Feitelijke gegevens

• 4e druk, 1926
• 191 pagina's
• Uitgeverij: Prisma-boeken

Flaptekst

Eerste zin

Het is eigenlijk 'n beetje misdadig, wat ik nu ga doen: weer m'n dagboek voortzetten.

Samenvatting

Meneer Staal, docent in hart en nieren, geeft les op een Amsterdamse school. Hij leeft echt voor zijn vak en doet er alles aan om zijn leerlingen zo goed mogelijk te ontwikkelen. Toch is dit niet altijd makkelijk. De Amsterdamse school waarop hij les geeft is namelijk geen standaard school. Er zitten veel arme leerlingen bij hem in de klas die stinken en zelfs geen geld hebben voor een verjaardagstraktatie. Dit is dus iets waar hij heel voorzichtig mee om moet gaan.

Omdat meneer Staal heel erg van zijn beroep houdt wil hij zijn ervaringen in de klas vast leggen in een dagboek. Op een dag begint hij dus met het schrijven van een dagboek. Hij schrijft er niet elke dag in, maar probeert toch wel wekelijks verslag te doen van zijn docentschap. De vrouw van meneer Staal mag echter niet weten dat hij bezig is met het verslag doen van zijn lessen. In het geheim schrijft hij dus in zijn dagboek. Zijn vrouw denkt dat hij bezig is met het leren van de Franse taal.

Ook de school ontwikkelt zich alsmaar verder en verder. Er is een nieuwe regel gekomen waardoor de docenten de lessen bij moeten houden in een klassenboek. Per les moet een andere leerling in het klassenboek de les meeschrijven, zodat de directeur uiteindelijk kan zien wat er in de klas uitgevoerd wordt. Meneer Staal vindt dit in de eerste instantie grote onzin, maar besluit toch maar om eraan mee te gaan doen. Sinds die regel is er een schema opgesteld waarin elk kind aan de beurt komt met lessen maken in het klassenboek.

Regelmatig maakt meneer Staal zich zorgen en uit hij deze zorgen tegenover zijn vrouw. Zijn vrouw staat er heel erg nuchter in en probeert zich niet zo met alle problematiek te bemoeien. Tot grote ergernis van meneer Staal moet hij zijn eigen onzekerheden wegzetten en er zo veel mogelijk proberen te zijn voor zijn leerlingen.

Doordat hij regelmatig zo onzeker is en zich geen houding weet te geven in zijn klas, valt hij regelmatig uit tegen de leerlingen. Wanneer iets hem niet zint begint hij te schreeuwen tegen de leerlingen waardoor ze onmiddellijk luisteren. Achteraf heeft hij daar weer spijt van waardoor hij het weer goed probeert te maken.

Op een gegeven moment vragen de leerlingen zich af wanneer hun meester jarig is. Al jaren hebben ze meneer Staal als docent, maar nog nooit heeft hij getrakteerd in de klas. Aangezien de leerlingen zo aandringen en meneer Staal het eigenlijk ook wel leuk vindt om de kinderen te verrassen, besluit hij om met de kinderen naar dierentuin Artis te gaan. De hele middag verblijft hij hier met de kinderen. De kinderen vinden het één groot feest. Aangezien ze thuis allemaal arm zijn maken ze zoiets nooit mee. Meneer Staal zorgt ervoor dat dierentuin Artis echt een onvergetelijke dag wordt voor alle kinderen.
Daarnaast zorgt meneer Staal er altijd voor dat alle leerlingen een persoonlijke ansichtkaart krijgen wanneer ze jarig zijn. Omdat de kinderen zo arm zijn dat ze hun verjaardag vaak niet kunnen vieren, vindt hij het een mooi gebaar om de kinderen toch nog blij te kunnen maken met een ansichtkaart.

Na een lange tijd gaat meneer Staal zich zorgen maken om Louis. Hij is vaak afwezig op school en blijkt ziek te zijn. Hij heeft allerlei open wonden op zijn lichaam waardoor hij op een gegeven moment niet meer naar school kan komen. Omdat meneer Staal het ontzettend rot vindt voor Louis, besluit hij om regelmatig bij Louis thuis langs te gaan. Hier naartoe neemt hij boeken voor Louis mee zodat hij af en toe nog kan lezen. Na een hele lange tijd komt Louis uiteindelijk te overlijden door zijn open wonden.

Personages

Meneer Staal

Meneer Staal is docent en is degene die het dagboek schrijft. Hij staat al jaren lang voor dezelfde klas en heeft het altijd erg veel zin met zijn leerlingen. Meneer Staal gaat ontzettend liefdevol en zorgzaam met zijn leerlingen om en vindt dat de leerlingen hem in vertrouwen moeten kunnen nemen. Daarnaast probeert hij de kinderen zo goed als mogelijk te ontwikkelen en daarmee een basis voor een goede toekomst te geven. Het hele docentschap is eigenlijk het leven van meneer Staal.

De vrouw van meneer Staal

De vrouw van meneer Staal blijft een beetje buiten het verhaal. Af en toe vertelt hij dingen aan haar over het leven als docent zijnde, maar daar gaat ze verder niet zo op in. De vrouw van meneer Staal geeft af en toe wel haar mening, maar daar blijft het vervolgens ook bij.

Meester Kraak

Meester Kraak is een collega van meneer Staal en is dus ook docent op de Amsterdamse school. Over meester Kraak krijg je als lezer zijnde niet zo heel veel mee. Alleen dat meneer Staal en meneer Kraak het vaak niet met elkaar eens zijn.

Quotes

"Ik heb van de week opzettelijk nog eens nagelezen in de stukken van mijn dagboek waarin Leentje voorkwam. Ik heb niet de minste reden gehad toen, om het kind daarin verkeerd voor te stellen. Maar toen ik die oude stukken las, en aan het tegenwoordige Leentje dacht, toen glimlachte ik medelijdend: wat was het mis, wat was het mis!" Bladzijde 119

"’t Probleem – ik schrijf maar: probleem – heeft me er toe gebracht nog eens het eerste stuk van dit ‘dagboek’ na te lezen. En ik heb geglimlacht, om de onnozele manier waarop die vent van anderhalf jaar geleden zat te schrijven over de verschillende typen van mijn klas. En die vent van anderhalf jaar geleden ben ik notabene zelf geweest!" Bladzijde 71

Thematiek

School- en studentenleven

Het thema van dit verhaal is school- en studentenleven. Dit boek is een dagboek van een docent die een paar keer per week zijn ervaring met het docentschap opschrijft. In het verhaal is te lezen hoe het schoolleven er vroeger aan toe ging en wat er allemaal bij het docentschap komt kijken. Het hele leven van de docent draait om school en zijn leerlingen en ook na werktijd is hij er nog altijd mee bezig. Eigenlijk bestaat het leven van de docent alleen maar uit school en zijn gezin.

Motieven

Beroepsproblemen

Beroepsproblemen is een belangrijk motief van dit verhaal. Het boek is geschreven als een dagboek. Degene die het dagboek schrijft is een docent op een Amsterdamse school die dagelijks tegen problemen aanloopt. De docent heeft ontzettend veel lol in zijn werk, maar loopt ook regelmatig tegen problemen aan die hij niet zomaar kan oplossen. Zo heeft hij zorgen over bepaalde kinderen, heeft hij af en toe gezeur met de directeur en is hij vaak onzeker omdat hij zich afvraagt of hij het wel allemaal goed doet. Deze problemen neemt de docent vervolgens ook weer mee naar huis, waardoor hij er altijd mee bezig is.

Toekomstproblematiek

De docent die dit dagboek schrijft is zeker va zijn eigen toekomst. Hij heeft een goede baan en heeft het erg naar zijn zin op zijn werk. Toch maakt hij zich regelmatig zorgen over de toekomst van verschillende leerlingen van hem. Geld speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol om na de basisschool te kunnen gaan studeren. Met deze toekomstproblemen over zijn leerlingen is hij regelmatig bezig.

Trivia

In 1926 werd ‘De gelukkige klas’ door Theo Thijssen geschreven. In 2007 is het boek opnieuw uitgebracht voor de actie Nederland Leest van Stichting CNPB.

Titelverklaring

Meneer Staal, docent van een klas, heeft als voornaamste doel zijn klas gelukkig te maken en de leerlingen te leren wat ze moeten leren. Hij probeert altijd voor een gezellige sfeer in de klas te zorgen en dit lijkt hem dagelijks te lukken.

De laatste zinnen van het verhaal maken dit dan ook duidelijk: ‘M'n heerlijke, lieve, lastige stel, ik weet eigenlijk maar één ding: het jaar of wat dat ik jullie heb en dat jullie mij hebben, behoren wij enkel maar een gelukkige klas te zijn. En de rest is nonsens hoor, al zal ik dat júllie nooit zeggen.’– blz 191

Structuur & perspectief

Voor het verhaal is een ik-persoon gebruikt. Alles wordt vanuit één persoon, de ik-verteller, geschreven. In dit verhaal wordt alles door de ogen van docent Staal verteld. Je leest de gedachtes en de handelingen van meneer Staal, maar van de andere personen niet. 

Het verhaal is opgedeeld in dagen en maanden omdat het boek een dagboek is. Een nieuwe dag is te herkennen aan een streep met daarboven de dag en de maand.

Decor

Het verhaal zelf speelt zich af op een Amsterdamse school. De docent, meneer Staal, woont vlakbij de school waardoor het hele verhaal zich in Amsterdam afspeelt. Verder wordt er in dit verhaal geen gebruik gemaakt van een belangenruimte.

Het verhaal speelt zich in ongeveer 1.5 jaar af. Wanneer het verhaal zich precies afspeelt is niet bekend, maar aangezien het boek in 1926 is geschreven gaat het verhaal ook over de tijd voor 1926.

Stijl

Het verhaal wordt verteld aan de hand van een dagboek. Dit is een manier van schrijven die bij de meeste boeken niet voorkomt. Doordat het verhaal in een dagboekvorm geschreven is, is eigenlijk het hele verhaal in de verleden tijd geschreven. Meestal schrijft meneer Staal pas ’s avonds zijn verhaal. Het hele verhaal bestaat dus eigenlijk uit flashbacks.

Het taalgebruik is heel oubollig en is geschreven op een manier die wij in de huidige tijd niet meer gebruiken. Dit maakt het lezen van het verhaal soms erg ingewikkeld en moeilijk. Het is soms ook lastig om door stukken verhaal heen te komen doordat het op een oubollige manier geschreven is. Hierdoor leest het verhaal niet makkelijk weg.

Verder is er weinig gebruik gemaakt van details. Als lezer zijnde loop je hierdoor geen leesvertraging op.

Een citaat om de schrijfstijl te verduidelijken: ’Dan ben ik de ene; de andere … is een abstraktie, is de klas, is een stukje gemeenschap dat als individu optreedt. Telkens als er in zo’n geval een van de kinderen spreekt, geschiedt dat op een wijze waarin ik me voel: jij spreekt namens het hele stel, zelf zeg je eigenlijk niets, door jou spreekt de klas.’ – bladzijde 118

Slotzin

En de rest is nonsens hoor, al zal ik dat jullie nooit zeggen.

Beoordeling

Toen ik aan het boek begon had ik verwacht dat het een interessant boek zou zijn.

Uiteindelijk viel het verhaal een beetje tegen. Het is een oud boek (de eerste druk is uitgegeven in 1926), waardoor het boek heel oubollig is geschreven. Het verhaal is wel te begrijpen, maar in moeilijke woorden geschreven waardoor het lastig is om bij het verhaal te blijven. Daarnaast vind ik de verhaallijn ook niet zo heel erg interessant. Het gaat een beetje over de gevoelens van een docent, maar ik had wel wat meer details verwacht. Het hele verhaal is dan ook heel oppervlakkig geschreven, waardoor er eigenlijk nauwelijks een verhaallijn in het verhaal zit.

Wat wel weer mooi is is de manier waarop het leven van een docent duidelijk wordt. Als je zelf student bent kan je je maar moeilijk inleven in docenten waardoor een docent iets vaak in jouw ogen fout doet. Voor iemand die geïnteresseerd is in het docentschap kan dit een mooi verhaal zijn, omdat het de emoties en gevoelens van een docent helemaal bloot legt. In zekere zin kan je als lezer dus zeker van dit verhaal leren.

Al met al vond ik het een tegenvaller en ik zal het boek ook niet zo snel aan anderen aanraden.

Recensies

"Hoewel het boek een beetje oubollig aandoet, is het toch leuk om te lezen. Met name vanwege de herkenbaarheid. Iedereen die kan lezen heeft de lagere school doorlopen en deelt dus die ervaring. Vandaar dat we iedereen aanraden om dit boek te gaan lezen." http://recensies.infonu.n...jssen.html

"Uit alles blijkt dat Staal hart heeft voor zijn werk en zijn leerlingen. Hij geeft ze de ruimte en is net zo tevreden als zijn klas zelf als een nieuwe leerstof snel opgepakt is of als hij merkt hoe gretig de kinderen zijn om iets nieuws te leren. De kaart van Nederland is een belevenis evenals de tiendelige breuken." http://www.literairnederl...1/05/3182/

"De gelukkige klas overrompelde mij direct en ik werd meegesleept in het ontroerende verhaal dat net zo goed de geschiedenis van mijn eigen lagere schooljaren had kunnen zijn. Het boek is 80 jaar oud en speelt zo’n 100 jaar geleden. Frappant zijn overeenkomsten met mijn eigen schoolperiode in de jaren 70." http://greut.nl/primair/2...-thijssen/

Bronnen

De gelukkige klas

http://nl.wikipedia.org/w...kkige_klas

http://nl.wikipedia.org/wiki/Theo_Thijssen

Theo Thijssen