Dankzij zijn geniale correctietactiek sjoemelt-'ie zich puntje voor puntje op legale wijze naar een voldoende voor elke scholier. Hoera, er is nog hoop op een diploma!
The man, the myth, the legend
Iedereen op school kent meneer Hagens. Deze man is berucht om zijn woede-aanvallen tegenover verstijfde bruggertjes, maar geliefd vanwege zijn nonchalante houding tegenover inleverdata.
Hij lacht besmuikt als ik hem naar zijn examentactieken vraag. Zijn gedurfde statements weet hij diplomatiek om te bouwen, want hij doet natúúrlijk alleen wat binnen de regels kan. Gelukkig maar dat er binnen die regels een hoop gesjoemel mogelijk blijkt! Elke leraar in Nederland, welk vak dan ook, zou onderstaande werkwijze moeten hanteren bij het nakijken:
Slaaghulp 1: “Is dit wel echt fout, dan?”
Examens worden nagekeken aan de hand van een soort antwoordbladen. En daar is het laatste woord nog niet over gezegd. Daarom zijn er per vak een stel vergaderingen waarop leraren zich suf denken over welke verschillende antwoorden er allemaal goedgerekend mogen worden.
En jawel, meneer Hagens ist dabei. Bij het nakijken struikelt hij namelijk regelmatig over de interpretatie. “Soms kun je vertalingen op twee manieren bekijken, of kun je aanvoeren dat er ook onder kenners verschillen bestaan in opvatting.”
Een beetje debatteren dus, en de eerste horde is genomen: het antwoordenblad wordt simpelweg aangepast aan onze fouten.
Stap 2: “Misschien had hij wel oog voor de dichterlijke vrijheid!”
Dan het nakijken zelf. Zeker bij een examen Latijn zullen er evenveel verschillende proefvertalingen uit komen rollen als dat er examenkandidaten zijn. Het Latijn heeft immers zelfs het verkeerd neerzetten van een woord verheven tot een stijlfiguur.
En dat is het stokpaardje van meneer Hagens. “Aan de hand van het antwoordmodel bekijk ik de vertaling zo ruim mogelijk. Zeker in een literair werk komen veel stijlfiguren voor. Wie zegt dat de leerling die niet toevallig heeft opgemerkt en meevertaald?”
Stap 3: “Oké, dit is fout… maar de rest was wel goed”
Maar dan komt de Tweede Corrector. Dat strenge, bebrilde mannetje dat elke knipoog van jouw docent aanrekent en je cijfer met een paar punten laat dalen. Ook daar heeft meneer Hagens een oplossing voor.
Als twee kleine foutjes normaal twee volle punten kosten, onderhandelt hij namelijk graag over een tussenweg: wat minder aftrek. Eventueel in ruil voor een wederdienst, natuurlijk.
Kromme vertalingen rechtpraten
Volgens meneer Hagens is er al minimaal één jongen geweest die zijn diploma aan Hagens’ nakijkkunsten te danken heeft. Dat bleek overigens pas achteraf, maar toch – de klassieke truc van het stijlfiguur had zijn werk gedaan.
Navraag bevestigt het beeld dat Hagens heel wat kromme vertalingen recht kan praten. Dat is heel fijn voor ons, maar doet hij ook deels uit eigenbelang. “Met de examens ben ik zelf ook zenuwachtig,” legt hij uit. “Nu moeten je leerlingen worden losgelaten en het zelf doen. Ook voor mij is het een soort toets.”
Hoop voor de toekomst
Met de resultaten van mijn afgelopen toetsweek in de hand, kan ik constateren dat ik nog steeds geen fatsoenlijke vertaling kan produceren. Normaal zou ik nu met de handen in het haar zitten, maar ik maak me niet druk meer. Meneer Hagens staat namelijk aan onze kant. Ik ga slagen!
