Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2009
• 240 pagina's
• Uitgeverij: Uitgeverij De Arbeiderspers Amsterdam

Flaptekst

Eerste zin

Leerlingen in de eindexamenklassen vonden Theo Altena de minst erge die je voor Nederlands kon krijgen.

Samenvatting

Theo Altena is docent Nederlands op het Westfries College in Hoorn. Hij probeert een goede band met zijn leerlingen te krijgen, maar bereikt het tegenovergestelde. Hij stelt zich zo lief en naïef op tegenover zijn leerlingen, dat ze hem in de klas uitspelen.

Theo Altena is getrouwd met Sylvia Houtman. Voor de buitenwereld lijkt het alsof ze een goed een huwelijk hebben, maar het tegendeel is waar. Tijdens twee tussenuren op dinsdag gaat Theo vreemd met de gymdocente Iris Duivenpoort. Op een gegeven moment hebben Theo en Iris elke dinsdag tijdens de tussenuren seks op een bepaald plekje in de school. Ze denken dat niemand het door heeft, maar de leerlingen hebben het seksplekje al lang gevonden.

Als Theo na de twee tussenuren op dinsdag te laat komt in de volgende les, heeft klas 3F een spotprent op het schoolbord getekend. In deze spotprent hebben de leerlingen de tekst ‘Blackie is the best’ geschreven. Aangezien Iris Duivenpoort van Surinaamse afkomst is weet Theo genoeg: de leerlingen weten van de affaire tussen hem en Iris af.

’s Avonds gaat Theo samen met zijn vrouw Sylvia naar haar ouders. Als ze daar televisie aan het kijken zijn, maakt de vader van Sylvia racistische opmerkingen over een Hindoestaanse man. Theo moet onmiddellijk aan Iris denken en ontploft tegen zijn schoonvader. Sylvia vindt vervolgens dat Theo niet zo moet overdrijven en vraagt zich af waar het vreemde gedrag van hem vandaan komt.

De volgende dag geeft Theo aan klas 3D les. Tot zijn verbazing staat weer dezelfde tekening op het bord. In de eerste instantie weet Theo niet zo goed wat hij ermee aan moet. Als hij vervolgens te horen krijgt dat een leerling van de school Theo en Iris elke keer naar Iris’ huis gaan, staat Theo met een mond vol tanden. Op dat moment heeft hij pas door wat er echt gaande is: hij en Iris zijn niet meer de enige die van de affaire afweten.

Het volgende uur geeft Theo weer klas 3F les. Ook deze keer zijn ze Theo weer aan het treiteren. De leerlingen hebben naaktfoto’s van donkere vrouwen op zijn bureau neergelegd, met daarbij de tekst: ‘Blackie is the best’. Theo verdeelt de foto’s over zes verschillende jongens in de klas, en besluit om ze naar de conrector toe te sturen. Bij deze jongens zit de jongen die Theo verraden heeft. Deze jongen, Wouter, heeft namelijk aan zijn medeleerlingen verteld dat hij Theo en Iris wekelijks bij Iris thuis samen zien.

Als Wouter niet naar de conrector wil gaan, wordt Theo boos en geeft hij Wouter een duw. De conrector komt na de les naar Theo toe met de mededeling dat de vader van Wouter naar een inspecteur wil stappen omdat Theo geweld gebruik heeft. Theo is het hier uiteraard niet mee eens en gaat in discussie met de conrector om proberen uit te leggen wat er aan de hand is. Als reactie krijgt Theo te horen dat iedereen al weet van de affaire van hem en Iris: het is namelijk voor iedereen al lang duidelijk.

Als Theo vervolgens thuis komt, lijkt het erop dat Sylvia al van alles weet. De conrector heeft namelijk naar huis gebeld en verteld dat Theo enkele dagen verlof heeft. Theo is doodsbang dat de conrector van de affaire verteld heeft en weet even niet wat hij moet zeggen. Al snel blijkt dat Sylvia alleen maar medelijden heeft en denkt dat hij verlof heeft gekregen omdat hij geen orde in de klas kan bewaren. Sylvia leeft ontzettend met hem mee en probeert hem zo goed mogelijk te steunen.

Personages

Sylvia Houtman

Sylvia Houtman is de vrouw van Theo. Ze is een erg lieve en zorgzame vrouw die het beste met iedereen voor heeft. Ze probeert haar man te steunen in alles, maar komt nooit achter zijn dubbele leven.

Theo Altena

Theo Altena is docent Nederlands op een middelbare school in Hoorn. Hij heeft het tijdens zijn werk moeilijk, want door zijn eigen naïviteit lopen de leerlingen als het ware over hem heen. Daarnaast heeft hij nog een probleem: hij heeft veertien maanden lang een affaire met zijn collega Iris. In die tijd weet zijn vrouw Sylvia helemaal nergens van af en lijdt hij als het ware een dubbel leven.

Iris Duivenpoort

Iris Duivenpoort is de Surinaamse gymnastiekdocente op dezelfde middelbare school als waar Theo werkt. Ze zijn dus collega’s van elkaar. Omdat haar eigen man vreemd gaat, is ze ook wel op zoek naar wat avontuur. Als Theo en zij op elke dinsdag samen twee uur tussenuur hebben, gaan ze naar haar huis toe om seks te hebben. Deze affaire duurt veertien maanden lang.

Quotes

"Die mededeling kwam zo onverwacht dat Theo met een ruk opzij keek. In geen maanden was hij van school thuisgebleven, en nu het hem min of meer was opgelegd en hij het voor haar had willen verzwijgen, nam zijn vrouw een snipperdag. Om zijn ontstemming te verbergen keek hij achter haar langs naar de drive-inwoningen aan de overkant van de straat. " Bladzijde 138

"Alle verlangen naar nachtrust ten spijt, voelde Theo tegelijkertijd vaak tegenzin om in slaap te vallen. Dat had te maken met de banale maar daarom niet minder geldige angst dat hij wel eens zou kunnen praten in zijn slaap. Hij had er Sylvia nog nooit over gehoord, dus waarschijnlijk hield hij ’s nachts altijd keurig zijn snater. " Bladzijde 63

" 28 --- Sylvia Houtman Sylvia Houtman is de vrouw van Theo. Ze is een erg lieve en zorgzame vrouw die het beste met iedereen voor heeft. Ze probeert haar man te steunen in alles, maar komt nooit achter zijn dubbele leven. Zo of anders, trager, lomer of juist dubbel zo heftig en hard of gewoon vier dagen achtereen in hetzelfde geile stand" Bladzijde 28

Thematiek

Overspel/ vreemdgaan

Overspel/vreemdgaan is het thema van het verhaal. Theo, docent Nederlands, gaat vreemd met zijn collega Iris. Op dinsdag hebben ze beide twee tussenuren die ze veertien maanden lang seksend met elkaar doorbrengen. In die tijd heeft de vrouw van Theo, Sylvia, helemaal niks in de gaten. Aan de ene kant voelt hij zich heel gelukkig, aan de andere kant voelt hij zich vervelend omdat hij zijn vrouw bedriegt.

Motieven

Discriminatie en racisme

In dit verhaal spelen discriminatie en racisme een belangrijke rol. Iris is een Surinaamse vrouw die met veel discriminatie te maken heeft. Dagelijks ondervindt ze dat ze als donkere vrouw gediscrimineerd wordt. Het verhaal laat zien dat discriminatie en racisme iets slechts is en dat donkere mensen gelijkwaardig zijn aan blanke mensen.

List, leugens en bedrog

List, leugens en bedrog speelt een belangrijke rol in het verhaal. In de veertien maanden dat Theo vreemd gaat met Iris, houdt hij alles verborgen voor zijn vrouw Sylvia. Af en toe gaat wordt Theo helemaal gek van alles wat hij achter moet houden. Op een gegeven moment durft hij niet eens meer te slapen, omdat hij bang is dat hij in zijn slaap over Iris praat. Theo gaat dus op een gegeven moment kapot aan zijn eigen leugens.

Trivia

In dit verhaal gebruikt de schrijver Joost Zwagerman elementen uit zijn eigen leven in het verhaal zelf. De ouders van Joost Zwagerman zijn beide docenten. Dit verhaal gaat voornamelijk over twee docenten die vreemd met elkaar gaan.

Titelverklaring

Structuur & perspectief

Het verhaal is geschreven vanuit het auctoriale perspectief. Het auctoriaal perspectief wordt ook wel de alwetende verteller genoemd. Iemand van ‘bovenaf’, die niks met het verhaal te maken heeft, vertelt het verhaal.

Onderstaand een quote die het gebruikte perspectief illustreert:
‘Dat was de theorie, maar in de praktijk moest Theo, hij zag het op de digitale klok onder het dashboard, haast maken om nog op tijd te arriveren. Woonerven en verkeersdrempels dwongen echter een sukkelgang af, en pas voorbij het kruispunt bij het RIAGG-gebouw versnelde hij enigszins, om er vervolgens op de ringweg vaart in te zetten.’ – bladzijde 86

Decor

Het verhaal speelt zich voornamelijk in en rondom Hoorn (Noord-Holland) af.

Stijl

De schrijver van dit boek, Joost Zwagerman, heeft een snelle en vlotte schrijfstijl. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het eenvoudige taalgebruik. Daarnaast zijn de zinnen eenvoudig opgebouwd. Naast eenvoudig taalgebruik wordt er wel veel gebruik gemaakt van details en bijvoeglijke naamwoorden. Dit zorgt ervoor dat de lezer een beter beeld krijgt bij het lezen van het verhaal.

Wat verder opvalt is dat het verhaal in een niet-chronologische volgorde is geschreven. In het verhaal komen bijvoorbeeld erg veel flashbacks voor.

Slotzin

En met zijn hoofd in zijn nek, de kou in zijn kleren en de zwaarte in zijn hoofd bleef hij naar het zwaailicht kijken, totdat Sylvia vanuit de gang vragend zijn naam riep en hij snel, en langzaam, terug naar binnen liep.

Beoordeling

Inmiddels heb ik al vele boeken van Joost Zwagerman gelezen en elke keer kom ik tot dezelfde conclusie: ik vind het allemaal net niet. De verhalen zijn leuk om te lezen, maar hebben naar mijn inziens weinig diepgang. Ook in dit verhaal was dit weer het geval.

Een voordeel is wel dat het verhaal erg lekker wegleest en ook leuk is. Het boek is leuk en aantrekkelijk om te lezen, maar zal voor mij niet tot één van de toppers behoren. Al met al is het dus een leuk boek om te lezen, maar meer ook niet.

Recensies

"uist de combinatie van dat universele verhaal, vlot naar de afgrond verteld, en het specifieke, pamfletachtige, waarin de vele stemmen nuance aanbrengen, doet dit boek boven zichzelf uitstijgen. De lezingen gaan goed samen, en belichten juist dat deze affaire niet doorsnee is – een donkere vrouw en een witte man, dat is gek – en dat je noch dat, noch de opmerkingen erover, simpelweg kunt veroordelen als racisme." http://recensieweb.nl/rec...te-simpel/

"Voor Zwagerman biedt deze constructie de gelegenheid verschillende kanten van deze problematiek uitgebreid te belichten. Zo maakt Theo zich kwaad op zijn schoonvader als die het over 'die zwarten' heeft; tegelijkertijd wordt hij zich ervan bewust zelf ook niet helemaal zuiver op de graat te zijn. " http://nrcboeken.vorige.n...-zwagerman