1. Titelbeschrijving ( Dit is een titelbeschrijving van de door mij gelezen uitgave, een inleiding op en een verklaring van het originele verhaal ) Auteur: Prof. Em. Dr. P. de Keyser. Titel: Van den vos Reynaerde
Plaats van uitgave: Amsterdam
Jaar van Uitgave: 1975, 8e druk (eerste druk: ?) Aantal bladzijden: 127
Reeksnaam: Klassieke Galerij, nummer 8
2. Motto en opdracht
Het boek heeft geen motto en geen opdracht
Afkomstig uit: Prisma Uittrekselboek Nederlandse literatuur ca. 1200 – 1880, blz. 23 t/m 2
II Analyse
4. Structuur
Het verhaal is als volgt opgebouwd: - vers 1-40: proloog; - vers 41-496: de hofdag van Nobel; - vers 497-1042: de eerste dagvaarding (door Bruun); - vers 1043-1359: de tweede dagvaarding (door Tybeert); - vers 1360-1754: de derde dagvaarding (door Grimbert); - vers 1755-2051: Reynaerts veroordeling; - vers 2052-2492: Reynaerts biecht; - vers 2493-3076: Reynaerts vrijsraak en pelgrimage; - vers 3077-3472: Reynaerts terugkeer. Eén vers beslaat één regel en de regels zijn om de vijf regels genummerd. Verder is het verhaal niet ingedeeld in hoofdstukken of iets dergelijks, waardoor je het geheel echt als één verhaal leest. 5. Verhaalfiguren
Reynaert: Reynaert is een sluwe, zelfverzekerde, gewetenloze en vindingrijke vos. Hij haalt gemene streken uit en komt steeds weer op listige ideeën om zijn straf te ontlopen. Hij kan zijn tegenstanders in de val lokken door in te spelen op hun hebzucht, gulzigheid en wraakzucht. Ondanks zijn gemene streken heeft hij de sympathie van de lezer. Hij staat buiten en boven alle standen, hij is de ‘outcast’ die zich wreekt op de hypocriete maatschappij. Ysengrijn: Ysengrijn is de huichelachtige wolf, hij is een van Reynaerts gevaarlijkste vijanden. Ysengrijn is de eerste die Reynaert beschuldigt van allerlei gemene dingen: Reynaert zou zijn vrouw verkracht en zijn kinderen mishandeld hebben. Bruun: Bruun is een domme beer, een veelvraat. Hij is de eerste om Reynaert te gaan dagvaarden, maar laat zich door Reynaert verlijden honing te gaan eten. Hierdoor komt hij in een val terecht en wordt hij afgeronseld door de andere dieren. Tybeert: Tybeert is de tweede om Reynaert te gaan dagvaarden. Deze kater werd echter ook hanig door Reynaert te pakken genomen wanneer laatstgenoemde hem overhaalt een schuur in te gaan waar veel muizen zouden zijn om op te eten. Ook Tybeert komt in een strik terecht met alle ellende van dien. Nobel: Nobel is de leeuw, de koning der dieren. Hij is echter zwak en karakterloos, hij leeft in zijn eigen wereld. Belijn: Belijn is de hofkapelaan van de koning. Grimbert: Grimbert de das is een neef van Reynaert en de enige die voor hem opkomt. Ook is hij de derde die Reynaert komt dagvaarden: met hem gaat Reynaert wel mee. Ook neemt Grimbert Reynaerts biecht af. De dieren hebben allerlei menselijke eigenschappen toebedeeld gekregen: brutaliteit, hebzucht, onbenulligheid, ijdelheid, domheid, lichtgelovigheid en egoïsme. Dit verschijnsel heet antropomorfisme. Overigens zijn alle verhaalfiguren in meerdere of in mindere mate flat characters: hun gedachtegangen en gevoelens worden niet direct aan de lezer prijsgegeven, maar beschreven door de auctoriale verstelinstantie. 6. Tijd
Het verhaal ‘Van den vos Reynaerde’ is waarschijnlijk tegen het eind van de twaalfde eeuw geschreven. Van dit oorspronkelijke verhaal zijn echter geen handschriften bewaard gebleven. De volledige versie van het verhaal is ons bekend uit twee handschriften: uit ca. 1350 en ca. 1400. Het verhaal speelt zich af in de middeleeuwen, en wordt chronologisch verteld. Er is geen sprake van flashbacks of opvallend grote hiaten. Tussen het begin en het einde van het verhaal verlopen ongeveer een paar weken. 7. Ruimte
a. Concrete ruimte
Het verhaal speelt zich af in het Land van Waas ( Oost-Vlaanderen ), tussen Gent en Husterlo ( een uitgestrekt bos tussen Hulst en Kieldrecht ). De gebeurtenissen vinden voornamelijk plaats in het bos waar de vos Reynaert woont. Ook op het landgoed en in het kasteel van koning Nobel voltrekt zich het een en ander: de hofdag aan het begin van het verhaal en het proces tegen Reynaert zijn hier gesitueerd. b. Symbolische ruimte
Het bos wordt omschreven als ‘duister’, dit past goed bij de ‘duistere’ streken die Reynaert er uithaalt. Verder: de vos bewandelt de ‘kromme paden’ en voelt zich thuis in de ‘woestine’, de veilige wildernis. De hofwereld van Nobel is een morele woestijn, de gevaarlijke wereld van schijn en huichelarij, waarmee in dit verhaal zo de spot gedreven wordt. 8. Perspectief
9. Titeluitleg
De titel van het boek ‘Van den vos Reynaerde’ verwijst naar de sluwe vos Reynaert, de hoofdpersoon van dit boek. 10. Motto-uitleg
Het boek heeft geen motto. 11. Motieven
a. Algemene motieven rechtspraak moord leugens feodale verhoudingen standenmaatschappij
b. Verhaalmotieven Reynaert de vos die voortdurend met slimme plannetjes andere personages om de tuin leidt. Koningen en onderdanen, trots op afstamming e.d Hofdag, klagers, drie keer dagvaarden. 12. Thema
Het thema van ‘Van den vos Reynaerde’ is: kritiek op de mensenmaatschappij, het tonen van een ‘verkeerde wereld’. De burgerij, het gezag van de kerk en de corruptie, schijnheiligheid en het winstbejag van de feodale maatschappij worden sterk bekritiseerd. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat met bestaande, individuele personen uit die tijd de spot gedreven wordt: Reynaert zou kunnen verwijzen naar de door de graven verdreven burggraaf Zeger III, Nobel naar de regent van Vlaanderen, Ysengrijn naar de heer van Beveren, en Tybeert naar de heer van Graveren. In 1570 kwam Van den vos Reynaerde op de index van verboden boeken te staan! 12. Auteur
Er komen verschillende theorieën voor over wie ‘Van den vos Reynaerde’ geschreven heeft. Er is een theorie dat er twee auteurs in het spel zijn: Willem en Aernout. De eerste helft, tot aan de terechtstelling van Reynaert, zou dan geschreven zijn door Aernout, en de tweede helft door Willem. In de uitgave die ik gelezen heb meent men echter dat, tot nadere vondsten het tegendeel zullen bewijzen, ‘Van den vos Reynaerde’ alleen aan Willem toe. De door mij gelezen uitgave is ingeleid en verklaard door wijlen Prof. em. Dr. P. De Keyser. 13. Recensie
Er zijn geen recensies van dit boek. IV Eigen Mening
Ik heb gebruikt gemaakt van Prisma Uittrekselboek Nederlandse literatuur ca. 1200-1880, pagina23 t/m 32, voor de korte inhoud en eigenlijk bijna alle onderdelen van analyse, tevens voor motieven en thema. Verder heb ik gebruik gemaakt van het boek ‘Van den vos Reynaerde’door prof. em. Dr. P. de Keyser, voor het verhaal zelf en de schrijverskwestie, en van de (redelijk vrije) vertaling van ‘Van den vos Reynaerde’: ‘Reinaard de vos’, door Bert Decorte.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
C.
C.
Dit is zeker geen handig verslag, alles is te kort en er wordt niets toegelicht.
De opbouw is ook onduidelijk.
Hier heb ik niets aan gehad, ik heb meer gehad aan de andere verslagen.
12 jaar geleden
Antwoorden