Claude Oscar Monet

Inleiding: Op 14 november 1840 werd Claude Monet op de wereld gezet, al snel zou zijn talent blijken. Een getalenteerd schilder, die mee aan de basis ligt van het impressionisme, een kunststroming die voornamelijk plaatsvond in Frankrijk na 1860. In dit werkje bekijk ik zijn leven, zijn werk en het impressionisme van dichterbij. Zijn leven: In 1840 werd Claude Monet geboren te Parijs op 14 november, het grootste deel van zijn jeugd bracht hij echter door in Le Havre, waar hij al snel bekendheid verwierf door het tekenen van karikaturen. Zo leerde hij Eugène Boudin kennen, een van de vele personen in zijn leven, die Monet en zijn werk zou beïnvloeden. Boudin raadde hem te schilderen in de buitenlucht (‘en plein air’) en Monet leerde van natuur te houden. In 1859 vertrok Monet naar Parijs om er een carrière als kunstenaar te beginnen. Na zijn militaire dienst in Algerije, waar hij uiterst getroffen werd door de kleuren en landschappen, keerde hij terug naar Parijs om er te werken in het atelier van Charles Gleyre. Ook Bazille, Renoir en Sisley werkten hier en al snel werden zij bevriend met Monet, samen zouden ze uiteindelijk het impressionisme doen bloeien. Monet en zijn vrienden werden al snel bekend. Hun stijl was anders dan wat conventioneel was, ze vervingen donkere kleuren en schaduwen door zonlicht en heldere kleuren. Rond deze tijd (1865) leerde hij ook Camille Doncieux kennen, die model stond voor zijn succesvolle werk ‘De vrouw in de groene jurk’ en waarmee hij later zou trouwen. Door de Frans-Duitse oorlog werd hij echter gedwongen te vluchten naar Londen. Hier ontmoette hij Constable en Turner, ook zij hebben zijn stijl beïnvloed. Later keerde hij opnieuw terug naar Le Havre, waar hij Impression: Soleil Levant schilderde, het schilderij dat het zijn naam gaf aan het impressionisme. Na zijn verblijf in Le Havre keerde hij weer terug naar Parijs en samen met Camille en hun zoon, huurde hij een huis in Argenteuil langs de Seine, waar ze gedurende zes jaar leefden. Het was omstreeks deze tijd dat het impressionisme zijn hoogtepunt bereikte en Monet elke dag schilderde. In 1874 hielden Monet en zijn vrienden een tentoonstelling, die voor hem echter een ramp was. Ondanks het feit dat zijn schilderijen voortdurende negatief beoordeeld werden, bleef hij zijn stijl verder ontwikkelen. Uiteindelijk werd zijn werk rond 1892, na een periode van armoede en kritiek, opnieuw bekend en hij kende voor het eerst in zijn leven iets van luxe. Onder zijn laatste werken, zien we de serie rond de kathedraal van Rouen en de waterlelies. Gedurende zijn hele leven werden licht en kleur in zijn schilderijen alsmaar belangrijker, naar zijn dood toe werden de licht- en kleureffecten in zijn schilderijen zo belangrijk voor hem, dat zijn werk hierdoor haast abstract werd. Ook zijn vermindering in gezichtsvermogen, maakte het voor hem moeilijk te blijven schilderen. Op 5 december 1926 sterft Monet te Giverny, een fantastisch oeuvre nalatend. Bespreking van een van zijn werken: ‘Baders bij La Grenouillère’ 73 x 92 cm geverfde oppervlakte

olieverf op canvas (National Gallery, Londen) Toen Monet dit schilderij in 1869 schilderde woonde hij dichtbij La Grenouillère met zijn vrouw Camille en hun zoon. Het schilderij beeldt een etablissement met boten en baders af en een drijvend café op de Seine. Impressionisten schilderden wat ze zagen d.w.z. de indruk die ze kregen. Omdat we in openlucht (‘en plein air’) een voortdurende wisselwerking van licht en schaduw hebben, veranderen ook de kleuren van hetgeen we zien. Deze lichteffecten probeerden de schilders van het impressionisme weer te geven in hun werken. Dit zien we ook hier: de losse toetsen en korte borstelbewegingen (het schilderen in ‘streepjes’ zorgen voor een herkenbare, maar ongedetailleerde afbeelding van de werkelijkheid. Het impressionisme staat ook gekend om zijn heldere kleuren en de uitstraling van het licht, wat we hier vooral zien rechts: het zonlicht dat weerspiegeld wordt in het water. Plaatsing van kunstenaar, werk en stijl in de tijd: Het impressionisme moest mensen uit hogere kringen de ellende en armoede die zich afspeelde in en rond de steden doen vergeten. Een blije wereld werd in deze kunstwerken getoond, door het gebruik van licht en heldere kleuren. Als onderwerpen zien we rustgevende landschappen. Deze kenmerken zien we ook bij Monet, zijn schilderijen zijn vol licht. Bij het schilderen ‘en plein air’, zijn er voortdurend verschillende lichtinvallen, waardoor de kleuren van hetgeen wordt afgebeeld ook veranderen. Zoals we bij het schilderij hierboven zien, gebruikt hij korte toetsen met zijn borstel (streepjes) om die kleurschakeringen weer te geven. Impressionisme was dus niet enkel een voorstelling van een blije wereld, het was ook een reactie op het stijve, maar erg realistische classicisme. Schilderwerken als die van Monet, waren dus in het begin revolutionair, maar ze werden toch gesmaakt bij het publiek. Monet kende echter ook slechte periodes, waardoor hij bijna heel zijn leven in armoede heeft geleefd. Andere kunstwerken van Monet: De vrouw in de tuin, 1866
Vrouw met een parasol, 1875
Populieren bij de Epte, 1891
London: Houses of Parliament bij zonsopgang, 1903 Besluit: Monet is zijn hele leven impressionist gebleven, terwijl anderen evolueerden naar andere kunststromingen. Bij zijn dood, heeft hij een bewonderenswaardig oeuvre achtergelaten en hij zal dus voor eeuwig herinnerd worden. Ook in zijn tijd was hij al bekend, de elite, die de ellende wou vergeten. De werken van het impressionisme zijn vrolijk en vol licht, waardoor ze ook mij wel bevallen. De manier waarop de kunstenaars van deze stroming kijken naar de natuur, en hun liefde voor de natuur gaan soms erg ver. Dit geeft echter iets speciaals aan de schilderijen, waardoor niet alleen Monet maar vooral het impressionisme, een wereldwijde bekendheid heeft verworven. Bronnen: Encyclopedie: Spectrum Encyclopedie 1998 (Spectrum Electronic Publishing); onderwerpen: ‘Monet, Claude Oscar’ en ‘Impressionisme’