"Oeps, we hebben 132 miljoen euro nodig om de boel overeind te houden. Maar eh… dat geld hebben we niet." Een jaar geleden was dat de boodschap van het bestuur van de Amarantis Onderwijsgroep, waar een heleboel middelbare scholen en mbo-opleidingen onder vallen.

Afgelopen week verscheen een rapport waarin een onderzoekscommissie op een rijtje zet wat er allemaal mis ging. En dat is nogal wat.

Door Sytse Wilman

 "Vorig schooljaar was er wel onrust op school," vertelt Benedicta (14). Zij zit op het Pieter Nieuwland College in Amsterdam, onderdeel van Amarantis. "Toen hoorden we voor het eerst van de problemen en waren we toch wel bang voor de gevolgen. Gelukkig merken we er niet zoveel van. Hoewel… Er zijn wel wat leraren ontslagen en ik heb ook het idee dat schoolfeesten duurder worden of activiteiten niet doorgaan. Maar ik weet niet zeker of dat door dit gedoe komt."

Volgens de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) hebben leerlingen van de mbo-tak van Amarantis nog veel ergere problemen. "We krijgen veel klachten van studenten die te weinig les krijgen," vertelt voorzitter Preston Henshuijs (19). "Er vallen veel lessen uit en er zijn te weinig docenten. Dat komt doordat het geld niet naar de goede plek ging: het onderwijs."

Auto’s

Waar gaf het bestuur het geld dan wel aan uit? Dat staat in het rapport dat maandag verscheen. Het ging bijvoorbeeld naar het dure kantoorgebouw van het bestuur. Bovendien gaf het Amarantisbestuur veel geld uit aan onnodige kantoren en gebouwen: in totaal honderdduizend vierkante meter ruimte. Er werd zelfs gehandeld in grond en gebouwen, maar de leerlingen en de scholen hadden daar natuurlijk niks aan.

Met onderwijs was het bestuur helemaal niet bezig. De leden hadden het veel te druk met ruziemaken en heel goed voor zichzelf te zorgen. De bestuursleden hadden een hoog salaris en allerlei regelingen om extra geld binnen te halen. De onderzoekers hebben bijvoorbeeld aanwijzingen dat sommige bestuurders twee dure auto’s, een ov-abonnement én geld voor de taxi kregen.

Ook zou iemand zijn huis hebben laten verbouwen met het geld van Amarantis. Hoe dat allemaal precies zit, gaat oud-politica Femke Halsema met een paar deskundigen verder onderzoeken. Als de bestuurders inderdaad fraude hebben gepleegd, kunnen ze voor de rechter gesleept worden.

En nu?

De problemen bij Amarantis begonnen een paar jaar geleden. Toen werden allerlei middelbare scholen en mbo-opleidingen uit Amsterdam, Almere, Amersfoort en Utrecht bij elkaar op een hoop gegooid. Zo ontstond de Amarantis Scholengroep. Het leiden van die megagrote scholenkolos was zo ingewikkeld dat jarenlang niemand door had dat het bestuur er een puinhoop van maakte.

De raad van toezicht moest de boel controleren, maar zat te slapen. Dat moet veranderen, zeggen de onderzoekers. Bestuurders moeten beter in de gaten gehouden worden. Bovendien is Amarantis inmiddels opgedeeld in vijf verschillende onderdelen met elk hun eigen bestuur, zodat het niet meer één megascholengroep is.

Maar met dit soort plannen komt het verspilde geld natuurlijk niet terug. En dus moeten leraren en leerlingen van de scholen voorlopig ieder dubbeltje omdraaien. "Ik vind het echt niet kunnen wat er is gebeurd," zegt Benedicta. "Dat geld is voor onderwijs bedoeld, niet voor auto’s of andere dingen. Ik volg het nieuws over Amarantis wel een beetje, deze week las ik er veel over op Twitter. Ik hoop dat het voorlopig rustig blijft op school."

Klein maar fijn?

Veel mensen, zoals SP–leider Emile Roemer, zeggen dat de financiële problemen van Amarantis (en bijvoorbeeld ook mbo-opleidingscentrum Zadkine in Rotterdam) komen door schaalvergroting. Doordat scholen samengaan tot grote kolossen gaat er van alles mis.

Ben je inderdaad beter af als je op een kleine school zit? Niet altijd: deze week bleek dat kleine scholen vaker een onvoldoende van de onderwijsinspectie krijgen. Bovendien kunnen ook kleine scholen er een financiële puinhoop van maken. Zo ging basisschool De Regenboog in Maarssen vorig jaar nog failliet na wanbeleid.

Actualiteitenprogramma Zembla maakte een paar maanden geleden een documentaire over de Amarantis-leerlingen: zij dreigden hun opleiding niet af te kunnen maken door het miljoenenverlies. Hier kun je 'm terugkijken.

Dit artikel komt uit jongerenkrant 7Days, die sinds vrijdag in de brievenbussen en boekhandels ligt. De redacties van 7Days en Scholieren.com bundelen de krachten: wij bieden jullie een selectie van het nieuws uit 7Days en zij verblijden hun abonnees met sublieme schrijfsels van onze bloggers!