Lezen is saai en meer iets voor meisjes? Dat valt wel mee, vonden zes vrienden van het Zutphense Isendoor college. Zij richtten samen de jongensleesclub Nescio op en komen om de zes weken bij elkaar om meer te leren over de Nederlandse literatuur. Via de telefoon sprak ik de 16-jarige Jip, een van de leden, over hoe de jongensleesclub is ontstaan en hoe hij erachter is gekomen dat lezen "ook gewoon leuk kan zijn". 

Hoe het allemaal begon

Een jaar geleden stelde Jips vader, die zelf schrijver is, voor om samen wat boeken te gaan lezen ter voorbereiding op Jips mondelingen voor het vak Nederlands. Een vriend van Jip las toen helemaal niet en Jip zelf las "een beetje". "Ik vroeg aan mijn vriendengroep of zij mee wilden lezen en die zagen het ook wel als een uitdaging. Zeker met het idee in hun achterhoofd dat het nog weleens een goed cijfer op het mondeling zou kunnen opleveren."  Die vriendengroep vormt nu, samen met Jips vader, leesclub Nescio. 

Op een speelse wijze leren

"Toen zijn we gewoon bij elkaar gekomen en gaan lezen," vertelt Jip alsof het niets is. Volgens hem kan je het beste met een boek beginnen dat "dicht bij je jezelf ligt". Zo begonnen zij met het boek Wij van Elvis Peeters dat het verhaal vertelt van een groep opstandige jongeren. Nadat ze het hadden gelezen verzamelden de clubleden zich bij Jip thuis om het boek te bespreken. Zijn vader vertelde iets over de opbouw van het boek en literatuur over het algemeen. "Het was gewoon op een speelse wijze leren". 

Op school krijg je die kans niet volgens Jip. "Ik denk dat als ik zelf niet bij deze club had gezeten, ik niet zou zijn begonnen met lezen. Op school wordt je in drie jaar dood gegooid met zo veel mogelijk literatuur uit de zeventiende eeuw tot aan nu, waardoor er vrij weinig ruimte overblijft voor het geleidelijk leren lezen van literatuur en het beseffen dat lezen meer is dan gewoon een boek en dat het ook best leuk kan zijn". 

Lezen verbreedt je horizon 

Na een paar boeken had Jip al snel door dat "schrijvers en uitgevers veel meer doen dan alleen letters op papier zetten". Zo zagen ze na het analyseren van een aantal boeken "dat het hele plot van het verhaal al af te leiden is aan de opbouw van de kaft". Steeds meer begon hij zichzelf de vraag te stellen "oké wat staat daar nou?" en begon hij "dingen terug te zien en met elkaar te verbinden". 

Maar het belangrijkste vindt Jip dat lezen "je horizon verbreedt". "Je krijgt steeds makkelijker een beeld in je hoofd van hoe een situatie is in een boek en dat kan ook effecten hebben op wat je denkt van bepaalde situaties in de wereld zelf". Zo leer je volgens Jip situaties te interpreteren en beoordelen.

En de jongens leren ook nog eens wat schrijvers kennen, zo schoof Adriaan van Dis al bij hen aan tafel.  "We hebben echt niet geprobeerd Adriaan van Dis over te halen," zegt Jip snel. "Maar we hadden al wel met hem gesproken over wat wij deden met de leesclub. Dat vond hij erg tof." Op zijn beurt was Jip ook weer erg onder de indruk van Van Dis: "Het was een mooie ervaring. Hij is de meest intelligente man die ik ooit heb ontmoet". 

Andere jongeren overtuigen

Ook al zijn Jip en zijn vrienden dus helemaal overtuigd van het belang van lezen. Veel leeftijdgenoten zijn dat nog niet. Zo zegt Jip een beetje betreurd, maar ook begripvol: "Mijn klasgenoten weten van de leesclub en zij vinden het raar dat jongens zoals ik ineens lezen. Ze vinden het ook een beetje nerdy en dat vind ik zelf ook wel van lezen, maar Nescio is meer dan een leesclub. We doen het niet alleen voor de literatuur. Ook voor onze algemene ontwikkeling."

Het doel van Jip en z'n vrienden is nu om leeftijdgenoten proberen aan te sporen om literatuur te leren lezen. "Het zal best moeilijk zijn om de waarde van literatuur over te brengen op jongeren als zij niet zo zijn voorgesteld aan literatuur als wij", zegt Jip. "Maar toch wagen we een poging. Op donderdag 15 september organiseren we in boekhandel Van Someren en Ten Bosch te Zutphen, samen met Alex Boogers, een literatuuravond voor jongeren. Hopelijk wordt dat een succes!"