Denk jij wel eens na over orgaandonatie? Alleen als je 't voor biologie moet leren, zeker?

Niet zo heel raar, maar ook jíj kunt morgen onder een bus belanden en doodgaan. Dan kun je je organen wel recyclen en zo 't leven van een ander redden.

Om meer orgaandonoren te vinden, krijgt iedereen die vorig jaar 18 is geworden, deze week een infobrief thuisgestuurd. Vwo'er Mike (18) is jongerenvoorlichter van deze jaarlijkse actie.

Mike is zelf natuurlijk allang donor. Ik vraag me af hoe dat komt: da's toch niet echt iets waar je over nadenkt als puber? "Enkele jaren geleden kreeg de zus van een vriendin nieuwe longen. Dat greep mij zo erg aan, dat ik besloot om later zelf donor te worden."

Donor worden

En donor worden is vet gemakkelijk, legt hij uit. "Je gaat naar de site (KLIK!) en vult je gegevens in. Na een tijdje krijg je een brief thuis gestuurd. Die kan je die gratis terug sturen en dan sta je al geregistreerd."

Oké, maar neemt dat veel tijd in beslag? "Nee, het neemt vrij weinig tijd in beslag. Vooral voor een generatie als de onze waarin tijd kostbaar is, kun je wel even vier minuten vrij maken om ja of nee in te vullen." 

Taboe

Er is nu nog maar een klein deel van de jongeren als donor geregistreerd. "Er zijn in Nederland nu bijvoorbeeld 200.000 jongeren die vorig jaar 18 zijn geworden ('generatie 1993'), maar nog maar 15.000 daarvan hebben zich al uit zichzelf geregistreerd. "

Mike: "Er bestaan volgens mij veel misverstanden over het donorschap. Het is zeg maar een taboe in Nederland." Hebben wij Nederlanders dan nog een taboe? "Het kan ver weg van je staan en ten tweede is het een associatie met de dood. Als jongere wil je helemaal niet denken aan de dood. Dit kan een grote reden zijn waarom veel jongeren zich niet hebben geregistreerd." 

Eerder dood?

Want er zijn nog een hoop horrorverhalen die niet kloppen: artsen zouden een patiënt bijvoorbeeld expres laten overlijden, zodat zij dan de organen opnieuw kunnen gebruiken voor een andere patiënt. "Dat is helemaal niet waar!" vertelt Mike. "Dokters hebben namelijk een eed afgelegd met speciale regels om mensen in leven te houden, en daar moeten zij zich te allen tijde aan houden."

Maar wordt de stekker er soms niet gewoon uitgetrokken bij sommige donoren? "Je kunt alleen maar organen krijgen van patiënten die al hersendood zijn op de Intensive Care, dan zijn de organen direct na overlijden bruikbaar. Aan overleden personen heb je meestal niet veel, omdat die dan al aftakelen." Als jij dus ook maar énig kans van leven hebt, zullen ze never nooit de stekker eruit trekken.

En wat zou er met me gebeuren als ik in coma lig en geregistreerd sta als donor? "Wanneer je in coma ligt, zijn je hersenen gewoon actief en mogen dokters geen organen van je gebruiken, omdat je dan nog leeft en hersenactiviteit hebt." Uit coma ontwaken en ontdekken dat je nog maar één nier hebt, is er dus echt niet bij. Allemaal bullshit dus, die horrorverhalen. En zeker geen reden om geen donor te worden!

Als je niet wilt

Maar mocht je het om andere redenen je het echt niet zien zitten om orgaandonor te worden, dan is 't wel handig als je dat óók laat registreren, legt Mike uit. Dan weet je zeker dat je compleet met ingewanden en al begraven wordt, anders beslissen je nabestaanden dat. Die hebben waarschijnlijk geen idee hoe jij hier over dacht, en hebben sowieso wel wat anders aan hun hoofd.

Kortom: ook al is de kans dat je de komende decennia al komt te overlijden echt superklein, ff registreren om donor te worden kan natuurlijk nooit kwaad. Je keuze maken is vrij simpel, doen dus! JA of NEE.

Hoor je niet bij de generatie die in 1993 is geboren, maar wil je wel je keuze kenbaar maken? Dat kan ook al vanaf je twaalfde, al zijn de regels soms iets anders:
- 12 t/m 15 jaar: als je zegt dat je je organen WEL zou willen doneren, kunnen je ouders daar nog een stokje voor steken als je zou overlijden. Als je aangeeft dat je je organen NIET zou willen doneren, gebeurt het sowieso niet, ook al zouden je ouders dat wel willen.
- 16 jaar en ouder: je ouders hebben er niks meer mee te maken, alleen jouw mening telt.