij dit tien jaar geleden heeft geschreven, klopt het wel zo ongeveer.
Opening: Het boek heeft een informatieve opening. Michael vertelt dat toen hij vijftien was dat hij toen geelzucht kreeg en wat er toen allemaal met hem gebeurde. Hij gaf eerst wat informatie voordat hij aan het werkelijke verhaal begon. Slot: Het verhaal heeft een gesloten einde. Het boek eindigt met een hoofdstuk over de schrijver, die zegt dat dit een autobiografisch boek is. Hij vertelt waarom hij het boek heeft geschreven en dat hij nu eindelijk helemaal over Hanna heen is. Je zou eigenlijk kunnen zeggen, eind goed al goed. Chronologisch of niet-chronologisch: Het verhaal is chronologisch omdat alle gebeurtenissen in chronologische volgorde worden verteld. Het boek begint eind jaren vijftig en eindigt in de jaren tachtig. Er wordt niet van die chronologische volgorde afgeweken. Flashbacks en flash-forwards: Die zitten niet in het boek. Het verhaal grijpt niet terug op het verleden en verwijst ook niet naar de toekomst. Versnelling en vertraging: Er komen versnellingen voor in het boek. Tussen de verschillende boeken laat de schrijver een groot tijdsverschil. Hij springt als het ware van de ene naar de andere tijd. Het eerste deel van het boek gaat over zijn relatie met Hanna, daarna vertelt hij over zijn rechtenstudie en het laatste deel van het boek gaat over de gevangenisjaren van Hanna, hoe hij die beleeft. Hij beschrijft steeds een korte periode en springt dan met een groot tijdsverschil naar een nieuwe periode. Verhaalfiguren: Hoofdfiguur: De hoofdpersoon van het boek is natuurlijk Hanna, om haar is het boek geschreven. Zij wordt wel beschreven als een karakter. Goeie en slechte eigenschappen worden van haar verteld. Het is moeilijk om wat over het uiterlijk te zeggen omdat het boek in drie verschillende tijden speelt en ze er toen elke keer heel anders uitzag. De eerste keer was ze een mooie verleidelijke jonge vrouw, die altijd heel erg lekker rook. In de rechtzaal zag ze er vooral verbitterd uit en toen hij haar in de gevangenis zag was ze een oude vrouw die vies was en onguur rook. Ik zal nu per deel van het boek vertellen wat er over haar gezegd werd.
Deel I Hanna is een mysterieus persoon. Ze vertelt niet veel over zichzelf en kan altijd zomaar weer opduiken. Michael weet haast niks van haar.  Ze vertelt hem ook niets over zichzelf. Het enige wat hij weet is dat ze Hanna Schmitz heet en als kaartjesverkoopster werkt. Ze is zesendertig jaar op dat moment. Ze is heel erg koppig, hij moet altijd maar doen wat zij wil en ze zoekt warmte. Ze is heel erg kil en eenzaam. Ze kan niet lezen, maar dat weet hij niet, en hij moet haar altijd  voorlezen uit boeken die hij voor school moet lezen. Ze wil dat hij veel aan school doet, omdat hij later anders net zo'n rotbaantje als zij krijgt. Deel II Hanna verdwijnt aan het eind van het eerste deel van het boek uit Michaels leven. Hij ziet haar pas weer in de rechtzaal en hij herkent haar meteen. Ze is ouder geworden en verbitterd, maar hij vindt haar nog steeds knap. Ze is heel erg stil in de rechtzaal. Ze zegt nooit wat en als er haar wat gevraagd wordt antwoordt ze stug. Volgens mij is ze op dat moment zo in zichzelf gekeerd dat ze niemand meer vertrouwt. Ze laat alles maar over zich heen komen, ook als ze vals beschuldigd wordt gaat ze er niet tegen in. Ze laat alles maar gaan, zoals het gaat. Ik denk dat ze dacht wat kan mij nou nog gebeuren, veel te verpesten aan mijn leven is er toch niet meer. Ze is onverschillig geworden. Deel III Hanna zit nu in de gevangenis. Ze schrijft met Michael brieven en kan ondertussen lezen. Michael stuurt haar kassetes en boeken en die leest en beluisterd zij. Ze vindt dat heel erg mooi, ze heeft het idee dat ze zich wat ontwikkelt. Ze is heel erg eenzaam en heeft geen familie en vrienden die haar opzoeken. Haar enige contactpersoon met de buitenwereld is Michael. Ze straalt een bepaald soort gezag uit in de gevangenis, want iedereen heeft respect voor haar. Ze gaat gewoon haar eigen gang en valt niemand lastig. Ze is nog steeds erg onverschillig en dat gaat nu zelfs zover dat ze haar uiterlijk ook gaat verwaarlozen. Haar trots, haar mooie uiterlijk, kan haar nu ook niks meer schelen en ze wast zich niet meer. Aan het eind van het derde deel, de dag voordat ze vrijkomt, hangt ze zichzelf op omdat ze waarschijnlijk de stap niet kan maken. Het was een oude vrouw vol schuldgevoelens (in haar testament wilde ze haar slachtoffers geld geven), die niet kon leven met de gedachte dat ze weer in de buitenwereld zou moeten komen. Ze vond de gevangenis waarschijnlijk goed genoeg. Bijfiguren: Dat is de schrijver zelf. In het boek noemt hij zich Michael Berg. Hij wordt beschreven als een karakter. Ook hem wil ik per deel beschrijven. Deel I Het is een naïeve jongen van vijftien jaar. Hij krijgt geelzucht en gaat zwerven door de stad waar hij woont. Dan ontmoet hij Hanna. Meteen is hij helemaal weg van haar en kan aan niemand anders meer denken. Hij zoekt haar nog een keer op en zo begint hun verhouding. Hij is heel erg gek op haar en denkt dat hij ook alles voor haar is. Hij wil elke minuut van de dag bij haar zijn en probeert de hele dag haar aandacht te vangen. Alle rare streken die ze uithaalt vergeeft haar zonder moeite. Als ze op een dag verdwijnt is hij ontroostbaar. Deel II In het tweede deel is hij een rechtenstudent die haar weer ziet in een proces tegen medewerkers van de NAZI's. Eerst is hij heel erg geschokt dat ze daar bij zit, maar later probeert hij voor zichzelf alles weer goed te praten. Volgens hem is het geen grote fout, want bijna iedere Duitser heeft bij de Nazi's gezeten. Hij begint het proces als een bezetene te volgen en wil alles weten. Hij probeert dingen in Hanna's voordeel uit te zoeken, om maar te zorgen dat ze niet te erg bestraft wordt. Hij is nog steeds in de ban van haar. Als ze dan ook veroordeeld wordt tot levenslang vindt hij dat heel erg moeilijk.
Deel III Nu Hanna in de gevangenis zit probeert hij zijn leven op poten te krijgen. Hij wil verder met zijn eigen leven en trouwt. Hij trouwt, maar omdat hij Hanna niet kan vergeten, scheidt hij weer. Hij doet van alles om Hanna te vergeten maar het lukt niet. Als hij brieven van Hanna krijgt reageert hij afstandelijk. Hij stuurt haar wel boeken en kassettes, maar hij gaat nooit bij haar op bezoek. Hij wil haar van zich afzetten. Als Hanna's bewaakster hem vraagt of hij Hanna wil bezoeken doet hij dat wel en dan ziet hij hoe zijn droom-Hanna is veranderd. Het is nu een oude, vieze vrouw. Hier kan hij moeilijk mee omgaan en als hij nog een keer op bezoek wil gaan is ze gestorven. Hij is daar heel erg bedroefd over en kan er niet goed mee omgaan. Later verwerkt hij het en dan kan hij er met een glimlach op terugkijken. Eindelijk is hij van haar af. Soort verhaal: Het is een ik-verhaal. De bijfiguur Michael vertelt het hele verhaal vanuit zijn ogen. Ik vond het wel grappig dat hij zelf dan niet de hoofdpersoon is maar Hanna. Recensie: Der Vorleser is een zeer leuk verhaal. Het is boeiend en omdat het korte hoofdstukken heeft makkelijk te begrijpen. Het verhaal wordt niet saai en de schrijver vertelt heel erg eenvoudig. Ondanks dat ik een hekel heb aan het lezen van Duitse boeken vond ik dit wel een leuk verhaal. Het verveelt niet en is goed te lezen. Ook vond ik het een apart verhaal. Een bijfiguur die over de hoofdpersoon vertelt, dat kom je niet vaak tegen.