Opschrijven, markeren van belangrijke woorden en vaak je samenvatting doorlezen: dat is hoe de meeste leerlingen leren om lesstof voor een toets te onthouden. Absoluut niet de beste manier, blijkt nu uit onderzoek van promovenda Pauline Reijners. Er zijn veel betere opties om te leren.

Reijners legde in haar onderzoek verschillende bekende manieren van leren naast elkaar om uit te zoeken hoe effectief ze eigenlijk zijn. Bijvoorbeeld het markeren van stukken tekst of, vergelijkbaar, het gebruik van post-it notes, het meerdere keren doorlezen van een tekst en meerdere keren stukken tekst opschrijven. Verrassend genoeg bleek uit haar onderzoek dat deze manieren stuk voor stuk niet goed werken. Erg jammer als je al jaren giga samenvattingen schrijft voor elke toets.

Actief leren vs passief leren

Hoe kun je dan wel goed leren? "Actief bezig zijn met de tekst", blijkt uit het onderzoek waarover Reijners vertelt in dagblad Metro. De bovengenoemde manieren van leren zijn vooral 'passieve manieren'. Dat houdt in dat je wel leert, maar niet actief bezig bent met de tekst. Dit zorgt ervoor dat je de info makkelijk leert, maar ook weer snel vergeet. 'Actief leren' in de vorm van vragen beantwoorden over de tekst tijdens het leren, werkt volgens Pauline een stuk beter: "Zo moet een leerling de eerder gelezen informatie direct weer naar boven halen. En de leerling weet meteen of het lukt. Op die manier wordt iemand geconfronteerd met de vraag: wat weet ik nu en wat niet?"

Tijdens het onderzoek werd dit ook gelijk getest op leerlingen. Er waren twee groepen leerlingen: een groep leerlingen die alleen een tekst hoefden te lezen en een groep die na en tijdens het lezen van diezelfde tekst vragen moest beantwoorden. De tweede groep haalde op de toets betere resultaten doordat zij actief geleerd hadden.

"Gewoon maar tien keer doorlezen"

De reden waarom leerlingen nauwelijks actief leren, is volgens het onderzoek omdat zij gewend zijn om bijvoorbeeld samenvattingen te maken. Reijners: "Leerlingen zijn zo gewend een tekst gewoon maar tien keer door te lezen. Zij denken dat dit een effectieve manier is. Technieken zoals vragen beantwoorden tijdens het lezen van een tekst worden zelden spontaan gebruikt door een leerling. Het is dus aan te raden leerlingen hierin te gaan trainen."