Feitelijke gegevens

• 1e druk, 1847
• 288 pagina's
• Uitgeverij: Unieboek | Het Spectrum

Flaptekst

Eerste zin

1801 - Ik ben net terug van een bezoek aan mijn huisbaas - de enige buurman met wie ik te maken zal hebben.

Samenvatting

Het is 1801 wanneer de rijke meneer Lockwood zijn intrek neemt in Thrushcross Grange, het huis dat hij huurt van de hovaardige meneer Heathcliff, die zelf op een boerderij woont die Woeste Hoogte heet. Lockwood bezoekt zijn huisbaas meteen de eerste dag en kan al meteen niet met deze man opschieten, evenmin als met zijn bokkige schoondochter en een zekere meneer Haretom Earnshaw, die bij Heathcliff inwonen.
Zijn huishoudster Nelly vertelt Lockwood de familiegeschiedenis van Heathcliff. Woeste Hoogte was oorspronkelijk van het oude geslacht Earnshaw en ongeveer dertig jaar geleden was er een meneer Earnshaw die na een van zijn reizen een weesjongen mee naar huis nam. Zijn dochter Catherine en zoon Hindley moeten eerst niets van de jongen hebben, die Heathcliff wordt genoemd.  Terwijl Catherine echter steeds meer op Heathcliff gesteld raakt, gaat Hindley hem steeds meer haten en treiteren, tot hij naar kostschool gestuurd wordt en pas terugkeert na de dood van meneer Earnshaw. Samen met zijn nieuwe vrouw Frances voedt hij de onafscheidelijke Heathcliff en Catherine op tirannieke wijze op. Catherines opvoeding wordt voltooid door een verblijf bij de familie Linton die op Thrushcross Grange woont. Wanneer ze weer thuiskomt, nu een elegante jongedame, is Heathcliff nog wilder en dwarser geworden dan hij al was.
In de zomer van 1778 bevalt Frances van een zoon, Hareton, maar ze overlijdt kort daarna. Terwijl Hindley steeds depressiever wordt, brengt Catherine steeds meer tijd door met Edgar Linton. Ondanks haar liefde voor Heathcliff en zijn liefde voor haar trouwt ze met Edgar en Heathcliff verdwijnt spoorloos.
Kort na de bruiloft, wanneer Catherine en Linton met Nelly op de Grange wonen, keert Heathcliff terug. Hij gaat op Woeste Hoogte wonen en Edgars zus Isabella wordt stapelverliefd op hem. Heathcliff loopt samen met haar weg, maar niet voordat hij een wig heeft gedreven tussen Catherine en Linton, zo sterk dat Catherine er een hersenvliesontsteking door krijgt.
Catherine raakt in verwachting en twee maanden later ontvangt Nelly een brief van Isabella: ze is nu getrouwd met Heathcliff en woont op Woeste Hoogte maat is ongelukkig. Wanneer Nelly langskomt, dwingt Heathcliff haar hem te helpen bij Catherine in de buurt te komen, wat hem ook lukt en ze verklaren elkaar hun liefde. Maar Catherine krijgt een toeval, bevalt van een dochter en overlijdt.  Ook Isabella raakt zwanger en vlucht weg van Heathcliff naarmate hij wreder en gewelddadiger wordt naar haar en Hindley toe, en ze verhuist naar Londen, waar ze bevalt van Heathcliffs zoon Linton. Enige tijd later overlijdt Hindley.
Cathy, Catherines dochter, groeit op en komt op een dag terecht op Woeste Hoogte wanneer haar vader in Londen op bezoek is bij de stervende Isabella. Ze ontdekt dat Hareton haar neef is, terwijl ze voorheen niets heeft geweten van haar familie van moederskant.
Na het overlijden van Isabella komt Edgar weer thuis en neemt haar zoon Linton met zich mee, even oud als Cathy naar veel zwakker en veeleisender. De volgende dag komt zijn vader Heathcliff hem al opeisen; Linton gaat bij hem wonen en pas wanneer Catherine en Linton allebei een jaar of zestien zijn, zien ze elkaar weer. Dan bloeit er een vriendschap tussen de twee op die voor Edgar geheim blijft, maar niet voor lang: Linton en Catherine gaan steeds meer van elkaar houden en schrijven elkaar onophoudelijk, terwijl de gezondheid van zowel Edgar als Linton snel achteruit gaat. Heathcliff aast op een huwelijk tussen Linton en Catherine vanwege haar erfenis en om dit te bereiken, sluit hij Catherine en Nelly op wanneer ze Linton bezoeken. Linton laat haar net op tijd vrij - ze zijn dan al getrouwd - om afscheid te nemen van haar stervende vader, en na zijn dood wordt zij benoemd tot eigenaresse van Thrushcross Grange.
Heathcliff komt haar weer halen om op Wuthering Heights te gaan wonen en niet veel later sterft Linton, al zijn bezit en vermogen aan zijn vader nalatend. Catherine blijft diep ongelukkig achter en zo is haar huidige situatie, want dit is het einde van het verhaal van Nelly Dean.
Lockwood vertrekt naar Londen en keert pas na lange tijd terug, om te ontdekken dat Heathcliff overleden is en Catherine met Hareton samen. Nelly vertelt hem wat er gebeurd is. Twee weken na Lockwoods vertrek wordt zij naar Wuthering Heights gehaald en herenigd met Catherine. Heathcliff gedraagt zich als een tiran terwijl Hareton en Catherine, die het eerst niet goed konden vinden door het grote intelligentieverschil, steeds hechter worden - wat Heathcliff zeer tegenstaat omdat ze hem allebei heel sterk aan zijn geliefde Catherine Earnshaw doen denken. Na een korte manische periode wordt Heathcliff dood aangetroffen. Catherine en Hareton verloven zich en maken plannen om terug te gaan naar Thrushcross Grange en Lockwood gaat terug naar Londen.

Personages

Catherine Earnshaw

Catherine is de dochter van de rijke, vriendelijke meneer Earnshaw van Woeste Hoogten. Ze geniet een gelukkige jeugd met haar broer Hindley, maar de dingen beginnen te veranderen wanneer haar vader op een avond een weesjongen mee naar huis neemt die Heathcliff genoemd wordt. Catherine raakt dol op hem, maar er ontstaat een vreemd, moeizaam soort liefde tussen de twee die schommelt tussen familiaire vriendschap en echte liefde. Catherine is in haar jeugd een zorgeloze wildebras, lief en vrolijk maar ook heel levendig en vrij. Naarmate ze opgroeit, wordt ze echter kil en stijf, raakt ze haar levendigheid kwijt en wordt ze wreed, zelfs gewelddadig naar anderen toe. Ze wordt egoïstisch en bitter als ze niet krijgt wat ze wil en lijkt geen plezier in het leven te hebben, wat nog eens verergerd wordt door haar slechte gezondheid - die er uiteindelijk toe leidt dat ze sterft aan een toeval.

Lockwood

Lockwood speelt zelf geen rol in het verhaal van de Earnshaws en de Lintons, maar zonder zijn komst naar de Grange zou hun geschiedenis ook niet verteld worden. Lockwood - voornaam onbekend - is een echt stadsmens, nuchter en enigszins naïef, goedgelovig en nieuwsgierig. Hij toont veel interesse in de mensen en de gebeurtenissen om hem heen, maar kan niet goed tegen een onprettige sfeer en is zelf ook niet moedig genoeg om zijn best te doen voor wat hij wil - daardoor mist hij ook zijn kans op samenzijn met Cathy Linton.

Heathcliff

Heathcliff - zonder achternaam - komt als kleine jongen bij de familie Earnshaw doordat meneer Earnshaw hem meeneemt van een van zijn reizen. Hoe zijn leven daarvoor was is onbekend, maar hij vindt al vrij snel zijn draai in het huiselijke leven en raakt onafscheidelijk met Catherine, terwijl zijn adoptiebroer Hindley hem juist steeds meer gaat haten. Heathcliff heeft een wilde natuur, is dwars en zoekt gemakkelijk problemen, heeft weinig geduld en is bereid om heel ver te gaan om te krijgen wat hij wil. Zijn denkbeelden zijn vrij zwart-wit: als hij iets wil, dan moet het ook gebeuren en maakt het niet uit wat ervoor nodig is. Deze manier van denken houdt hij zijn hele leven lang vol, maar hoe ouder hij wordt, hoe verbitterder hij raakt om de dingen die hij is kwijtgeraakt in het leven - voornamelijk zijn grote liefde Catherine - en hoe bruusker en gewelddadiger hij wordt jegens de mensen om hem heen. Het leven heeft voor hem geen betekenis en is slechts een kwelling.

Cathy Linton

Cathy is de dochter van Catherine Earnshaw en haar echtgenoot Edgar Linton en een vrolijk, levenslustig meisje dat het evenbeeld is van haar moeder. Ze is dol op de mensen die dol op haar zijn en legt van jongs af aan een kinderlijk egocentrisme aan de dag. Pas op latere leeftijd komt ze het bestaan van haar familie op Woeste Hoogten te weten en dan is ze vastbesloten om zoveel mogelijk tijd met hen door te brengen. Cathy weet heel goed wat ze wil en ook hoe ze dat moet krijgen, ze geniet van de dingen om zich heen en wil het liefste dat iedereen die zij aardig vindt, haar ook aardig vindt. Ze wordt harder wanneer blijkt dat het leven niet altijd zo simpel is en het kost haar moeite om echt haar draai te vinden in de wereld.

Nelly Dean

Nelly is de huishoudster van Thrushcross Grange en degene die een prominente rol heeft gespeeld in de geschiedenis van de Earnshaws en de Lintons. Ze heeft alle kinderen verzorgd en is getuige geweest van alle gebeurtenissen in hun leven. Met haar warme en zorgzame natuur is ze als een tweede moeder, maar naast dat ze alles weet, alles hoort en alles begrijpt kan ze ook erg streng en moralistisch zijn.

Quotes

"Je doet me beseffen hoe wreed je bent geweest - wreed en ontrouw. Waarom heb je me versmaad? Waarom heb je je eigen hart verloochend, Cathy? Ik heb geen enkel woord van troost. Je hebt je verdiende loon. Je hebt jezelf vermoord. Ja, je kunt me kussen, en je kunt huilen, en mijn kussen en tranen afdwingen; ze zullen je vernietigen - ze zullen je verdoemen. Je hield van me - wat voor recht had je dan om me te verlaten?" Bladzijde 182

"Maar het was een van hun grootste genoegens 's morgens naar de hei te rennen en daar de hele dag te blijven, en ze lachten alleen maar om de straf die ze daarna kregen. De predikant kon Cathy zoveel hoofdstukken uit het hoofd te leren geven als hij wou, en Joseph kon Heathcliff slaan totdat zijn arm pijn deed; ze vergaten alles zodra ze weer samen waren." Bladzijde 56

"'Een goed hart zal je een aardig gezicht bezorgen, jongen, ging ik verder, ook al was je een echte neger; en een slecht hart maakt het aardigste gezicht erger dan lelijk." Bladzijde 68

Thematiek

Liefdesrelatie: onbereikbare liefde

Liefde is het belangrijkste thema in het verhaal: de liefde die al van jongs af aan bestaat tussen Heathcliff en Catherine maar die op bepaalde momenten ook kan omslaan in haat. De liefde tussen Linton en Catherine die eigenlijk niet echt liefde is, maar meer een vorm van genoegen nemen met, evenals de relatie tussen Heathcliff en Isabella die vooral voortkomt uit jaloezie.

Motieven

Relatie tussen broer en zus

Familie is een erg belangrijk onderdeel van het verhaal in Woeste Hoogten. Vrijwel alle personages zijn op de één of andere manier met elkaar verbonden en vooral belangrijk is de relatie tussen Heathcliff en Catherine die begint als een eenvoudige, normale liefde tussen broer en zus maar uitgroeit tot échte liefde. Ook de verhouding tussen Linton en Isabella en die tussen Hindley, Heathcliff en Catherine is belangrijk: niet alleen liefde, maar ook zaken als trots, jaloezie, nijd en haat kenmerken hun band.

Trivia

Woeste Hoogten werd gepubliceerd onder Emily Brontës pseudoniem Ellis Bell.

Woeste Hoogten is de enige roman van Emily Brontë: ze stierf achttien maanden na de publicatie.

Titelverklaring

De originele titel, Wuthering Heights, en ook de vertaling, Woeste Hoogte, verwijzen beide naar de belangrijkste locatie in het boek, namelijk het landgoed dat deze naam draagt en waar de personages de belangrijkste momenten van hun leven - zo niet hun héle leven - doorbrengen.

Structuur & perspectief

Er is een duidelijke structuur te onderscheiden in Woeste Hoogten. Het verhaal wordt verteld vanuit twee ik-perspectieven, namelijk meneer Lockwood en huishoudster Nelly Dean. In het eerste gedeelte van het boek maken we kennis met Lockwood, die Thrushcross Grange huurt en gefascineerd raakt door zijn bruuske en afstandelijke huisbaas Heathcliff. Het grootste gedeelte van het verhaal ontvouwt zich uit zeer levendige herinneringen van Nelly, die Lockwood alles vertelt over de bewoners van Wuthering Heights en de voormalige bewoners van de Grange. Wanneer haar verhaal afgelopen is, krijgt Lockwood het perspectief weer: hij vertrekt naar de stad en wanneer hij terugkomt, zijn de dingen veranderd. Nelly vertelt hem wat er is gebeurd in zijn afwezigheid. Het eerste gedeelte van het verhaal dient dus om kennis te maken met de personages, maar vooral om vragen op te roepen over hun relaties en persoonlijkheden. In het hart van het verhaal leren we hen echter pas goed kennen en ontdekken we hoe hun leven zich heeft ontwikkeld, en in het slot volgt de climax hiervan, komt alles bij elkaar en zullen we weten of het lot het goed of slecht met hen voorheeft.

Decor

Het verhaal speelt zich af rond het einde van de achttiende en het begin van de negentiende eeuw. In het eerste hoofdstuk wordt het jaartal 1801 gegeven als het heden, maar het verhaal van mevrouw Dean gaat zo'n dertig jaar terug en begint in de jeugd van Catherine en Hindley Earnshaw, wanneer ze er plots een adoptiebroertje bij krijgen (Heathcliff). Het verhaal volgt de kinderen tijdens hun gehele verdere leven, van ongeveer acht jaar oud tot hun dood wanneer ze nog steeds jong - hooguit vijftig - zijn. Alles speelt zich af op het platteland van Noord-Engeland en het decor wisselt tussen twee grote landgoederen: Wuthering Heights , waar de familie Earnshaw woont,en Thrushcross Grange, waar de Lintons wonen.

Stijl

Wuthering Heights werd voor het eerst gepubliceerd in een periode dat de achtergrond van de auteur erg belangrijk was bij het beoordelen van een boek. Het feit dat Emily Brontë - onder het pseudoniem van Ellis Bell - een vrouw was, leverde aanvankelijk slechte kritieken op: het verhaal en de personages werden beschreven als onaangenaam en inslecht, op het onmenselijk af. Emily Brontë, die werd aangezien voor een man door de volgens critici banale schrijfstijl, werd botweg afgekraakt: men noemde het een wonder dat de auteur niet gedreven werd tot zelfmoord door de deprimerende verhaallijnen en personages. Toch is het boek een zeer populaire Engelse klassieker geworden, met een zeker opmerkelijke stijl. Kenmerkend zijn de familieverhoudingen die in elkaar overlopen, de personages die zo wreed en verraderlijk zijn en de sterke, zwartgallige sfeer van de omgeving waarin alles zich afspeelt.

Slotzin

Ik bleef daar in de buurt wat rondhangen, onder die weelderige hemel; ik keek naar de nachtvlinders die tussen de hei en grasklokjes fladderden; ik luisterde hoe de zachte wind door het gras ruiste en vroeg me af hoe iemand zich ooit zou kunnen voorstellen dat de slapers in die rustige aarde onrustig waren.

Beoordeling

Ik ben aangenaam verrast door dit boek, waarvan ik eerlijk gezegd geen hoge verwachtingen had: mij was verteld dat het langdradig en saai was, dat Jane Eyre van de zus van de schrijfster veel boeiender is. Maar ik kan nu zeggen dat ik het niet eens ben met deze opvattingen: ik heb namelijk net zoveel van Woeste Hoogten genoten als van Jane Eyre, misschien zelfs nog wel meer. Het verhaal sleepte me van het begin af aan al mee, de personages boeiden me met hun apathische houding en hun bruuske manieren en de duistere sfeer riep veel vragen bij me op. Ondanks het meeslepende vond ik het wel enigszins lastig om echt in het verhaal te komen, doordat er erg veel personages zijn die behoorlijk op elkaar lijken. Dit werd echter helemaal goedgemaakt door de interessante wisseling van perspectief en ik heb echt genoten van het verhaal over de kindertijd van de personages. Ik vind dat de schrijfster de karakters heel goed heeft uitgewerkt: ze zijn niet per se sympathiek, maar wel ontzettend boeiend in hun manier van denken en leven. De plot is op geen enkel moment voorspelbaar geweest en ik bleef voortdurend nieuwsgierig naar hoe het verder zou verlopen. Ik voelde me af en toe zelfs een beetje onbehaaglijk door het zwartgallige van de sfeer en de personages, maar dit heeft het verhaal voor mij alleen maar meer diepgang gegeven. Wel vond ik het jammer dat er weinig aandacht werd besteed aan bepaalde verhaalelementen, zoals Heathcliffs voorgeschiedenis en wat er met de personages gebeurde in de periodes die niet zijn beschreven.

Recensies

"God, wat kon die vrouw goed schrijven!" http://www.parool.nl/paro...gten.dhtml

"Een beklemmende roman die goed aansluit bij de literaire traditie van begin negentiende eeuw." http://greut.nl/primair/2...e-hoogten/