Feitelijke gegevens

• 2e druk, 2012
• 352 pagina's
• Uitgeverij: The House of Books

Flaptekst

Eerste zin

Op het eerste gezicht is de afdeling psychiatrie niet anders dan de andere afdelingen van het ziekenhuis: je komt er met een probleem binnen en je gaat er al dan niet genezen weer weg.

Samenvatting

Emma Nieuwenhuis is redactrice bij een uitgeverij. Ze is zesentwintig jaar en ze leeft voor haar werk. Emma ziet ertegen op dat ze bijna vakantie heeft, maar dan weet ze nog niet dat ze helemaal niet naar haar werk terug zal keren omdat ze aan een ernstige depressie leidt.

Emma heeft een niet erg realistische kijk op haar eigen belevingswereld. Ze heeft haar leven lang al een hang naar de dood en ze denkt dat iedereen liever dood dan levend zou zijn. Zelf ziet ze dus niet zo goed in dat ze een serieus probleem heeft. Goed, ze heeft zichzelf behoorlijk over de kop gewerkt en daardoor denkt ze concreter over zelfmoord dan ze meestal doet, maar volgens haar is dat niets vreemds. Zelf is ze er dan ook van overtuigd dat ze 'even' opgenomen wordt op de psychiatrische afdeling (de PAAZ) en dat ze dan gewoon weer op tijd terug van vakantie kan komen zonder dat er echt iets aan de hand is. Dat blijkt echter niet het geval.

In de vijf maanden die volgen, gaat Emma door een hoop emoties, behandelingen en diepe dalen. De PAAZ is een wereld op zich. Het is natuurlijk een heel beperkt 'wereldje' maar dat biedt Emma wel de veiligheid en structuur om uiteindelijk haar plek te vinden. In het begin verzet ze zich overal behoorlijk tegen. Dat doet ze niet op een vervelende manier, maar ze is een intelligente, analytisch ingestelde vrouw die een groter inzicht in 'het systeem' heeft dan haar behandelaars lief is. Ze heeft een kritische houding ten opzichte van zowel haar behandelingen als haar behandelaars en ze staat heel lang niet echt open voor wat ze haar te bieden hebben. Dit komt vooral doordat Emma zich niet bewust is van de problemen die ze heeft. Pas als ze kan inzien dat ze echt een serieus probleem heeft, kan ze beginnen aan haar herstel.

Voor het personeel op de PAAZ is Emma geen gemakkelijk geval. Ze stelt zich dan wel vrij sociaal op, maar het wordt maar niet duidelijk wat nou precies haar probleem is en welke medicijnen haar kunnen helpen. Er wordt eerst gedacht dat ze een vorm van autisme heeft, maar dat blijkt niet het geval te zijn.

Uiteindelijk komt Emma erachter dat haar problemen mogelijk zijn ontstaan in haar kindertijd. Haar broertje David is mentaal niet in orde en is altijd erg gewelddadig geweest. Als oudste kind kreeg Emma al vroeg de verantwoordelijkheid over haar broertje en zusje. Omdat haar broertje zo agressief was, heeft Emma een keer geprobeerd haar zusje te wurgen en daar heeft ze erg veel last van. Haar zusje weet er echter niet zo veel meer van en zit er totaal niet mee.

Langzaam maar zeker vindt Emma steeds meer haar draai op de PAAZ. Ze raakt bevriend met enkele afdelingsgenoten en ze gaat kleine dingen steeds meer waarderen. Echt beter wordt ze echter niet. Er is uiteindelijk geen accute dreiging voor zelfmoord meer en ze heeft momenten waarop ze zich ineens wel gelukkig voelt.

Wanneer Emma na vijf maanden de afdeling mag verlaten, is ze haar baan kwijt. Haar vriend is er echter nog steeds voor haar en ze krijgt zelfs een lief bericht van haar broertje. Voor het eerst heeft ze het gevoel dat de dingen een beetje kloppen. Hoewel ze niet op magische wijze genezen is, heeft Emma de kracht in zichzelf gevonden om niet alleen binnen de muren van de PAAZ haar plek te vinden, maar voelt ze zich voor het eerst ook in de buitenwereld op haar plaats.

Personages

Emma Nieuwenhuis

Emma is een intelligente jonge vrouw die als redactrice werkzaam is. Ze is heel analytisch en nuchter ingesteld. Ze is vrij hard voor zichzelf en ziet niet in dat haar problemen serieus zijn en dat haar gedachten niet normaal zijn.

Alice

Alice is een mede-patiënt waar Emma een goed contact mee opbouwt. Zonder dat ze het wist, heeft ze meerdere persoonlijkheden. Op die manier heeft ze zichzelf geleerd om te gaan met bepaalde herinneringen. Langzaam krijgt ze via de andere persoonlijkheden al haar herinneringen terug en is ze weer \'een\'.

Sergei

Sergei is de vriend van Emma. Hij heeft een goedlopende carrière en had er geen idee van dat het zo slecht ging met zijn vriendin. Toch blijft hij haar steunen en is hij er voor haar als ze weer naar huis mag.

Quotes

"'In de echte wereld liep jij ook zó jezelf heen dat je nu hier zit.' 'Dat is anders.' 'Niet als jij jezelf in hem herkent. Blijkbaar komt hij daardoor te dichtbij.' Vol afschuw schud ik mijn hoofd. Niemand komt te dichtbij." Bladzijde 113

"Stella kan er niet helemaal om lachen, maar ik wil geen moeilijke gevoelens vandaag. Vandaag heb ik maar één doel: mijn laatste gesprek met Stella afsluiten zonder overmand te worden door verdriet." Bladzijde 328

Thematiek

Psychische afwijking

Het hele boek draait om het feit dat Emma aan een ernstige depressie lijdt.

Motieven

Eenzaamheid

Emma voelt zich behoorlijk eenzaam doordat ze problemen heeft en niet inziet dat het niet normaal is dat ze zo denkt. Daardoor vindt ze dat ze niet moet zeuren en vraagt ze niet om hulp uit zichzelf.

Psychische afwijkingen

Het hele boek draait om de depressies waar de hoofdpersoon aan lijdt.

Identiteitsontwikkeling

Emma heeft zich heel sterk geïdentificeerd aan de hand van het werk dat ze doet. Wanneer ze wordt opgenomen, valt dat allemaal weg en moet ze ineens op zoek naar wie zij los van haar dagelijkse leven is.

Relatie tussen broer en zus

De problemen die Emma heeft, hebben te maken met de problemen die ze in haar kindertijd met haar geestelijk gehandicapte broertje had.

Relatie tussen zussen

Emma heeft niet verwerkt dat ze niet altijd goed voor haar zusje heeft kunnen zijn en voelt zich daar (eerst onbewust, later bewust) erg schuldig over.

Motto

Ieder mens doet in zijn leven wel eens... dingen.
Dingen waarvan hij achteraf zegt: ja, dat had ik anders moeten doen.
Maar ja, dat is wel achteraf. En weet alles maar eens achteraf.
Ik bedoel, als je alles achteraf weet...
Kunst, als je alles achteraf weet.

- Herman Finkers, Zijn minst beroerde liedjes

Trivia

Het boek is vrijwel geheel autobiografisch. Er zijn alleen namen en situaties aangepast om de privacy van andere patiënten te waarborgen.

Titelverklaring

PAAZ is de afkorting van Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis; de plek waar Emma vijf maanden werd opgenomen.

Structuur & perspectief

Het boek is geschreven vanuit de eerste persoon. De hoofdpersoon (Emma) is daarbij de verteller die in de tegenwoordige tijd verslag doet van haar vijf maanden op een psychiatrische afdeling. Het boek is verder chronologisch gestructureerd, zonder grote sprongen in de tijd.

Decor

Het boek speelt zich af op een psychiatrische afdeling in het Nederland van nu.

Stijl

Het boek is in een lichte stijl geschreven. Het leest eigenlijk een beetje weg als een chicklit. Er worden geen uitgebreide beschrijvingen gedaan van hoe dingen eruit zien en er wordt weinig drama gemaakt van de soms toch best heftige gebeurtenissen. De hoofdpersoon doet nuchter verslag van haar ervaringen.

Slotzin

'Ik ben blij dat je er bent,' mompelt hij slaperig. Ik trek zijn arm dichter om me heen. 'Ik ook,' fluister ik, terwijl mijn kussen vochtig wordt van de tranen. Ik ook. En ik besef dat ik het meen.

Beoordeling

Ik heb PAAZ met plezier gelezen, hoewel het niet per se een boek is waar je als lezer erg vrolijk van wordt. Het boek leest makkelijk weg, al lijkt het zo nu en dan wel een beetje traag voort te kabbelen. Dat gaat ten koste van het leesgemak en er wordt daardoor soms een beroep gedaan op de concentratie van de lezer. Toch is dit niet per se een negatief punt. De dagen op de PAAZ kabbelen namelijk op dezelfde manier voort en het boek verschaft wel een duidelijk inzicht in het dagelijkse bestaan op de PAAZ. En ja, dat is soms wat eentonig en niet altijd even opzienbarend.

Al met al vond ik dit een prettig boek om te lezen dat een aardig inzicht geeft in het leven van een vrouw wier leven even stilgezet wordt. Toch blijft het boek- denk- ik niet enorm hangen. Omdat Emma zo'n nuchtere, analytische blik werpt op haar eigen proces, leef ik als lezer niet enorm mee en word ik niet echt meegenomen in haar gevoelswereld.

Recensies

"\"PAAZ is het meest indrukwekkende boek dat ik de laatste tijd heb gelezen.\"" http://www.myrthevdmeer.n...nipsel.jpg

Bronnen

Website van de schrijfster

http://www.myrthevdmeer.nl