Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2014
• 206 pagina's
• Uitgeverij: Arbeiderspers

Flaptekst

Eerste zin

Wat een gehucht is het toch, dacht Noor, terwijl ze uit de trein stapte. Niets dan bomen aan beide zijden van de rails en helemaal aan het andere eind van het perron een rechthoekig,, uit baksteen opgetrokken gebouwtje dat je nauwelijks een station kunt noemen.

Samenvatting

Deel I
Nora Denekamp(48)  stapt uit op het stationnetje van een plaatsje in de Achterhoek. Ze gaat een weekend op bezoek bij haar vier jaar oudere  zus. Ze hebben elkaar een tijdje niet gezien, omdat het niet botert tussen hen beiden.. Nora is kunstenares (is moeder van de 28-jarige Paulien) en Eva de eerbiedwaardige  vrouw van de tandarts Richard. Ze hebben drie zoons. Haar man golft dat weekend met vrienden in Portugal. Nora moet binnenkort een expositie geven en Richard heeft vroeger schilderijen van haar gekocht. Ze wil die lenen voor de expositie. Ze staan echter te beschimmelen in de schuur van Eva en ze wordt pissig. Zij en haar zus hebben een minder prettige verstandhouding.  Dat uit zich o.a. in de secretaire die Nora graag uit de erfenis van haar vader had verkregen, maar die Eva heeft ingepikt. Wanneer ze hebben gegeten, komt Noor met de onthulling van een geheim. Haar dochter Paulien is zwanger en wil nu graag weten wie haar biologische vader is. Dan vertelt Noor dat dit niet een onbekende Italiaan is (zoals ze altijd heeft beweerd) maar Richard, de man van Eva. Ze hebben een korte verhouding gehad toen Eva zwanger was van de eerste zoon. Eva schrikt zich te pletter, zeker als Nora vertelt dat ze het aan Richard en zijn zoons wil vertellen. De borrelfles moet er aan te pas komen om Eva te kalmeren.

Deel II
Dit deel begint met een passage waarin de vader van Nora en Eva het huis verlaat. Hij heeft een jongere vriendin Ilse. Noor kan beter met haar vader opschieten dan Eva en kiest min of meer partij voor haar vader. Ze gaat vaak bij hem op bezoek en wil liever bij hem en Ilse blijven. Haar moeder kan dat niet verkroppen en neemt slaappillen in. Eva vindt haar bijna dood  en neemt dat haar zusje kwalijk. Ze heeft het Noor alleen nooit verteld. Die is met haar vader en stiefmoeder op vakantie, als Ilse  door een noodlottig ongeval om het leven komt.

Als ze weer samen zijn in de Achterhoek vertelt Eva dat ze zelf ook een spannende seksuele relatie heeft gehad met een man van de ruitervereniging in het dorp: ze vertelt sappige details over wat ze allemaal uitspookten.

Deel III
Ook het leven van Eva blijkt niet over alleen rozen te zijn gegaan. Ze heeft problemen met haar jongste zoon Bart die licht autistische trekken heeft en een bizar gothic verleden achter de rug heeft.  Hij is enkele maanden daarvoor in elkaar geslagen door een groep jongens die hem als een homo zagen. Haar tweede zoon Arnout heeft het ook niet zo leuk, want zijn relatie is net stuk.  Eva vindt dat ze haar zoons daarom niet met het geheim mag lastig vallen: ineens is Paulien een nicht en een halfzus. Nora denkt erover na. Intussen is Richard een aantal keren telefonisch binnengevallen, omdat hij vanuit Portugal naar huis wil komen. Hij wil Noor graag zien.
Hun half jaar durende relatie begon op een stoer feestje, terwijl Eva zwanger was en eerder naar huis ging. Ze viel voor de charmante jonge vent, die toen 27 jaar was.  Nadat Joris was geboren, wilde Richard de relatie beëindigen. Ze gingen nog  één keer met elkaar vrijen om voorgoed afscheid  te nemen. Dat resulteerde in Paulien.
Eva gaat even boven liggen. In die tussentijd bedenkt Noor dat ze het geheim wil laten voor wat het is. Ze vertelt het aan haar zus. Eva begrijpt er niets van, maar is er wel blij om. Toch is ook haar leven veranderd. Noor en Richard zullen in haar hoofd blijven malen. Zou ze dat ooit kunnen vergeten of vergeven? Dan komt Richard ineens thuis: hij heeft een vlucht eerder genomen. Hij roept naar Noor die zich boven in de badkamer aan het opfrissen is. Ze herkent zijn stem.  Als ze naar beneden loopt, maakt ze een extra knoopje van haar bloes los.

Personages

Eva Denekamp

Eva is 52 jaar: ze is getrouwd met tandarts Richard (haar eerste liefde) en heeft drie zoons. Ze woont in een klein dorp in de Achterhoek en geniet van het landelijk bestaan. ze heeft een moeilijke jeugd achter de rug, zeker toen haar vader met een andere vrouw wegliep. Ze heeft de zijde va haar moeder gekozen en diverse taken in het gezin overgenomen. (parentificatie). Ze heeft het haar zusje kwalijk genomen dat die de zijde van haar vader koos en er later maar wat op los leefde. Ze is jong getrouwd en in haar huwelijk toch ook een keer voor een andere man gevallen. Ze heeft problemen met vooral één zoon die zich apart gedraagt en licht autistisch is. Ze kan het niet toestaan dat zus Noor haar leven komt verstoren en ze wil niet dat die het geheim van de buitenechtelijke dochter komt openbaren. Gelukkig hoeft dat uiteindelijk ook niet.

Noor Denekamp

Noor is vier jaar jonger dan haar zusje en z eheeft in de echtscheidingskwestie met haar ouders de zijde van hara vader gekozen. Zijn tweede geliefde was aardiger voor haar dan haar eigen moeder. Ilse zette haar ook aan het tekenen, war belangrijk is voor haar loopbaan als schildenares. Ze komt na jaren weer bij haar zus om het geheim van haar illegale kind te openbaren. Het lijkt erop alsof ze het leven van haar zus lastiger wil maken. Het is niet erg netjes met je zwanger een kind te maken als je zus zwanger is. De tegenstelling tussen de zussen komt natuurlijk ook tot uiting in hun woonplaatsen: het mondaine Amsterdam van Noor tegenover het landelijke van Eva. Noor besluit het geheim uiteindelijk niet te openbaren. Wel zal ze een poging doen om zo vlot mogelijk voor Richard te verschijnen. Toch een steek onder water naar haar zus.

Quotes

""Hoe lang is dat dan precies geleden, als het allemaal waar is?" "Paulien is nu achtentwintig, dus reken maar uit. Je was zwanger van je eerste kind." "Bedoel je..."Eva's stem stokte. Ze trok wit weg en hield zich vast aan de leuning van een eetkamerstoel. "Bedoel je dat jullie het met elkaar deden, terwijl ik in verwachting was?" Bladzijde 67

"Toen pas viel haar oog op het lege doosje dat naast het bed op het nachtkastje stond, samen met een glas zonder inhoud. Ze pakte het doosje op, maar de naam op het etiket zei haar niets. Hoe zou dat ook kunnen, ze viel altijd als een blok in slaap en werd pas wakker wanneer haar wekker het gehate zoemgeluid liet horen, ten teken dat de dag begonnen was. Was haar moeder misschien dood? " Bladzijde 119

"Ook op die gedenkwaardige nacht had haar vader de moeite genomen om in alle rust haar lievelingsverhaal te vertellen en moest ze volledig ontspannen in slaap zijn gesukkeld, want ze herinnerde zich later niet dat hij was opgestaan en haar kamer had verlaten. Haar herinnering aan die nacht stond niet in het teken van ene huilende moeder en zus, noch van en breuk die zou uitlopen op een echtscheiding, maar van een vader die op de rand van haar bed zat en haar met een metaforische vertelling geruststelde." Bladzijde 100

"En doordat het afscheid niet alleen een emotionele en seksuele lading had, maar ook een biologische. Hield ze er iets aan over, iets wat haar voor altijd aan hem zou herinneren,." Bladzijde 193

""Waar ga je naar toe, papa?"vroeg Nora achterdochtig. Hij zette zijn koffer op de grond , tilde haar op en streelde haar wang. "Ik moet op reis, ga jij nu maar lekker slapen." "Wanneer kom je terug?" "Binnenkort, schatje." "Hij jokt", zei Eva tegen Noor, "hij komt helemaal niet terug."" Bladzijde 98

""Hij moet nog een jaar. Hij had een schat van een vriendin, waar we erg blij mee waren, maar ze heeft het onlangs uitgemaakt. Hij heeft het er erg moeilijk mee en wij vinden het ook jammer. Het was een meisje uit een goed nest, intelligent, niet op haar mondje gevallen. Helemaal aan hem gewaagd, want Arnout heeft iemand nodig die hem van repliek kan dienen." Bladzijde 59

Thematiek

Relatie tussen zussen

Het is duidelijk dat het thema de relatie tussen twee zussen is. Eva is vier jaar ouder dan zus Noor en is altijd een soort jaloers geweest op haar zus, die het leven heel anders heeft genomen dan zij. In hun jeugd is hun vader weggelopen uit zijn gezin. Eva bleef loyaal aan haar moeder en Noor koos de vrolijkere zijde van haar vader en diens nieuwe vrouw, Dat heeft haar moeder tot een zelfmoordpoging gebracht, waarbij Eva de rommel mocht opknappen. Ze heeft dat voor haar zus verborgen gehouden. Eva krijgt al jong ene relatie met de vlotte Richard die later tandarts wordt. Als ze zwanger is van haar eerste zoon verlaat ze een feestje en dat drijft Richard en Noor in elkaars armen. Ze worden verliefd en hebben een seksuele relatie van een half jaar. Dan verbreekt Richard die, maar Noor is zijn grote liefde. Eva is huisvrouw en Noor kunstenares die er op los leeft. Uit de relatie met Richard is een meisje geboren dat nu zelf zwanger is. Ze wil haar biologische vader weten. Noor staat voor de opdracht om Eva het geheim te onthullen. Die is woest. Weer komt haar zus het leventje verstoren. Zelf heeft ze het ook niet gemakkelijk gehad met haar zoons. Ook heeft ze een verhouding gehad. Ze is boos als Noor haar gezin wil ontwrichten. Die denkt nog een keer goed na en besluit dan alles maar bij het oude te laten.

Motieven

Zelfmoord

De moeder van Noor en Eva doet een zelfmoordpoging met slaappillen. Eva vindt haar moeder en redt haar leven.

Het geheim

Het grote geheim is Paulien. Zij is het onwettige kind van Richard en Noor. Richard is de man van Eva. Toen zij zwanger was van de eerste zoon , hadden Noor en Richard een seksuele relatie. Hij maakte er een eind aan, maar bij de afscheidsvrijpartij werd de 20-jarige Noor bevrucht.

Jaloezie

Dit motief speelt natuurlijk ook een rol tussen de twee zussen. De ene heeft een rijk leven met haar tandarts Richard, de ander moet als kunstenares karig rondkomen van een incidentele opdracht. Maar buiten het materiële om zijn e rook andere zaken waarom ze jaloers op elkaar zijn: de levenswijze van Noor (het onbezorgde) past minder goed bij Eva die altijd het zorgzame type is geweest en daardoor niet kan hebben dat Noor haar leven komt verstoren. Ze moet bovendien slikken dat Noor een relatie met haar man heeft gehad.

Liefdesrelatie: problemen/echtscheiding

In het gezin Denekamp ontstaat een scheiding nadat vader Denekamp de benen heeft genomen. Eva blijft loyaal aan haar moeder en Noor kiest de zijde van haar vader en zijn nieuwe vrouw. Die nemen het leven veel gemakkelijker op. Het betekent een scheiding tussen de zussen.

Overspel

Er zijn diverse overspelige relaties in de roman. Vader Denekamp heeft een relatie met Ilse en verlaat zijn vrouw. Richard heeft een overspelige relatie met zijn schoonzusje Noor. Bij zijn laatste zaadpoging maakt hij haar zwanger. Eva bekent ook een overspelige seksuele relatie tijdens haar huwelijk te hebben gehad, nl met de voorzitter van de ruitervereniging..

Ouder-kindrelatie

De relatie tussen Noor en haar moeder komt onder druk te staan als ze openlijk kiest voor haar vader en diens nieuwe vriendin. Haar zusje Eva daarentegen blijft loyaal aan haar moeder. Haar moeder kan niet verkroppen dat Noor voor haar vader kiest.

Dood van een geliefde

Vader Denekamp moet ervaren dat zijn grote liefde Ilse door een noodlottig ongeval tijdens hun vakantie om het leven komt. Noor is er ook getuige van.

Trivia

Het boek verscheen in september 2014. Tegelijkertijd ging een toneelproductie van Myranda Jongeling draaien. Deze trekt drie maanden door het land.

Titelverklaring

De titel is ironisch bedoeld. Eva en Nora zijn zussen van een vader die juist geen goed voorbeeld heeft gegeven aan zijn beide dochters. Hij heeft hun moeder in de steek gelaten voor een jongere maar leukere vrouw. Dat bracht een scheiding in het gezin aan, namelijk ook tussen de zussen. Eva het oudere zusje voelde zich geroepen om de taak van oudste zus voor haar rekening te nemen. Dat verschijnsel heet parentificatie, maar is een ongezonde situatie voor een kind. Bovendien kan ze het niet hebben dat haar jongere zusje Nora  beter met haar vader  en diens nieuwe vriendin kan vinden dan met haar moeder. De moeder kan de scheiding niet goed verwerken en neemt op een bepaalde avond slaappillen in. Ook dat is geen goed voorbeeld van “een goed nest.” Eva moet ook die situatie opknappen. Als Nora getuige is van de dood van haar vaders nieuwe vriendin, kan die het verdriet niet verwerken en hij stort zich in de armen van vele vrouwen. Misschien een van de oorzaken dat Nora het later met haar zwager aanpapt, als haar zusje zwanger is. Al met al dus een minder vertrouwde omgeving bij de familie Denekamp.

Letterlijk: Op blz. 59 komt de titel ook letterlijk voor. De tweede zoon van Eva had een relatie met een meisje dat die relatie echter heeft verbroken. Eva vindt dat erg jammer, want het meisje paste goed bij hem: ze kwam uit een goed nest.

Structuur & perspectief

Er zijn drie delen in deze korte roman. Ze worden respectievelijk onderverdeeld in 9, 5 en 6 hoofdstukken die overigens geen titel  dragen.
De handeling speelt zich af  op een dag, maar enkele hoofdstukken  geven een flashback over het verleden, waardoor de chronologische volgorde enkele keren wordt doorbroken. (bijvoorbeeld de jeugd van de zusjes en de echtscheiding van hun ouders, de liefde tussen Nora en Richard)
Het perspectief berust afwisselend bij de beide zussen: Eva Denekamp (52 jaar) en Nora Denekamp (48). Het zijn beide personale vertellers en ze vertellen in de o.v.t. het is een perspectiefwisseling die van belang is, omdat je in de huid van de ander kunt kruipen in deze relationele crisis.

 

Decor

Je kunt uit de tekst niet opmaken in welk jaar en welke maand het verhaal speelt. De vertellers doen daarover geen mededeling. Wel kun je uit de sfeer van het verhaal en enkele gegevens (Google) opmaken dat het een actueel verhaal is. De vertelde tijd is een dag waarop Nora haar oudere zus Eva bezoekt.

Wat het decor betreft kun je concluderen dat Eva in een klein dorp met een landelijke achtergrond in de Achterhoek woont. De naam van het dorp wordt niet bekend gemaakt. Nora zelf woont in Amsterdam

 

Stijl

Heldere stijl geen moeilijke woorden. Gedoseerde metaforen. Voor alle leerlingen uit de bovenbouw goed te begrijpen.

Slotzin

“Dag Nora, waar hang je uit?” Dat was zijn stem! Hij stond onder aan de trap. O mijn god, dacht ze in paniek. “Ik kom eraan!” riep ze met overslaande stem. Het bovenste knoopje van haar jurk moest los, dat was het.

Beoordeling

Eerder schreef Tessa de Loo een indrukwekkende roman over twee zussen: De tweeling. Die roman werd een bestseller en verfilmd. Opnieuw is de relatie tussen twee zussen het thema van deze roman. maar de problematiek grijpt je veel minder bij de keel dan in het andere boek. Dit verhaal kun je in een paar uurtjes lezen. Het gaat over een familiegeheim waarin de ene zus moet vertellen dat haar kind een product is van de man van haar zus. Het verhaal is weliswaar goed te volgen en te lezen, maar het blijft allemaal wat oppervlakkig. Daarom is het niet moeilijk te lezen. Je bent er zo doorheen. Daarnaast kun je de roman op je lijst goed combineren met andere boeken die een relatie tussen (jaloerse) zussen als thema hebben. Een paar voorbeelden daarvan:
- Klassiek: Clare Lennart  - De ogen van Roosje
- Rita Spijker - Tussen zussen
- Tineke Hendriks - Beminde zusters
- Jowi Schmitz - Kus van je zus
- Inez van Dullemen - Tussen zussen
- Siska Mulder - Zus
Natuurlijk een leuk thema als je zelf ook een  "aparte" relatie met je zus hebt. Kun je even losgaan op je mondeling.

Recensies

"Het zou een aardig gegeven kunnen zijn voor een roman, maar De Loo heeft deze keer alle clichés die je maar kunt bedenken uit de kast gehaald. Het zijn er zoveel dat het de personages zelf ook opvalt." http://www.tzum.info/2014...goed-nest/

"Op een gegeven moment dacht ik het zou me een zorg zijn hoe het afloopt tussen die twee vrouwen. Misschien had ik dat beter kunnen stoppen met lezen, want Noor doet uiteindelijk wat ze de hele tijd al doet, een zaak opvoeren, ruzie maken, wonden likken, zeggen dat het niet belangrijk is en ondertussen een nieuwe aanval inzetten. Om misselijk van te worden." https://www.google.nl/sea...sAHgx4CgDA