Titel Tralievader Auteur Carl Friedman Uitgever G.A. van Oorschot, Amsterdam, vijfde druk, 1993. Samenvatting De vader van de ik-figuur heeft de Tweede Wereldoorlog meegemaakt. Hij heeft in een kamp gezeten en hij praat daar nog voortdurend over. De kinderen zijn dat als een ziekte. De kinderen worden beïnvloed dood de oorlogtrauma's van hun vader. Alles wat ze zeggen heeft hun vader veel erger gehad en het is dus allemaal onzin. De kinderen hebben het ook op school veel over de oorlog, dit is logisch want ze horen niets anders, maar de juffrouw vindt dat ze de oorlog maar eens moeten afsluiten. Als de vader tbc heeft moet hij naar en sanatorium. Tijdens de bezoekuren vertelt hij de kinderen over zijn onderduikadressen. Hij had op het platteland gezeten, maar ze waren verraden door de buurman. Op de dag dat hij weer thuiskomt zitten vrouw en kinderen heel lang te wachter. De vader durfde niet met de trein mee. De ik-figuur gaat met haar vriendin, Nellie naar een kerkmis. Ze was er nog nooit geweest en ze gaat er ook nooit meer heen want ze vindt dat haar vader veel meer geleden heeft dan Jezus. Vader vindt God een rotzak omdat hij heeft toegekeken hoe iedereen werd doodgemaakt. Dit is een aanleiding voor een hevige ruzie met Max. Max zegt dat zijn vader hem maar eens moet slaan, net als de SS-ers. Vader lijkt lamgeslagen na deze opmerking. Max verwijt zijn vader ook, dat hij niet is als de andere vaders. Zijn vader voetbalt niet, hij praat alleen maar over het kamp. Vader zei dat er in het kamp ook gevoetbald werd, maar dat de spelers soms na de eerste helft al begraven konden worden. Het was dus maar goed dat hij niet van voetballen hield. Nu is Max onder de indruk: hij rent naar zijn kamer en begint te huilen. Vader vertelt dat hij iemand heeft vermoord in het kamp. Hij heeft daar spijt van en verwijt kampbeulen ervan dat ze hem in een beest veranderd hebben. Hij heeft er geen spijt van hij heeft er alleen spijt van op welke manier hij het heeft gedaan. Hij had het veel langzamer moeten doen. Na de bevrijding hadden de Engelsen de gevangenen opgehaald. Ze werden naar een transitkamp gebracht. Daar was gebleken dat de gevangenen hun schaamte voorbij waren: ze deden hun behoefte op het gazon. Toen vader thuiskwam, wachtte moeder hem op. Hij werd enthousiast omhelsd. Moeder herinnert zich dat nog en de tranen lopen over haar wangen, terwijl de kinderen toekijken. Thema Het is heel moeilijk om het verleden van iemand te begrijpen, maar het is onmogelijk om het verleden van een kampslachtoffer te begrijpen die het zelf ook nog niet begrijpt. Verklaring: Het verleden speelt een grote rol in het leven van Jochel en zijn kinderen. De vader probeert door het herhalen van zijn verhalen een greep op de werkelijkheid te krijgen. Zoals hij over het verleden spreekt lijkt het net of hij zelf ook niet echt geloofd dat alles echt gebeurd is. De kinderen weten niet precies wat er gebeurd is, je kan dat pas weten als je het zelf meegemaakt hebt. De kinderen begrijpen hun vader dan ook niet ook al willen ze hun vader wel geloven. Ze zien de kamp van hun vader net als een ziekte en ze kunnen het gewoon niet plaatsen.
Motieven · Dood: Jochel heeft zelf in het kamp iemand vermoord. Hij geeft de kampbeulen daarvan de schuld omdat zij van hem een beest hebben gemaakt. Hij zegt dat hij er geen schuld van heeft. In het kamp worden veel mensen vermoord. Jochel denkt dat het een straf van God was dat hij niet is dood gegaan in het kamp. Hij denkt dat hij moest blijven leven omdat hij iemand vermoord had · Oorlog: Eigenlijk is alles de schuld van de oorlog. Als er geen oorlog was geweest, had Jochel niet in een kamp gezeten en dan zouden de ik-figuur en haar broers normaal zijn opgegroeid zonder elke dag verhalen over het kamp aan te horen. · Liefde: De liefde die Bette heeft voor haar man. Zij blijft op hem wachter en ook al loopt hij elke nacht door het huis te spoken en loopt hij de hele dag over het kamp te vertellen, ze blijft bij hem en van hem houden. Ook als hij terug komt uit het sanatorium is ze heel erg blij dat ze hem weer terug ziet. Als ze terug denkt aan de dag dat ze hem weer zag na de oorlog moet je huilen. · Vrijheid: Jochel vindt dat dit nooit had moeten gebeuren. Iedereen heeft recht op vrijheid en niemand hoort opgesloten te zitten en al helemaal niet op grond van ras of afkomst. · Vriendschap: Jochel heeft een paar vrienden in het kamp. Maar heel veel mensen waar hij samen mee is geweest worden vermoord of naar een ander kamp getransporteerd. Ook is de ik-figuur goed bevriend met Nellie een meisje dat bij haar in de klas zit. · Kamp: Een heel belangrijk leidmotief in dit boek. De vader vertelt de hele dag verhalen over het kamp. Bij alles wat hij of zijn kinderen doen speelt het kamp een rol. De kinderen tekenen op school dingen van het kamp die ze van hun vader gehoord hebben. · Mes: Jochel heeft een eigen mes gemaakt, wat hij aan zijn kinderen liet zien. Hij had het altijd bij zich, maar de SS mocht het niet zien. Elke dag werden ze gefoujeerd, hij had dan een truc zodat hij heel lang het mes onder zijn oksels kon houden zonder dat het naar beneden viel, want hij moest de hele tijd met zijn handen omhoog staan. · Koud: Jochel heeft het heel erg koud gehad in het kamp. Ze hadden geen schoenen en maar heel weinig kleren. · Sigaretten: In het kamp waren sigaretten heel erg veel waard. Als je maar veel sigaretten had kon je er heel veel voor kopen, zoals eten enz. Jochel had veel in sigaretten gehandeld. Hij had een man ontmoet die voor veel minder geld sigaretten verkocht. Jochel kocht deze en verkocht ze dan weer voor veel meer geld, zo werd hij er zelf ook beter van. · Boek: Voordat hij in het kamp gezet was, was hij een boek aan het lezen. Toen hij in een soort opvangcentrum kwam nadat ze bevrijd waren lag er een boek in zijn nachtkastje en dat was hetzelfde boek als dat hij toen aan het lezen was. Hij had het boek mee naar huis genomen. · Tanden poetsen: Hun moeder had een bord gemaakt dat bij de wastafel stond. Er stond op dat ze hun tanden moesten poetsen. Dat bord moest weg van Jochel, want het deed hem aan de oorlog denken. Titel Tralievader. Verklaring: De vader van de ik-figuur, Jochel heeft in de Tweede Wereldoorlog in een Duits kamp gezeten. Tralies zijn een symbool voor gevangenschap. Jochel lijkt nog steeds gevangen te zitten, want hij kan geen leven leiden zonder het kamp. Elke dag is hij er mee bezig, hij praat erover en 's-avonds wordt hij wakker in zijn slaap en gaat lopen dwalen in huis af hij krijgt nachtmerries. Gebeurtenissen en bouw Het verhaal is opgebouwd uit veertig getitelde hoofdstukjes. Het verhaal wordt verteld door de ik-figuur. Zij vertelt over haar jeugd, waarin de kampervaringen van haar vader centraal staat. Al deze gebeurtenissen zijn goed te volgen. Ze vertelt over school haar vriendinnen en haar vader. Je kan de verhalen van haar vader niet allemaal in de tijd plaatsen. Van sommige dingen weet je niet wanneer het gebeurd is en in welke volgorden de gebeurtenissen hebben plaatsgevonden. De dingen die de ik-figuur meemaakt zijn logisch te verklaren. Zo tekent ze dingen die ze thuis hoort, maar dat doet ieder kind. Het verhaal speelt zich af rond 1960, want er wordt gesproken over het 'Eichmann-proces'. Het boek is niet echt spannend, maar het is wel makkelijk door te lezen, dat komt vooral door de afwisselende stukjes. De ene keer wordt er weer een verhaal verteld en de andere keer gaat het weer over school of hoe de kinderen over hun vader denken. Ik kon me niet echt inleven in het boek, maar dat komt denk ik omdat ik gewoon niet met zulke problemen in aanraking ben gekomen. Het lijkt me niet echt leuk als ik zo'n jeugd zou hebben, maar daar kan je natuurlijk niets aan doen. Het hele verhaal speelt zich af in het huis van de ik-figuur, ook wordt het kamp nauwelijks beschreven. Kamp wordt bij hun thuis ook niet gezien als een plaats, maar meer als een situatie. Personages De Vader: De vader heet Jochel en hij heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog in een Duits kamp gezeten vanwegen zijn Joodse afkomst. Hij zat ondergedoken bij een boer, maar de buurman had hen verraden. Hij heeft deze ervaring nooit kunnen verwerken. Hij heeft er ook nooit voor naar een psychiater willen gaan. Doordat hij al zijn verhalen aan zijn kinderen verteld, zijn zijn kinderen zijn psychiater, omdat zij naar hem luisteren en nou kan hij dus alles van zich afpraten net zoals je bij een gewonen psychiater doet. Door zijn ervaringen lijdt hij aan slapenloosheid. De moeder: De moeder heet Bette en zij zal zijn verhalen met een eeuwig geduld blijven aanhoren. Ze is allang bij dat Jochel levend uit het kamp is gekomen en ze zal van hem blijven houden zoals hij nu is. Zij is vaak diegenen die haar kinderen sust als ze weer eens ruzie hebben met hun vader. Max: Hij is de oudere broer van de ik-figuur. Hij verwijt zijn vader dat hij hem belast met zijn oorlogsverleden. Hij spreekt, als enige in het gezin, zijn ongenoegen uit over de belasting. Daarmee kwetst hij zijn vader, maar hij wordt er zelf ook vaak emotioneel van, omdat hij zich toch op de een of andere wijze met zijn vader identificeert. Simon: Hij is ook een broer van de ik-figuur. Hij beleeft de verhalen van zijn vader heel intens, hij verzint er zelfs dingen bij. Hij heeft geen realistisch beeld van het verleden. Hij denkt dat het kamp nu ook nog bestaat. De ik-figuur: Zij is erg onder de indruk van de gruwelijkheden die haar vader heeft moeten doorstaan. Wanneer haar vader bang is dat de geschiedenis zich herhaalt, begraaft zij haar speelgoed. Ze hoopt dat de Duitsers het niet in handen krijgen, want ze is bang dat de SS-ers haar speelgoed zullen weggeven aan andere kinderen bijvoorbeeld aan Nellie. Ze probeert haar vader zoveel mogelijk te begrijpen. Zij leeft zo met haar vader mee dat zij zijn beleving van het bos, een mooie plek om te vluchten, voorziet en aan haar broers uitlegt. Zij ziet ook dat het een mooie plek is om te vluchten. Literaire stroming Moderne Nederlandse literatuur.