Pater damiaan

Jozef Deveuster werd geboren op 3 januari 1840 in Ninde-Tremelo, als zevende kind in een boerengezin met acht broers en zussen. Zijn vader heette Jan Frans en zijn moeder heette Catharina Wauters Toen hij 15 jaar oud was ging hij in de graanhandel van zijn vader werken, maar hij wilde eigenlijk priester worden. Hij ging naar het college van 's-Gravenbrakel, en trad vervolgens in bij de Congregatie van de Heilige Harten van Jezus en Maria in Leuven, waarbij hij de broedernaam Damiaan koos. Hij werd een broeder Picpus op 7 oktober 1860, in navolging van zijn broer. De knaap Jozef De Veuster was reeds op jonge leeftijd vertrouwd met het gegeven van mensen die naar het klooster gingen. Al zal in aanvang het begrip kloosterzuster of pater eerder vaag zijn geweest; meer zo iets van weggaan uit de vertrouwdheid van de huiskring en dus ook een vorm van vervreemding. Als opgroeiende jongeman besefte dat het om iets bijzonders ging, waardoor ‘nonnen’ en ‘paters’ het normale leven lieten voor wat het was en hun eigen weg gingen om hun leven te ‘wijden’ aan de dienst van God. Hij denkt dan aan zijn twee zussen, aan zijn broer die een beslissende keuze hebben genomen. Hij beseft dan: ‘Dit is ook wat ik wil…’ De brief aan zijn ouders is duidelijk: Hij voelt zich geroepen. Het is maar normaal dat Jozef de zaak heeft voorgelegd aan zijn broer August, die zich als frater Pamfiel voorbereidde om als priester, en wellicht als missionaris te worden uitgezonden. Begin 1859 trad hij in bij de congregatie van de Heilige Harten (picpussen) in Leuven, in hetzelfde klooster als zijn broer August. Hij nam er de kloosternaam Damiaan aan. Op 7 oktober 1860 legde hij in Issy (Frankrijk) zijn geloften af. Omdat zijn broer August wegens een zware ziekte niet kon vertrekken naar Hawaii ging Damiaan in zijn plaats.

Hij scheepte in Bremen in op 9 november 1863. Meer dan vier maanden later, op 19 maart 1864, bereikte de boot Honolulu, de hoofdstad van de Hawaii-archipel. Hij kwam aan in Honolulu op 19 maart 1864. Hij werd er in de "Cathedral of Our Lady of Peace (Honolulu)" op 21 mei 1864 tot priester gewijd. In die tijd werden melaatsen van Hawaï samengebracht in een kolonie in het noorden van het eiland Molokai. Ze kregen voedsel en andere voorzieningen, maar geen medische hulp. Damiaan vond dat ze tenminste een priester konden gebruiken, en vroeg toestemming aan zijn bisschop om naar Molokai te gaan.


Op 10 mei 1873 kwam hij aan op Molokai, waar op dat moment 600 leprozen verbleven. Hij reorganiseerde er de verwilderde gemeenschap, begon met de bouw van een kerk en de aanleg van wegen. Naast zijn werk als priester vervulde hij ook de rol van dokter, en hij maakte zelfs doodskisten en groef graven. Zijn komst was een keerpunt voor de kolonie: wetten werden nageleefd, er kwamen degelijke huizen en een school, de hygiënische en materiële levenscondities verbeterden en hij stichtte er een centrum van bloeiend christendom. Koning David Kalakaua verleende aan Damiaan de titel "Knight Commander of the Royal Order of Kalakaua". Toen prinses Lydia Liliuokalani de nederzetting bezocht om deze titel te overhandigen, werd ze geraakt door wat ze zag. Zij bracht de wereld op de hoogte van haar ervaringen, en van Damiaans werk. Hierdoor werd zijn naam bekend in de Verenigde Staten en Europa. Protestanten in Amerika brachten grote sommen geld bijeen. De Kerk van Engeland zond voedsel, medicijnen en kledij. In november 1884 werd bij hemzelf lepra vastgesteld. Aanvankelijk beschuldigden critici hem van ontucht met een vrouw, omdat in die tijd men ervan uitging dat lepra een gevolg was van syfilis. Daarom werd hij regelmatig onderworpen aan vernederende medische onderzoeken. Damiaan was waarschijnlijk al vanaf 1876 door de ziekte besmet. Hij stierf toen hij 49 jaar oud was op 12 april. Om Christus na te volgen heeft pater Damiaan niet alleen zijn heimat verlaten, maar ook zijn gezondheid op het spel gezet: daarom heeft hij het eeuwige leven bekomen. Toch heeft het in feite geduurd tot na Wereldoorlog II dat her en der organisaties werden opgericht, enkele met de naam van Damiaan, de meesten zonder die naam maar wel geïnspireerd door Damiaans inzet voor de verschopte medemens, vooral ook door de wijze waarop hij het taboe rond de ‘de onaanraakbaren’ heeft doorbroken. Zo kennen we de Damiaanactie, de Nederlandse Lepra Stichting, de Duitse Aussätzigenhilfe en vele anderen die zich uiteindelijk hebben aaneengesloten tot een grote Internationale vereniging , de ILEP. Met het vinden van ziekteremmende en later genezende middelen werd enorme vooruitgang geboekt. Talloze vrijwilligers zetten zich nog steeds in tegen deze ziekte, in gebieden waar de kwaal endemisch is. De strijd is nog lang niet helemaal gewonnen. In 1873 ontdekte de Noor A. Hansen de leprabacil. Toen Damiaan stierf in 1889 was de wetenschap nog niet echt veel verder. De meningen omtrent de overdraagbaarheid van de besmetting door seksuele relaties bleven verdeeld. Toch was het duidelijk dat door Damiaans leven en vooral door zijn sterven als melaatse het probleem van de lepra wereldwijde aandacht heeft gekregen. In 1938 werd zijn zaligverklaringsproces aanhangig gemaakt. Op 7 juli 1977 werd Pater Damiaan eerbiedwaardig verklaard door Paus Paulus VI. Op 4 juni 1995 werd hij door Paus Johannes Paulus II zalig verklaard tijdens een openluchtmis voor de Basiliek van Koekelberg, nadat de Medische Commissie van de Congregatie voor de Heiligverklaringen op 5 december 1991 de genezing van de Franse kloosterzuster Simplicie Hué had erkend als mirakel. Ongeveer honderd Hawaiianen, onder wie zes lepralijders, waren bij die plechtigheid aanwezig. Na de plechtigheid werd de rechterhand van Pater Damiaan als relikwie overgebracht naar Molokai en uiteindelijk op 22 juli 1995 begraven in Kalawao op Molokai. Audrey Toguchi uit Hawaï genas in 1998 op onverklaarbare wijze van uitgezaaide longkanker nadat ze had gebeden op het graf van Damiaan. Haar arts stond versteld en stuurde de longfoto's naar Rome. De Rooms-Katholieke Kerk erkende deze genezing als een wonder. Eerder was een Franse zuster al miraculeus genezen van darmkanker na een gebed tot Damiaan. De beide wonderen samen lieten de heiligverklaring van Damiaan toe.

Ten vervolge op een gewoon consistorie te Rome op 21 februari 2009 werd de heiligverklaring van pater Damiaan vastgesteld op zondag 11 oktober 2009. Naar aanleiding van zijn op handen zijnde heiligverklaring startte op zondag 10 mei 2009 het Damiaanjaar dat met een wereldfeest zal afgesloten worden op 16 mei 2010. In de Leuvense Damiaancentrum is ook een tentoonstelling. In de kerk van Ninde vlak achter het geboortehuis van Damiaan is tijdens het Damiaanjaar ter gelegenheid van de heiligverklaring een nieuw permanent kunstwerk geplaatst, een glasraam ontworpen door de Belgische kunstenaar Daan Theys.

Op zondag 11 oktober 2009 werd Pater Damiaan heilig verklaard in aanwezigheid van Kardinaal Danneels, Koning Albert en Koningin Paola, eerste minister Herman Van Rompuy en de voorzitters van Kamer en Senaat, Patrick Dewael en Armand De Decker. Aanvankelijk was gepland om de viering in openlucht (op het Sint-Pietersplein) te houden, maar dat werd de ochtend zelf gewijzigd.

Na de formele heiligverklaring door de paus wordt pater Damiaan door de Katholieke Kerk als een universele heilige beschouwd en mag als Sint-Damiaan aanroepen worden. De paus sprak daarbij de volgende woorden uit: "Ter ere van de Heilige Drievuldigheid, de verheffing van het katholieke geloof en de toename van het christelijk leven, op gezag van onze Heer Jezus Christus, de Heilige Apostelen Petrus en Paulus, en het onze, na lang nadenken en het herhaaldelijk inroepen van de hulp van God, en na de conclusie van onze talrijke broeders in het bisschopsambt gehoord te hebben, verklaren en definiëren wij de gezegende en geheiligde Jozef Damien De Veuster en schrijven hem in in de gezegende lijst van heiligen waardoor ze in de hele Kerk als heiligen kunnen worden vereerd. In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen". Sint-Damiaan is zowel de patroonheilige van de Vele beroemde figuren zoals Moeder Theresa, Mahatma Gandhi en wereldleiders zoals de Amerikaanse president Barack Obama spraken vol lof over Pater Damiaan. Moeder Theresa was aanwezig in Brussel tijdens Damiaans zaligverklaring.

Belg Jozef De Veuster wordt patroonheilige van de aidspatiënten — Paus Benedictus XVI heeft tijdens een plechtigheid in de Sint-Pietersbasiliek in Rome pater Damiaan heilig verklaard. De heiligverklaring komt er 120 jaar na zijn dood en 14 jaar na zijn zaligverklaring door Paus Johannes Paulus II. Pater Damiaan wordt de patroonheilige van de melaatsen en de aidspatiënten.

De plechtigheid zou plaatsvinden op het Sint-Pietersplein, maar door het slechte weer van zondagochtend werd beslist om de heiligverklaring in de Sint-Pietersbasiliek door te laten gaan.De paus kwam aan het einde van de plechtigheid toch nog even naar buiten om de massaal aanwezige pelgrims te groeten.

De heiligverklaring gebeurde tijdens een klassieke Latijnse mis, die startte om 10 uur en in totaal ongeveer twee uur duurde. De viering werd begeleid door 50 concelebranten onder wie kardinaal Godfried Danneels.

Tijdens de viering werden nog vier anderen heilig verklaard: een Franse zuster, twee Spanjaarden en een Pool.

De paus kreeg een haarlok van Damiaan als reliek. Die haarlok werd opgedoken uit het archief van de paters Picpussen, de congregatie waartoe Pater Damiaan behoorde. De paus zelf zal een ander reliek van Pater Damiaan, meer bepaald een voetwortelbeentje overhandigen aan bisschop Larry Silva van Honolulu. Die neemt het reliek mee naar de kathedraal van Honolulu.

Enkele duizenden landgenoten, onder wie het vorstenpaar, premier Van Rompuy en alle CD&V- en cdH-excellenties uit de federale regering woonden de plechtigheid in Rome bij.


Bronnen
Info: http://nl.wikipedia.org/wiki/Pater_Damiaan

http://www.damiaanvandaag.be/

http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=DMF11102009_019