Feitelijke gegevens

• 2016
• 270 pagina's
• Uitgeverij: Wereldbibliotheek Uitgeverij Vrijdag

Flaptekst

Eerste zin

De wind fluit. De wind huilt. Hoewel alle ramen en deuren gesloten zijn, doet hij de gordijnen bewegen. Soms voelt Leo zelfs een zucht over zijn wangen en voorhoofd strijken. Het is moeilijk om de slaap te vatten.

Samenvatting

Het is niet eenvoudig om een logische samenvatting te maken van de inhoud van de roman, omdat die nogal complex- maar interessant- is opgebouwd.

Het leven van Leo Lenaerts.
Leo Lenaerts is 8 jaar als in 1953 de Watersnoodramp is. Hij is bang en hij plast in zijn bed. Leo is de zevende zoon op rij en dat betekent dat hij de voornaam van de Koning mag voeren en ook door hem als peetvader wordt geadopteerd. In die jaren overwegen de Bestuurders van Antwerpen om de haven uit te breiden. Dat betekent de ondergang van het dorp Lillo. Hiertegen komen de mensen in opstand, maar het plan gaat toch gewoon door. Er is nogal wat te doen in het gezin. Ze hebben aan de oorlog een manke broer overgehouden. Jos is in de oorlog zijn ene been en zijn ballen kwijtgeraakt. Hij wordt op den duur opgenomen in een zorginstelling. Jos gaat met zijn lieve en zorgzame zus zijn broer bezoeken.Daar werkt broeder Vitalis.  Broer René is geen beste. Hij had in de oorlog geweigerd naar een werkkamp te gaan en was gevlucht. Hij was een goede amateurwielrenner, maar zat ook in de handel met vuile zaakjes en hij was opgepakt wegens botersmokkel. Leo heeft een vriendje Modest Verreicken die op een kermis werkt. Die heeft een mooi zusje Betty op wie Leo verliefd raakt en aan wie hij alles schrijft over zijn broers. Maar ze wil niets van hem weten. Ze is op haar 16e al zwanger en lust wel pap van seks. Leo heeft geen zin meer in school en blijft zitten. Hij moet van zijn vader voor straf gaan werken. Leo wil weg uit huis en trekt bij zijn tante Mathilde in.

Dan wordt er een stuk ingelast over de oorlog, waarin wordt gesteld dat zus Elza in de oorlog ook bij tante Mathilde is ingetrokken, maar de reden was dat zij zwanger was. Van wie wordt niet verteld. Gesuggereerd wordt dat dat van een Canadese soldaat was. Er wordt door het gezin gedaan alsof  Leo de 7e zoon is.

Daarna volgen we weer de vertellijn van Leo. Hij is gaan werken in de zorginstelling waar ook zijn broer Jos wordt verpleegd. Er is een vreemde broeder Vitalis, over wie van alles wordt gesuggereerd. Jos sterft aan een hartaanval, maar daar wordt sterk aan getwijfeld. Intussen ontwikkelt Jos zich als man en er wordt opnieuw iets gesuggereerd nl. dat hij seks heeft met zijn veel oudere tante. Leo heeft kritiek op de zorginstelling: zijn leidinggevende zuipt en er komt een incident met drie patiënten die verbranden onder een kokend hete douche omdat er te weinig toezicht is.  Hij ontmoet er wel een vriend nl. de schrijver Roger van der Velde Hij vertrekt in de instelling en bij zijn tante en gaat werk doen in een Bibliotheek. 

In 2009 hoort Leo dat zijn broer René in een instelling zit. Hij is flink de weg kwijt. Toch komt hij na een bezoek aan zijn broer te weten dat Elza zijn zus is. Dat maakt Leo verward en hij zou op dat moment iedereen wel willen neerknallen. Hij wordt steeds maatschappijkritischer en gaat brieven schrijven in drie kranten. Hij wil weten wie zijn vader is en hij regelt met hulp van Laura Verreijcken, de dochter van zijn jeugdvriend Modest , een vlucht naar Canada. (Vatersuchmotief)  maar dat wordt een desillusie. De Canadees blijkt onvruchtbaar te zijn geweest. Leo koopt in Canada een geweer en hij neemt zich voor om de Antwerpse burgemeester Bart de Wever te doden. Hij en zijn voorgangers zijn immers schuldig aan de ondergang van zijn mooie dorp Lillo. Hij gaat posten bij diens huis, maar als hij het bange zoontje onder ogen komt, loopt hij weg. De volgende ochtend wordt hij dood aangetroffen. Hij is waarschijnlijk aangereden door een vrachtwagen. 

Interviews met andere personages
Het eerste interview wordt afgenomen met broer Francois Lenaerts waarin de oorlog centraal staat. De plaats van het interview is bij hem thuis. Broer Jos was afgevoerd naar een Duits werkkamp, omdat broer René geweigerd had en gevlucht was. Jos was zonder been en ballen thuisgekomen, wat thuis ruzie had veroorzaakt tussen vader en René. Na de oorlog komt er een Canadees bij hen onderdak. Elza heeft een oogje op hem.

Het tweede interview is met broer Bernard Lenaerts, dat gaat voornamelijk over de jeugd van Leo. Hij was de jongste en hij mocht doorleren. Hij kwam Bernard wel eens lastig vallen met het idee dat hij het kind van Elza was en van de Canadese soldaat, maar Bernard geloofde dat niet. Hij vertelt ook over de ruzies  van René met zijn vader en de dood van Jos in een inrichting.

Het derde interview wordt afgenomen met Betty Verreijcken in haar caravan. Zij vertelt over haar huwelijksleven met Polleke. (Leo)  Hij was een jeugdvriendje had hij beweert, maar na een leven lang genieten op de kermis, en in een café waar ze ook mannen verwende, was ze met Polleke "getrouwd". Dat was een mislukking want hij kon haar op geen enkele manier de andere venten doen vergeten. Hij was niet geïnteresseerd in seks, maar in boeken. Ze was bij hem weggegaan.

Het vierde  interview is met de echtgenote van zus Elza, de voormalige broeder Vitalis, Etienne. Hij praat over zijn tijd als verpleger in de instelling waar Jos verpleegd werd. Hij weigert te geloven dat deze Jos zelfmoord zou hebben gepleegd. Hij vertelt over Leo dat zijn moeder Elza was. Hij vertelt dat de vader van Leo niet de Canadees maar broer René was. Hij zegt dat het ook foute boel met Leo was toen die zich ging bemoeien met de psychotische schrijver Roger van der Velde.

Het laatste interview is met Laura Verreijcken, de dochter van Modest, die Leo heel lang geholpen heeft o.a. met de voorbereiding van de Canadese reis. Maar hij ging zich steeds meer afzonderen en verwaarlozen en hij ging zich ook steeds meer uitlaten over de doodsbedreiging van burgemeester Bart de Wever. Hij vond de man schuldig (als bestuurder) aan de ondergang van zijn dorp Lillo. Ze vond het op den duur maar allemaal eng. Het geweer had Leo in Canada gekocht.

Nawoord
De ik-verteller van het nawoord moet de schrijver Vlaminck zijn die suggereert dat de echte Leo Lenaerts heeft bestaan, omdat hij hem een paar keer had ontmoet in het café 't Mestputteke, waar hij zijn lezersbrieven schreef. Na diens dood had hij de vijf interviews met nabestaanden afgenomen.

Lezersbrieven
Aan het einde van de hoofdstukken waarin Leo Lenaerts de personale verteller is, schrijft hij steeds een lezersbrief. Het zijn heel korte stukjes tekst (zie een van de citaten over Dyslexie) Hij doet dat aan bepaalde dagbladen: Het Nieuwsblad, Het Laatste Nieuws, Gazet van Antwerpen. Ze zijn gedateerd van 2009-2015.
De onderwerpen waarover hij schrijft zijn vrijwel altijd maatschappelijk relevant: bijv.  Dyslexie, Terrorisme, Dreiging, Theatersubsidies, Reispas, Populariteit, Openbare toiletten, Doping, Discriminatie.
De stukjes geven aan dat Leo eigenlijk een moderne Don Quichotte is die tegen windmolens vecht en ook dat hij die strijd tegen de overheid niet zal winnen. Hij kan de veranderingen niet aan en blijft zich wanhopig maar vergeefs verzetten.

Personages

Leo

Het draait in deze roman eigenlijk alleen om Leo Lenaerts. We volgens hem vanaf zijn 8e jaar totdat hij in 2015 om het leven komt, aangereden door een vrachtwagen. Hij is het voorbeeld van een loser aan wie maar weinig lukt. Dat komt enerzijds door zijn afkomst: zijn zus blijkt zijn moeder en zijn broer is uiteindelijk zijn vader. Dat lijkt ingewikkeld maar het is het niet. Daarna mislukt hij op school, gaat werken als verpleegkundige, maar ziet daar in de instellingen de misstanden en wordt bibliothecaris. Als hij met zijn jeugdliefde Betty trouwt is dat ook geen succes. Hij kan niet op tegen de mannen die Betty al verwend hebben. Zijn maatschappelijke onvrede verwerkt hij door korte lezersbrieven in Vlaamse kranten te schrijven. Daarna moet hij weten wie zijn vader is. De beoogde Canadees blijkt onvruchtbaar, dus zwaar teleurgesteld keert hij terug naar Europa. Hij is van plan wraak te nemen op alles en iedereen; dat doelwit wordt uiteindelijk de Antwerpse burgemeester Bart de Wever. Die stelt hij verantwoordelijk voor de ondergang van zijn dorp. Maar ook die aanslag mislukt. Uiteindelijk komt hij onbenullig om het leven en gaat de schrijver Vlaminck op zoek naar het verleden achter Leo. Het resultaat heeft hij in het boek opgenomen.

Quotes

"Als in een huishouden zeven jongens op rij geboren worden, dan krijgt die zevende jongen volgens de Bijbel en volgens artikel elfendertig van de Belgische grondwet de naam van de Koning. Daarom heet gij voluit Leopold Elisabeth Mathilde Lenaerts. Bovendien zijt gij geschreven en geboekt, een petekind van de Koning." Bladzijde 16

""De burgemeester zegt dat. Hij heeft daar aangetekende brieven over gekregen. We worden eind volgens jaar aangehecht bij Antwerpen, waardoor wij als onnozele buitenmensen niks meer in de pap te brokken zullen hebben. En daarna wordt heel Lillo simpelweg onteigend en met de grond gelijk gemaakt.|"" Bladzijde 25

"Dyslexie Bij een kind dat dyslexie heeft mogen leraars geen punten aftrekken wanneer het spel-entaalfouten maakt. Ook een kind met een mentale handicap moet in een gewone school zijn plek vinden en er een diploma kunnen behalen. het wachten is op de eerste blinde vliegtuigpiloot. Leo Lenaerts, Deurne (Het Laatste Nieuws, juni 2015) " Bladzijde 39

"Als ze nu met fiets en al d e gracht in zou rijden... Hoe lang zou het duren vooraleer een mens verdrinkt of bevriest in het ijskoude water? Dubbele moord, dat zou het zijn. De eeuwige verdoemenis. Voor haarzelf en voor die onschuldige boreling in haar buik. " Bladzijde 108

"In Lillo was hij in geen jaren nog geweest. Hij wilde niet zien hoe de huizen er een na een gesloopt werden. Hij wilde niet zien hoe mensen van overal er tijdens zondagse uitstapjes foto's van de kaalslag maken. Hij wilde niet zien hoe wat restte van straten, huizen, stallen en schuren ondergespoten werd met een metersdikke laag slikzand." Bladzijde 135

Thematiek

Wanhoop

Het leven van Leo Lenaerts wordt na het opofferen van zijn geboortedorp Lillo een leven vol wanhoop, machteloosheid en desillusie. Hij ziet met lede ogen aan hoe de haven van Antwerpen moet worden uitgebreid waarbij hij zich realiseert dat de politici nooit naar de burgers luisteren. Ze zijn opportunistisch en komen liever in tv-shows dan dat ze goed besturen. Daarom moet de Antwerpse burgemeester Bart de Wever er in zijn ogen aan geloven. Die aanslag mislukt en leidt indirect tot de dood van Leo. Maar er is veel meer misgegaan in het leven van Leo. Dat heeft vooral te maken met zijn afkomst. Hij is de zevende zoon in de familie, wordt daarom naar de koning (Leopold) vernoemd, maar eigenlijk is dat een goed bewaard familiegeheim. Hij is immers niet de zevende zoon, maar de eerste, nl. van zijn zus Elza en zijn oudere broer René blijkt later nota bene de vader van hem te zijn. Alles gaat wel zo'n beetje mis in het dagboek van deze loser. Als hij later toch met zijn jeugdliefde Betty is getrouwd, blijkt dat hij ook niet als man geschikt is om deze prostituee te kunnen bevredigen. ze gaat bij hem weg. Ook zijn Vatersuchtocht naar Canada is vergeefs. De Canadees die zijn zus zwanger zou hebben gemaakt, blijkt onvruchtbaar. Zo is het leven van Leo Lenaerts een aaneenschakeling van teleurstellingen, desillusies en wanhoop. Hij uit zich daarom regelmatig in korte krantenberichten waarin hij steevast zijn kritiek op allerlei misstanden in de maatschappij geeft. De vraag zal echter zijn: wie zal die kleine, voor velen onbelangrijke berichten hebben gelezen. Zijn bestaansrecht dankt Leo Lenaerts aan zijn literaire vader Eric Vlaminck die ooit een man ontmoette die veel trekken had van Leo.

Motieven

Relatie tussen broers

Natuurlijk is in deze familieroman ook de onderlinge relaties tussen de broers van groot belang. Leo heeft maar liefst zes broers die allemaal hun eigenaardigheden hebben. Zijn broer Jos heeft geen benen en ballen en wordt later in een inrichting opgenomen. Zijn broer René is een bijzondere naast wielrenner is hij ook losgeslagen. Hij is in tegenstelling tot Jos in de oorlog ondergedoken en dat wordt hem door zijn vader niet in dank afgenomen. Bovendien blijkt dat René later de vader van Leo is. Zijn broer Swa is erg rijk geworden, terwijl zijn broer Bernhard het juist helemaal niet rijk heeft en bij zijn broer Swa in dienst is. Leo is een van de weinigen die kan studeren, de anderen hebben het vermogen er niet voor. Maar Leo blijft hangen in het verleden.

Relatie tussen broer en zus

Leo lijkt de broer van Elza te zijn. maar later blijkt dat Elza niet zijn zus maar zijn moeder was. Dat geeft de lezer een heel andere kijk op de hoofdpersoon.

Dood

Vrijwel alle familiepersonages sterven in deze roman. Allereerst de vader en de moeder, maar later ook de meeste broers (René, Jos ) leo sterft ook: hij wordt vlak bij zijn geboortedorp van de weg gereden als hij plannen heeft om de burgemeester Bart de Wever dood te schieten. Die ziet hij als de personificatie van het kwaad : de politici die hun macht misbruiken.

Familiegeheim

Dit motief hangt erg samen met het Vatersuchmotief, want het is een groot familiegeheim dat Leo niet de zevende zoon is van het echtpaar Lenaerts.Zijn zus Elza werd kort na de bevrijding zwanger en moest dat kind krijgen in het huis van haar tante. De moeder van Leo deed net alsof ze in verwachting was van haar zevende zoon. Het is een goed bewaard geheim dat Elza de moeder van Leo was en dat Rene de waarschijnlijke vader was. Schrijver Vlaminck gebruikt het motief vaak in zijn werk.

Maatschappijkritiek

Het dorp Lillo moet na de oorlog sneuvelen door de uitbreiding van de Antwerpse haven. De politici luisteren niet naar de kleine luiden. De uitbreiding heeft het hele dorp doen verdwijnen en er is in de ogen van Leo niets goeds mee bereikt. Later wordt leo een zuurpruim die zittend in het eetcafé 't Mestputteke op bierviltjes korte kritiekjes op de maatschappij onder worden brengt die hij naar de dagbladen stuurt als lezersbrieven. Veel van die berichtjes worden na de hoofdstukken waarin Leo als personale verteller fungeert opgenomen. Ze zijn kort en krachtig en vaak sarcastisch en bevatten steeds een of andere vorm van maatschappijkritiek.

Vatersuchmotief

Een klassiek motief. Jongens willen graag weten wie hun biologische vader is. Leo hoort later dat zijn vader zijn vader niet is en dat Elza zijn moeder is. Die zou net na de oorlog seks hebben gehad met een Canadees die haar zwanger zou hebben gemaakt. Als hij dat weet, gaat hij naar Canada, maar de man in kwestie blijkt onvruchtbaar. Dus gaat hij weer terug naar België. Hij hoort later dat hij het gevolg is van incest ,nl. dat zijn slechte broer René zijn zus zwanger zou hebben gemaakt.

Motto

Er zijn drie motto's:
"Lillo, ghelegen op de Schelde drie mylen van Antwerpen, is een goede en schoone Heerlyckheidt."  (Lodovico Guicciardini (1521-1589)

"Het was redelijkerwijze niet mogelijk en toch zag ik het met eigen ogen gebeuren." ( Roger van der velde (1925-1970).

"Toen Jean Dézert besloot zelfmoord te plegen koos hij voor een zondag teneinde niet te verzuimen op kantoor." (Jean de La Ville de Mirmont (1886-1914) 

Alle drie de motto zijn symbolisch voor de roman.  het eerste en tweede verwijzen naar de ondergang van het dorp Lillo. Het derde is min of meer van toepassing op de loser Leo bij wie alles mislukt, hoewel hij een "mensch van goeden wil" is geweest. 

Titelverklaring

Vlak bij zijn geboortedorp Lillo ligt de Zwarte brug. In het verhaal passeert Leo die enkele keren. Het dorp wordt weggevaagd door de uitbreiding van de haven van Antwerpen. De bestuurders dragen daar de schuld aan. Het leven van Leo gaat niet over rozen. Later keert hij enkele keren terug naar zijn dorp waar hij zijn jeugd heeft doorgebracht. Hij moet dan de zwarte brug fysiek gepasseerd hebben.
De titel zou je ook symbolisch kunnen opvatten, nl. de overgang tussen verleden en heden, die een uiterst somber karakter krijgt voor de hoofdfiguur. 
 

Structuur & perspectief

De structuur is aan de ene kant ingewikkeld; aan de andere kant wordt die complexe structuur wel aan de lezer duidelijk gemaakt door tijds-en plaatsaanduidingen.

Er is een gedeelte van de roman dat het leven vanuit Leo Lenaerts beschrijft. Dat lijkt een personale verteller te hebben.
Datzelfde geldt voor de episode van net na de oorlog waarin Elza zwanger is geraakt van Leo. Dan wordt het verhaal verteld vanuit het perspectief van Elza.
Daarnaast zijn er 5 interviews opgenomen waarin  verschillende  personages vertellen over het leven van Leo. Dat zijn verslagen die door de schrijver Erik Vlaeminck zijn gemaakt , nadat hij gehoord had dat Leo Lenaerts (een man die hij in het café 't Mestputteke  ontmoette) was overleden. Deze interviews worden over de gehele tekst verspreid. Het 't Mestputteke is een bestaand café in Deurne.

Een leuk structuurelement is het opnemen van 25 korte lezersbrieven die Leo in de periode van 2009-2015 aan de redacties van kranten stuurde. 
Aan het einde volgt dan een nooit gepubliceerd krantenbericht over zijn dood. Het allerlaatste element is het Nawoord van de schrijver die doet voorkomen of hij Leo Lenaerts in levende lijve tussen 2010 - 2015 heeft ontmoet.

Decor

Het decor is eigenlijk het gehele verhaal hetzelfde. Leo is geboren in het kleine dorp Lillo dat een paar kilometer ligt van Antwerpen. Het dorp wordt weggevaagd door de uitbreiding van de Antwerpse haven. Om in het dorp te komen moet je over de zwarte brug. Leo blijft zijn hele leven lang in de buurt van zijn dorp wonen: Antwerpen, Deurne. Een keer maakt jhij een korte reis naar Canada : Montreal.

Er zijn diverse tijdlagen in de roman:
- Op een bepaald moment wordt de geschiedenis van de geboorte van Leo verteld. Dat gebeurt vanuit  het standpunt van zijn zus (en moeder) Elza. Het betreft de situatie vlak na de oorlog (1945) waarin ze zwanger is en moet onderduiken bij haar tante Mathilde, omdat niemand mag weten dat ze een baby krijgt. Dan volgt nog een korte nageschiedenis waarin wordt verteld dat Leo de naam van de Koning heeft gekregen.

De tweede tijdlijn begint bij de Watersnoodramp van 1953 als Leo 8 jaar is. Hij is bang. Daarna wordt verteld over zijn school, zijn zittenblijven en zijn vriendschap met Modest Verreijcken. Zo leert hij Betty Verreijcken kennen op wie hij verliefd raakt. In 1965 gaat hij werken als verpleegkundige. Jij woont bij zijn tante Mathilde met wie hij iets van seks heeft. Deze lijn loopt tot 1973. 

Daarna wordt er een hele periode uit het leven van Leo overgeslagen. Hij is in die tijd partner geweest van Betty, die hem in de steek gelaten heeft vanwege zijn weinig inspirerende levenswijze. Hij wordt vrijwilliger. gaat zijn oude broer René opzoeken en gaat ook naar Canada om zijn vader te zoeken. In de zomer van 2015 komt hij om het leven.

Stijl

Erick Vlaminck doet wat stijl betreft zijn achternaam eer aan. Hij geeft in zijn dialogen tussen zijn personages veel Vlaamse woorden en uitdrukkingen prijs. Toch maakt dat het verhaal niet onleesbaar voor de Noord-Nederlandse lezers. Het geeft de roman juist zijn charme.

-  Een paar voorbeelden van Vlaamse woorden:
de velo (fiets) goesting (zin) pupiter (bureau/lessenaar)  foorkramers (kermisexploitanten) Amai (uitroep)  kuisploeg (schoonmaakploeg) staminees (cafés) teljoor (tafel) seffens (straks), een tas koffie (een kopje koffie).

- Een paar voorbeelden van Vlaamse uitdrukkingen en gezegden:
"... omdat hij geen ezel had die geld scheet"(blz. 21)
".. Als ge zo rap van uw melk zijt, dan is dat een teken dat dat ge een slecht geweten hebt"(blz. 44)
-Zelfs mensen die elkaar van haar noch pluim kennen. (blz. 99)
- Hij was een vijs kwijt (blz. 287)

Ondanks de sombere inhoud valt er door de humor ook voldoende te lachen.
"Er hangt geen postzegel op", Bernard.
"De Koning kan toch moeilijk aan zijn eigen achterste likken wanneer hij een brief verstuurt". Robert. (122)

"Ik kan geen moederskindje zijn, ons moe ligt al lang op het kerkhof. Er groeit gras op haar buik."
"Vanaf hun dertien, veertien jaar groeit er bij alle vrouwen gras op hun buik." (75/76)
 

Slotzin

Ter hoogte van Lillo-Fort , vlakbij de molen "De Eenhoorn"werd op zondagochtend 12 juli omstreeks 05.30 u in de berm van de Scheldelaan een levenloos lichaam aangetroffen. Het betreft een blanke man van zekere leeftijd. De vondst werd gedaan (.....) Vanwege de verwondingen op het lichaam wordt verondersteld dat de man door een voertuig, waarschijnlijk een vrachtwagen werd aangereden en in de berm geslingerd. Wellicht was hij op slag dood.

Beoordeling

Goed verteld verhaal in een complexe structuur over een man die zich tevergeefs verzet tegen alle veranderingen in de maatschappij. Hij is zo'n man die door zijn afkomst (vader is zijn broer en zijn moeder was eerst zijn zus) het spoor in het leven bijster raakt. Vlaminck schrijft graag over familieperikelen en geheimen.  Door zijn informatie goed verspreid over het verhaal te verspreiden, komt er spanning in het boek. 

De stijl is niet moeilijk om te lezen. Wel staat het vol met Vlaame woorden en uitdrukkingen, maar het blijft ook voor een Noord-Nederlander allemaal goed te volgen. Als lezer krijg je medelijden met een man als Leo, een  "mensch van goeden wil", die weinig persoonlijk geluk heeft gekend (vanwege afkomst, slecht huwelijksleven, kinderloos, de ondergang van zijn dorp). Maar af en toe valt er genoeg te lachen en dat is wel zo leuk.

Het boek valt wel gemakkelijk in een lijstje voor je mondeling  te plaatsen met bijvoorbeeld het thema Familiegeheimen & Familiebetrekkingen
Alex Boogers -  Alleen met de Goden (2015) ( Supergoed boek) 
Griet op de Beeck - Vele hemels boven de zevende (2014)
Vincent Overeem - Tobi (2013)
Caja Cazemier - Familiegeheim (2013) 
Loes den Hollander - Bodemloos (2012)
Karel Glastra van Loon - De Passievrucht (1999)

Recensies

"De authenticiteit van Erik Vlaminck blijft superieur. Want wie zijn oeuvre heeft gevolgd en gelezen, weet dat de klasse van Vlaminck vooral zit in de details. De auteur blijft ook een pur sang theaterschrijver die op geen enkele wijze genoegen neemt met het afsnijden van het leesparcours. Tot aan de laatste alinea’s blijft hij consistent. Zijn dialogen marcheren zonder horten en stoten door de bladzijden heen. De fabuleuze woorden, het oer-Vlaamse geschrift soms erg dialectisch, maakt het lezen de moeite waard. Na zijn roman Brandlucht, is De zwarte brug, een uitstekende opvolger." https://www.hebban.nl/rec...warte-brug

"De zwarte brug telt een kleine driehonderd bladzijden. Het laatste derde gaat hoofdzakelijk over de vraag: wie is Leo’s vader? Voor mij volstond het om te weten wie zijn echte moeder was. In dàt deel van het verhaal ligt het emotionele dynamiet. De identiteit van zijn vader voegt weinig toe, en stuurt de plot in de richting van een Latijns-Amerikaanse telenovela, met onthullingen (personage x is tóch niet Leo’s verwekker!) en wendingen (Leo gaat Bart De Wever doodschieten!) die schokkend zouden moeten zijn, maar met een droge plèts op hun gezicht vallen. Daar komt nog bij dat Vlaminck een grote sprong maakt, van de jonge Leo naar de vereenzaamde man die hij decennia later geworden is. Eerder in de roman kregen we de verzuurde lezersbrieven voorgeschoteld die de oude Leo naar de Vlaamse kranten stuurt. Het laat zich denken dat De zwarte brug ook een beetje de ontstaansgeschiedenis van die verzuring in kaart wil brengen, maar door die sprong in de tijd komt daar niets van. " http://markcloostermans.b...n-een.html

"Prachtig en lezenswaardig interview met de auteur." http://maartendessing.blo...zelfs.html

"We kennen zo onderhand het volk dat de auteur beroert, maar in een Nawoord vertelt hij deze keer waar hij de figuur van Leo heeft ontmoet – of toch wat hij over de figuur die hij in café ’t Mestputteke heeft ontmoet heeft verzonnen. En gaat hij putten uit zijn reservoir van geliefkoosde personages: verre familie in Canada, foorkramers, patiënten in de instelling in Duffel (waar hij ooit zelf werkte), zijn geliefde Roger van de Velde, de auteur van Knetterende Schedels. Bart De Wever hoort er vanaf nu ook bij." http://www.gierik-nvt.be/...arte-brug/

"De zwarte brug’ is een hele rijke roman. Ik weet dat ik in deze bespreking de karakteristieke stijl, de variatie en de mooie opbouw ervan tekort doe. Het enige wat er voor u op zit is om zelf het boek lezen. Ik raad het iedereen aan." http://uitgelezenboeken.b...-brug.html

"In korte episodes, grotendeels chronologisch geordend van 1953 tot 2015, gaat Vlaminck op zoek naar antwoorden, ook daar waar het de tragische wending betreft die Leo’s leven uiteindelijk zal nemen. Eigen aan zijn schriftuur is de manier waarop Vlaminck als auteur intervenieert in zijn relaas van deze familiegeschiedenis. In enkele tussenstukken wordt het verslag opgenomen van de gesprekken die hij gevoerd heeft met een aantal mensen die Leo’s levenspad hebben gekruist. En in zijn nawoord wijst hij erop dat hij zijn hoofdfiguur persoonlijk heeft leren kennen in café ’t Mestputteke in Deurne, waar hij de in zichzelf gekeerde en van alle sociale contact verstoken gebleven Leo ontmoette en hij, zij het maar voor heel even, een gesprek met hem voerde." http://mappalibri.be/?nav...sieid=6170