Feitelijke gegevens

• 28e druk, 2013
• 271 pagina's
• Uitgeverij: Prometheus

Flaptekst

Eerste zin

Wat heb ik nog gezien? Een vrouw in de frituur, heftig in de weer met inpakpapier en bamischijven en wisselgeld. Ze kreek triester dan ik ooit iemand had zien kijken. Ze droeg een roze T-shirt net een opdruk in glitterletters: LOVE ME. (verteller Eva)

Samenvatting

Er zijn vijf vertellers in de ik-vorm die allemaal een deel van het verhaal vertellen..
Lou is het twaalfjarige meisje dat er op school niet helemaal bij hoort. Vooral de verschrikkelijke Vanessa zit haar dwars. Het gaat wat beter als ze Vanessa bij het shoppen betrapt op diefstal. Ze krijgt dan meer macht op het meisje die haar ineens in de buurt wil hebben. Lou spreekt steeds over de ramp die zich voltrokken heeft, maar als lezer weet je nog niet wat daarmee wordt bedoeld. Lou wordt uitgenodigd op een schoolfeest, maar ze ziet dan dat Vanessa haar vriendje Benno in haar macht heeft. Ze besluit de volgende dag te spijbelen en dat valt op. Dan besluit Lou een boekje over Vanessa open te doen op school en het meisje wordt opgepakt. Lou vreest wraak en gaat naar een andere school. Daar heeft ze al meteen een nieuw vriendinnetje June.

Lou's moeder, Elsie, heeft niet zo'n goed huwelijk met Walter. Ze is heel knap, volgens de omgeving. Ze ziet wat in de artiest Casper en na een eerste afspraak gaan ze helemaal los in bed. Elsie krijgt een revival. Toch speelt ze af en toe het spelletje hard-to-get. Casper vindt dat verschrikkelijk. Eva geeft aan dat Elsie voor zichzelf moet kiezen. Na de dood van Eva kiest Elsie dan ook voor Casper. Ze laat haar gezin in de steek.

Haar jongere zus Eva heeft het wat minder goed getroffen. Ze is naarstig op zoek naar een relatie, maar omdat ze er niet zo goed uitziet en dik is, gaat dan niet lukken. In de gevangenis waar ze werkt, ontmoet ze een jonge gedetineerde maar van haar baas mag ze daar niets mee. Ze moet wachten totdat hij vrij komt. Ze ontmoeten elkaar een keer, maar daarna is ook die relatie met de jongere man over.
Als ze een internetdate heeft met een op het oog keurige man, ontpopt die zich als een liefhebber van sado-masochisme, maar Eva heeft van "50 tinten grijs " geen hoge pet op. De man is daarna verschrikkelijk bruut. 
Het leven is voor Eva, die altijd klaar staat om anderen te helpen, niet gemakkelijk. Ze besluit dan ook om van een appartementencomplex van 80 meter hoog te springen. 

Hun beider vader Jos heeft een restaurant, maar kan zelf niet van de drank afblijven. Zijn vrouw Jeanne is geen gezellige tante, dus kan drank uitkomst bieden. Hij hoort al aan het begin dat zijn toch al niet voor het geluk geboren broer Karel aan kanker zal overlijden. Hij loopt met een geheim rond. Hij heeft namelijk zijn neefje Victor per ongeluk tot kasplantje gereduceerd, maar niemand in de familie weet dat hij toen dronken achter het stuur zat. Hij heeft daarna de financiën voor zijn broer en neefje goed geregeld. Karel sterft, de begrafenis is een sof. Dronken als Jos is, scheldt hij de vrouw van Karel ook nog eens uit. Als Eva sterft heeft Jos veel verdriet.

Casper is de laatste verteller: hij is kunstenaar en helemaal gek op Elsie. Zijn vrouw Merel laat hem nogal vrij. Hij heeft een zoon, Willem.

Onbeholpen banen de personages zich een weg door het leven, voortdurend in strijd met de wereld en zichzelf. Allemaal op zoek naar een vorm van geluk, erkenning of wat dies meer zij. Casper en Elsie ontmoeten elkaar en hebben een geweldige seksuele relatie. Toch is hij vertwijfeld over de houding van Elsie. Maar hij is aan het einde erg blij dat ze bij hem wil komen wonen. Hij vindt haar een lekker wijf.

Sommige stukken van het familieverhaal worden door verschillende personen verteld, waardoor er soort parallelvertelling ontstaat. 

Personages

Casper

Casper is het lief (/minnaar) van Elsie. Ook zijn huwelijk met Merel loopt dood en hij zegt dat hij veel van Elsie houdt, Hun seks is hemels en hij wil graag dat ze bij hem komt. Ze laat hem een tijdje bengelen, maar in het laatste hoofdstuk staat ze bij hem op de stoep.

Eva

Eva voelt zich eenzaam. Ze wil altijd iedereen helpen (vgl. de passage met de gevangene die ze moet bewaken) Ze mag dat niet van haar directie en zoekt hem daarna pas op nadat hij vrij gekomen is. Maar hij laat haar net zo eenvoudig in de steek en vallen. Dat overkomt Eva altijd bij andere mannen. Die maken misbruik van haar. Op den duur kan ze er niet meer tegen: ze heeft verdriet en is erg eenzaam. Ze besluit daarom van een hoge flat af te springen.

Elsie

Elsie is niet gelukkig in haar huwelijk met de nefroloog Walter, die veel ouder en saaier is. Ze ontdekt in de seksualiteit met Casper een nieuwe hemel, ver boven de zevende en verlaat haar gezin om zich definitief bij Casper te voegen. Ze kiest na de zelfmoord van Eva voor zichzelf.

Jos

Jos is eigenaar van een restaurant, maar hij lust graag een borrel. In feite is hij alcoholist en hij heeft onder invloed van drank een ongeluk bij zijn neefje veroorzaakt. Hij steunt zijn broer en diens gezin echter wel. Hij haat zijn vrouw die het er dan ook wel naar maakt. Als Eva zelfmoord heeft gepleegd, vertelt hij over zijn verdriet.

Jeanne

Jeanne is geen leuke vrouw voor Jos. Ze is een babbelaarster, roddelaarster en erg egoïstisch (zie ook de citaten) Als Karel doodgaat, wil ze eigenlijk liever niet dat Jos haar schoonzus nog langer financieel helpt. Verder heeft ze graag zelfmedelijden en is ze zelfs jaloers op haar dochters. Jos is van al die dingen aan de drank gegaan.

Lou

Lou is een pubertje dat op school gepest wordt. Ze is de dochter van Elsie. Ze ziet dat het huwelijk tussen haar vader en moeder niet goed is. Op school wordt ze gepest en dat vindt ze verdrietig. Ze wordt vooral getreiterd door Vanessa. Het houdt op wanneer ze ziet dat Vanessa steelt. ze krijgt dan macht en vertelt dat op een keer aan de directie van school. het is eigenlijk een wraakactie omdat Vanessa zoent met de jongen op wie ze zelf verliefd is.

Walter

Walter is nefroloog (nierspecialist) en een saaie man. Hij besteedt niet veel aandacht aan Elsie en de kinderen. Hij is twaalf jaar ouder dan Elsie. Ze begint naar andere mannen (Casper) te kijken.

Quotes

"Ik weet niet wat er thuis aan de hand is, maar mama doet raar. Wat papa verder nauwelijks in de gaten heeft, volgens mij. Of toch, misschien. Soms denk ik dat hij stiller is dan anders. Jack fietst daar zomaar tussendoor, ik merk het de hele tijd aan kleine dingen, en daar wordt ik dan wiebelig van. Ik heb geprobeerd extra lief te zijn, maar dat maakt weinig indruk." Bladzijde 116

"Ik heb veel gepraat, met mezelf, met Eva, misschien is dat hetzelfde, met Esther ook. En na lang wachten ben ik hem gaan halen, Casper. Ik ben ook gesprongen. Omdat mijn sprong de hare goed zou maken. Omdat ik haar niet had kunnen redden, maar mijzelf nog wel. (vertelster Elsie)" Bladzijde 264

"De nacht was kil en donker. De kinderen sliepen. Walter zou zo wel thuiskomen, wist ik. Ik ben in mijn auto gestapt, ik heb de muziek op volume 24 gezet, ik ben de autosnelweg opgedraaid en heb stevig op het gaspedaal getrapt. Tot ik honderdtachtig reed, En toen: negen seconden mijn ogen dichtgedaan. Ik heb geteld. Één, twee, drie, vier, vijf zes, zeven, acht, negen. Daarna weer open. Het was nog altijd nacht. (vertelster Elsie)" Bladzijde 181

"En dan zegt hij : "Evaatje, ik vind u zo geweldig, hè." Ik glimlach. "Ik kan met niemand beter praten, en het is altijd dikke fun, wij twee op stap." Ik glimlach breder. "Alleen spijtig dat gij niet mooier zijt. Van mij moeten vrouwen geen topmodellen zijn, maar van u zou ik echt geen stijve kunnen krijgen. Zo spijtig."" Bladzijde 63

"Jeanne is van het uitbundige type. In alles. Gaat ze shoppen, dan komt ze niet thuis met twee cadeautjes voor zichzelf, maar met negen. Gaat ze uit eten dan kiest ze niet voor het drie-, maar voor het zevengangenmenu. Belt ze met een vriendin, dan praat ze niet een kwartier, maar anderhalf uur. is ze misnoegd, dan doet ze niet aan voorzichtige bezigheid, maar brult en tiert ze tot ze geen stem meer heeft. Voelt ze zich verdrietig, dan vloeien er niet een paar tranen, maar huilt ze halve vijvers vol." (verteller Jos)" Bladzijde 52

Thematiek

Zin van het bestaan / zin van het leven

Alle personages/vertellers zijn op zoek naar de zin van het bestaan of de zinvolheid van het leven. Ze leven in hun eigen stramien. Lou wordt op school gepest, alcoholist Jos is belast met het verleden, Elsie en Casper plegen met elkaar overspel en Eva is een schat van een mens die iedereen wil helpen, maar zelf door haar uiterlijk niet aan een vaste relatie kan komen. Zo gaan ze tobbend op weg door het leven.

Motieven

Zelfmoord

Eerst doet Elsie een poging tot zelfmoord, als ze in de auto stapt en met onverantwoorde snelheid over de weg scheurt, maar ze redt het. Langzamerhand wordt aan het einde duidelijk dat de eenzame Eva door middel van een sprong uit een hoog appartementencomplex (80 meter) een einde aan haar leven maakt.

Verdriet

Verdriet is een belangrijk motief in deze roman. Er zijn vele vormen van verdriet. Lou wordt op school gepest, Eva heeft verdriet om haar eenzaamheid en het gebrek aan mannen, Elsie heeft verdriet omdat ze haar gezin in de steek moet laten en ook Casper heeft datzelfde verdriet. De moeder van Victor heeft verdriet om haar gehandicapte zoon. Jos en Jeanne hebben verdriet om hun dochter Eva die zelfmoord heeft gepleegd.

Pesten op school

Lou wordt op school gepest en dat houdt aan totdat ze macht over Vanessa krijgt. Toch gaat ze naar een andere school.

Verraad

Lou verraadt aan de directie op school dat Vanessa een kleptomane is. Die wordt dan ook opgehaald en Lou vreest dat Vanessa wraak zal nemen.

Eenzaamheid & isolement

In deze roman zijn enkele personages erg eenzaam. Dat geldt in de eerste plaats voor Eva, die niet zo heel knap en aantrekkelijk is, graag een man wil, maar alle dates lopen op niets uit. Ze maakt een einde aan haar leven, Maar ook haar vader is in feite een eenzame man, die met een vrouw getrouwd is die almaar babbelt, waar hij slecht tegen kan. Ze heeft verder overal kritiek op en Jos stort zich daarom maar in de alcohol.

Familiegeheim

Het familiegeheim is dat Jos in het verleden toen hij dronken achter het stuur zat zijn neef Victor heeft overreden die daardoor ernstig gehandicapt is en eigenlijk alleen maar kwijl produceert. Jos heeft wel de financiële problematiek van het gezin opgelost en zal ook na de dood van zijn broer blijven doen.

Kindertijd & kinderleed

Lou is twaalf jaar en is niet geliefd op school. Ze wordt vooral gepest door Vanessa, maar ze krijgt wat meer macht als ze weet dat Vanessa lange vissers heeft.

Overspel

Zowel Elsie als Casper zijn getrouwd maar hebben in een verpletterende seksuele aantrekkingskracht elkaar gevonden. Ze besluiten er aan het einde mee door te gaan en hun gezin in de steek te laten. Ze kiezen voor zichzelf en voor elkaar.

Alcoholproblemen

Jos heeft een alcoholprobleem. Om aan het gekwebbel en gebabbel van zijn vrouw te ontkomen heeft hij zich in de alcohol gestort. Dat probleem is niet minder geworden nadat hij zijn neefje Victor heeft aangereden.

Ongelukkige liefdesrelatie

Eva probeert hardnekkig aan een relatie te komen. Maar ze heeft haar figuur niet mee en dat levert of wel eens een teleurstelling op. Een keurige internetdate loopt uit op een sm-voorstel. Ook de drie andere liefdesrelaties in de roman zijn niet gelukkig: Elsie-Walter, Casper-Merel en Jos-Jeanne. De laatste heeft alleen een oplossing gevonden in de drank. Maar ja, die maakt toch ook meer kapot....

Hoop

Ondanks het vele verdriet in het verhaal blijven enkele personages hoop koesteren. Lou doet dat als ze naar een nieuwe school gaat en meteen ene vriendinnetje krijgt, June. Elsie en Casper vinden nieuwe hoop in een nieuwe relatie met elkaar. Lou ziet dat haar moeder opgefleurd is. Ze vindt ook haar steun in de muziek . Bijvoorbeeld met Johnny Cash met "I walk the line."

Motto

Er zijn twee motto's

reis ver
drink wijn
denk na
lach hard
duik diep
kom terug (Spinvis)

"Perhaps when we find ourselves wanting everything, it is because we are dangerously near to wanting nothing." (Sylvia Plath)

Oftewel : hoe sta je als mens in het leven.

Opdracht

Voor u
(voor alles, en al de rest)

Trivia

Het is de debuutroman van de Vlaamse schrijfster.

Titelverklaring

De titel komt in de tekst letterlijk voor:
"Toen ze klaar was met luisteren zei ze dat ze dacht dat geen enkele jongen haar ooit zou willen kussen. Ik zei dat ik zeker was van wel. En dat dat vast ook niet meer lang zou duren. Hoe dat voelde, toen ik voor de eerste keer een jongen had gekust, dat wou ze weten. "Dat was fantastisch", zei ik "vele hemels boven de zevende." Daar moest Lou ook weer om lachen. (blz. 224)

De titel verwijst indirect naar het gezegde: in de zevende hemel zijn, wat betekent dat je je gelukkig vult. Als je een jongen kust, betekent dat dat je je heel erg gelukkig voelt. Meisjes in de leeftijd van Lou kijken daar natuurlijk erg naar uit.

Structuur & perspectief

Griet op de Beeck gebruikt voor haar roman een beproefde structuur: per hoofdstuk krijgt één van de vijf personages in de ik-vorm het woord. Die naam wordt dan boven het subhoofdstuk aangegeven. In het begin is het even zoeken voor de lezer, je moet ook wel eens teruglezen.
De personages zijn allemaal op de een of andere manier met elkaar verbonden (familie, vriendschap, liefde. Ze vertellen over hun ervaringen; soms onderbroken door een gedachte of herinnering. Deze multiperspectivistische structuur levert het voordeel op dat de personages niet alleen over zichzelf vertellen, maar ook over elkaar en over door hen samen beleefde gebeurtenissen. Dat zou kunnen leiden tot tegenstrijdige informatie en conflicterende feitenweergaven, maar de vertellingen lopen bij Op de Beeck vlekkeloos naadloos in elkaar over: dat zou spannender gekund hebben. 
De vijf vertellers doen dat overigens in 11 genummerde en getitelde hoofdstukken. Die titels zijn vaak citaten uit het hoofdstuk dat volgt. 
Er zijn ook enkele subhoofdstukken die geen ik-verteller hebben maar in een dialoogvorm worden gepresenteerd. Er wordt dan aangegeven wie spreekt: dat is drie keer het geval met Elsie en Casper en één keer tussen Elsie en Eva. Je krijgt dan alleen de directe rede te lezen, als ware het een script van een toneelstuk of een film.

Decor

Het decor van de roman is Vlaanderen, maar er wordt verder niet gedetailleerd vertelt waar het verhaal zich precies afspeelt. 

Ook wat de tijd betreft worden er weinig concrete jaartallen en data genoemd. De verjaardag van Jeanne (de vrouw van Jos die 65 wordt) wordt wel onthuld: 2 oktober. Eva pleegt daarna ook in de maand oktober zelfmoord. 
Wel kun je uit alles opmaken dat het een actueel en modern verhaal is.
De verteld tijd is ongeveer een jaar. Eva is 36 als het verhaal begint en 37 als ze zelfmoord pleegt.

Stijl

De stijl van het verhaal is vlot. De handeling wordt daardoor heel toegankelijk voor alle soorten lezers. Op de Beeck brengt wel verschil aan in de stijl van de diverse vertellers. Lou praat als puber een duidelijk andere taal dan Jos die al 71 jaar is.
Je ziet ook onmiddellijk dat het een Vlaamse schrijfster is. Waar we in Nederland met de aanspreekvormen vrijwel altijd "u" en "je "gebruiken, wordt in dit boek steeds "ge" of "gij" gehanteerd. Dat klinkt echt Vlaams.
Ook zijn er diverse Vlaamse uitdrukkingen en woorden in de tekst: 
- "Jeanne was op uitstap. Met de bus ergens naar toe."(blz. 99)
- "June is echt een babbelgat "(blz. 234)
- "Schoon wijf", zeg ik (blz. 268)

Slotzin

Er is veel wat ik vervelend vind, ik maak me altijd zorgen. Ik weet niet hoe mijn leven later zal zijn. En dat van June en mama en papa en Jack en opa en Casper evenmin. Niemand kan dat weten. Meestal vind ik dat eng. Maar als ik bang ben, laat ik mezelf gewoon wat bang zijn. Eva zei al dat dat mocht. En dan zet ik gauw een liedje op van Johnny Cash "I walk the line", bijvoorbeeld want June, die heeft gelijk: een goed liedje helpt altijd

Beoordeling

'Vele hemels... ' is de debuutroman van de Vlaamse schrijfster Griet op de Beeck. Dat is een knappe prestatie, hoewel de recensenten nog wel eens wat hebben op te merken op de tekortkomingen, mag je toch constateren dat het een knappe prestatie is van een jonge schrijfster. Er zijn niet voor niets in 2015 al 28 drukken verschenen.

Het verhaal is duidelijk, de structuur hoewel niet uniek met vijf vertellers heel aardig en er zit wel wat spanning in het verhaal. Je kunt het drama zien aankomen. Eva pleegt zelfmoord: zij is de vrouw die het meeste geeft en het minste krijgt.

Een vlot lezende roman over de zin van het leven.

Recensies

"Boven alles is Vele hemels boven de zevende een hulde aan het leven. Er passeren heel wat problemen de revue, maar het verhaal houdt daar niet bij op. Het is een psychologisch eerlijke roman over hoe mensen aanmodderen en stap voor stap hun eigen weg zoeken. Veel bestemd ons voor om de dupe te blijven van wat we geworden zijn. Deze roman toont hoe het ook anders kan. Door rustig te luisteren naar onszelf, naar wat ons beweegt, kunnen we ons loswrikken. Jos parafraserend is het misschien wel zo, dat sommige dingen in het leven ons gewoon overkomen. Dit kan ons vullen met verdriet. Dit verdriet hoeft ons echter niet te verhinderen om ook te kiezen. De brokken die in ons leven gemaakt worden kunnen ons op weg zetten naar iets anders. Vele hemels boven de zevende is fictie van de bovenste plank die ons toont dat dit kan. Zoiets verzin je niet, dat is duidelijk." http://stijnvanheule.psyc...e-zevende/

"Dat maakt Vele hemels boven de zevende tot een indringend boek, enerzijds omdat wij de personages dicht op hun huid zitten en anderzijds omdat zij ons een schaamteloze inkijk gunnen in zowel hun grootsheid als hun kleine kantjes. Zo leren we ze niet alleen goed kennen, maar gaan we ze beschouwen als onze eigen familie. Herkenbaarheid, de bananenschil van de literatuur, wordt hier op zodanige wijze neergezet dat je eerst niet in de gaten hebt waar dit nu heen gaat met die levens, maar dat het einde je als een persoonlijke stomp in je maag treft. Wat doen wij in godsnaam met ons leven? Hoe kunnen we er zo’n puinhoop van maken?" https://deleesclubvanalle...e-zevende/

"Een minpuntje is dat het verhaal zich nauwelijks ontwikkelt. Dat de personages niet om weten te gaan met de realiteit is al snel duidelijk, maar dit punt wordt steeds opnieuw bevestigd. Ook is het jammer dat er pas aan het einde iets gebeurt waardoor ieders leven voorgoed verandert. Een dergelijk belangrijk moment had zich al eerder mogen voordoen. Het had spanning en relevantie toegevoegd aan een roman die nu maar wat voortkabbelt." http://www.8weekly.nl/art...ullen.html

"De personages blijven, anders gezegd, steken in de sjablonen die Op de Beeck voor ze heeft bedacht. De auteur durft het kennelijk niet aan de lezer te verrassen en dat maakt van de roman een voorspelbare en uiteindelijk slaapverwekkende leeservaring. Nergens spreken de perspectieven elkaar tegen, waardoor de lezer nooit écht gedwongen wordt om zelf keuzes te maken en een eigen positie in te nemen. Deze vertelvorm stemt je zelfs niet tot nadenken over wat het betekent dat de informatie vanuit meerdere posities wordt aangereikt." http://www.dereactor.org/...oest_zijn/